منظور رهبری از خطاهای انقلاب چیست؟

در راستای تبیین این بیانیه، به بررسی بندهایی از این بیانیه می‌پردازبم تا شناخت رهنمودهای رهبر انقلاب در شروع فصل جدید جمهوری اسلامی راحت‌تر صورت گیرد.

«اگر یک چیزی را دیدید که واقعاً خلاف کردید، اعتراف کنید. این اعتراف، شما را در نظر ملت‌ها بزرگ می‌کند؛ نه اینکه اعتراف به خطا شما را کوچک می‌کند.» این سخن بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی است که می‌تواند متوجه اشخاص حقیقی و حقوقی و حتی نظام جمهوری اسلامی و انقلاب اسلامی ایران هم باشد و می‌توان این سخن امام خمینی (ره) را با این بخش از بیانیه گام دوم انقلاب که «انقلاب اسلامی همچون پدیده‌ای زنده و با اراده، همواره دارای انعطاف و آماده‌ی تصحیح خطاهای خویش است، اما تجدیدنظرپذیر و اهل انفعال نیست.» مرتبط دانست.

امام خامنه‌ای در بیانیه گام دوم، انقلاب را آماده‌ی تصحیح خطاهای خویش اعلام فرمودند. صبح روز بعد از انتشار این بیانیه، برخی از روزنامه‌ها با غفلت از متن کامل و روح بیانیه، به برجسته‌سازی این بخش پرداختند و حتی برخی از آنان، پسوند آن عبارت را هم مورد توجه قرار ندادند و تجدیدنظرناپذیری و اهل انفعال نبودن انقلاب را به حاشیه بردند.

به عقیده برخی از کارشناسان و تحلیلگران سیاسی با توجه به جملات پس از «انقلاب… آماده‌ی تصحیح خطاهای خویش است.» تصحیح خطاها به معنای فاصله گرفتن و عبور از ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی نیست. امام خامنه‌ای در ادامه خاطرنشان می‌فرمایند که «... به نقدها حساسیت مثبت نشان می‌دهد و آن را نعمت خدا و هشدار به صاحبان حرف‌های بی‌عمل می‌شمارد، اما به هیچ بهانه‌ای از ارزش‌هایمان که بحمدالله با ایمان دینی مردم آمیخته است، فاصله نمی‌گیرد. انقلاب اسلامی پس از نظام‌سازی، به رکود و خموشی دچار نشده و نمی‌شود و میان جوشش انقلابی و نظم سیاسی و اجتماعی تضاد و ناسازگاری نمی‌بیند، بلکه از نظریه‌ی نظام انقلابی تا ابد دفاع می‌کند.»

یکی از خطاهای انقلاب اسلامی که رهبر معظم انقلاب نیز بدان اشاره فرموده‌اند و حتی خود را هم در رقم خوردن این خطا، سهیم می‌دانند، موضوع تحدید نسل است. ایشان در سال ۱۳۹۱ در سفر به استان خراسان شمالی فرمودند: «یکی از خطاهایی که خود ما کردیم - بنده خودم هم در این خطا سهیمم - این مسأله تحدید نسل از اواسط دهه‌ ۷۰ به این طرف باید متوقف می‌شد. البته اوّلی که سیاست تحدید نسل اتخاذ شد، خوب بود، لازم بود، لیکن از اواسط دهه‌ ۷۰ باید متوقف می‌شد. این را متوقف نکردیم؛ این اشتباه بود. عرض کردم؛ مسئولین کشور در این اشتباه سهیم‌اند، خود بنده‌ حقیر هم در این اشتباه سهیمم. این را خدای متعال و تاریخ باید بر ما ببخشد».

مقام معظم رهبری تیر ماه سال ۹۲ در توضیح موضوع تحدید نسل بیان فرمودند: «محدود کردن نسل، برای کشور ما یک خطر بزرگی است. ما در منطقه‌ی خطر مبالغ زیادی پیش رفتیم، باید برگردیم؛ می‌توانستیم جلوی این کار را بگیریم، نگرفتیم. آنچه که متخصصین و کارشناسان، با نگاه‌های علمی، با دقت علمی بررسی کرده‌اند، ما را به این نتیجه می‌رساند که با این روند کنونی، کشور در آینده دچار مشکل فراوان خواهد شد؛ کشور دچار پیری عمومی خواهد شد. این تحدید نسل، چیز بدی است.»

یکی دیگر از خطاها یا اشتباهاتی که امام خامنه‌ای بدان اشاره فرموده‌اند، در خصوص صدور اجازه برای مذاکرات وزیر خارجه دولت یازدهم با وزیر خارجه آمریکا بود. ایشان ۲۲ مرداد ماه سال جاری در دیدار با اقشار مختلف مردم، فرمودند: «در قضیه برجام، بنده اشتباه کردم، اجازه دادم که وزیر خارجه‌ ما با آن‌ها صحبت کند، ضرر کردیم.»

دو مورد خطای فوق که از سوی امام خامنه‌ای بیان شده است، نشان می‌دهد که خطاهای صورت گرفته در تضاد با ارزش‌های انقلاب اسلامی نیست.

ایشان ضمن اینکه بیان می‌فرمایند انقلاب اسلامی آماده تصحیح خطاهای خویش است، مسئولان، نخبگان و خواص جامعه را هم در سه دهه گذشته از رقم زدن خطا برحذر داشته‌اند. به طور مثال امام خامنه‌ای در مرداد ماه سال ۸۸ تاکید فرمودند که «در شناخت دشمن خطا نکنیم.»

امام خامنه‌ای همچنین مسئولان را از خطای محاسباتی برحذر داشته‌اند و فرموده‌اند: «دشمنان انقلاب و اسلام سعی می‌کنند با واقعیت‌سازی و واقعیت‌نمایی، مسئولان و مردم را دچار خطا در محاسبات کنند… اگر اسیر این واقعیت‌نمایی شویم و در محاسبه‌ی توان خود و یا دشمن خطا کنیم، راه را اشتباه خواهیم رفت.»

گوشزدهای رهبری در مورد دوری از خطا نیز برای حفظ ارزش‌ها و آرمان‌های انقلاب اسلامی است تا نشان دهد که انقلاب اسلامی به اصول خود به شدت پای‌بند و به مرزبندی‌های خود با رقیبان و دشمنان به شدت حساس است.