فلسفه دو دهه عزاداری برای فاطمیه

از اين جهت بر شيعيان و پيروان اهلبيت (ع) لازم است در این ایام به همه توان وقوت به تکریم مقام ام الائمه بپردازند و بدون توهین به دیگران با منطق امیر مومنان و  امام صادق واهل بیت (ع) به روشنگری بپردازند.»

این جملات بخش هایی از مباحث حجت الاسلام «امیرعلی حسنلو»، مدیر گروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم است، در ادامه حاصل نظرات وی در مورد ایام فاطمیه و عزاداری برای حضرت زهرا(س) تقدیم حضورتان می شود:

به عنوان نخستین سوال در مورد این مساله توضیح بفرمایید که چرا عزاداری برای شهادت حضرت زهرای مرضیه(س) در دو دهه برگزار می شود؟

ببینید در مورد شهادت فاطمه زهرا(س) دو روايت وجود دارد که به آنها اشاره می کنم.

نخست آنکه عده اي از علماي شيعه و سني، شهادت آن حضرت(س) را 75 روز بعد از وفات پيامبر(ص) مي دانند و عده اي ديگر شهادت آن حضرت(س) را 95 روز بعد از وفات پيامبر(ص) مي دانند.

بنابر قول اول، 13 جمادي الاولي (سال 11ق) تاريخ شهادت فاطمه زهرا(س) است و بنا بر قول دوم، 3 جمادي الآخر (سال 11ق) تاريخ شهادت آن حضرت است. البته علل مختلفی می توان برای این مسئله ذکر کرد  که به ترتیب به آنها اشاره می کنم:

علت این اختلاف گزارش هم تصحیف هست به این معنا که بین سبعین و تسعین به علت نبود نقطه های این دو کلمه در نسخه خطی هر دو روز لحاظ شده چراکه چون معلوم نشده که 75 روز فاصله بوده یا 95 روز. همچنین اختلاف نسخه های خطی واختلاف گزارش که منشاء این اختلاف بیشتر مشابه همین عوامل بوده است که تصحیح کنندگان نسخه های خطی دو جور خوانده ونوشته اند.

علت اساسی دیگر این بود که جو سیاسی حاکم بر این زمان بود که وصیت پیامبر(ص) عمل نشد و کودتای سقیفه روی داد و مسائلی پیش آمد که منجر به بیماری دختر رسول خدا(ص) و سرانجام شهادت آن حضرت شدY به دلیل رنجیده خاطر بودن حضرت فاطمه(س) از حاکمان زمان وصیت کرد که مخفیانه ودر شب بدون حضور دیگران تدفین شود؛ اختفای دفن از یک طرف و توجه نشدن به این حوادث وسانسور کردن قضایا و منع کتابت حدیث و کتابت حوادث از سوی دیگر، از جمله روی دادهای زمان حضرت زهرا(س) عامل دیگر به عدم ثبت و ضبط واقعه بود؛ از این رو، ابهام تاریخی در روز شهادت و دفن می تواند عمدی یا اتفاقی یا عدم مبالات مورخین و سانسور گرائی تاریخی باشد.

اهمیت و حکمت های عزاداری این ایام چیست؟

در حکمت عزاداری برای حضرت زهرا(س) همین بس که وقایع تحلیل و به درستی برای مردم و مسلمانان بدون توهین به دیگران که رهبری معظم نهی کرده است بازگو شود تا مردم از حقایق تاریخ صدر اسلام آگاه شوند.

از سوی دیگر روشنگری و تبلیغ یکی از اثر بخش ترین عوامل وحدت جامعه ومایه برکت در جامعه است که می توان با یاد وذکر حضرت زهرا (س )به آن رسید، روشنگری می تواند مانع ظهور نفاق باشد که مصداق آن گرو های انحرافی و تروریست های ضد اسلامند که به نام دین خود را نمایش می دهند.

وقتی جوانان مسلمان در قلمرو سرزمین های اسلامی بیدار و آگاه شدند دیگر ابزار بازیچه برای استعمارگران نمی شوند و گرد پرچم آنان علیه مسلمانان و در سرزمین های اسلامی ایجاد جنگ و نفاق نمی کنند و برادرکشی و ویرانگری در مناطق اسلامی روی نمی دهد.

آیا فاطمیه و عزاداری های آن چنین ظرفیتی را دارد؟

در سایه روشنگری در ایام فاطمیه می توان مانع انحراف جوانان و انفعال آنان در برابر فرهنگ غرب شد که درصدد تخریب ارزش های اسلام و پوچ نمودن افکار جوانان و درنتیجه آنان را در مقابل همدیگر قرار بدهند و مسلح کنند و طی جنگ های داخلی و ویرانی های بی سابقه در تمدن اسلامی راه بیندازند و جوانان مسلمان را به خاک و خون بکشند و خانه ها و زیرساخت ها را ویران کنند تا تمدن غرب جلوه وخود نمایی کند و مسلمانان آواره در اروپا و برای آنان مانند بردگان کار کنند و محتاج آنان در تامین غذا و لباس و مایجتاج باشند؛ هدف غرب این است.

با ذکر این حوادث است که راه اصیل اسلام با راه های منحرف که راه خلفای جور بود متمایز شد؛ اگر حضرت زهرا(س) به عنوان تنها فرزند پیامبر(ص) سکوت می کرد و به وضع پیش آمده اعتراض نمی کرد به یقین امروز از مکتب اهل بیت(ع) خبری نبود؛ چون همه گمان می کردند راه همین راه است؛ لذا همه کارهای خلاف از آغاز تاریخ اسلام پس از پیامبر(ص) تا به امروز این رفتارهای خشن و خون ریزی ها و ظلم و سازش با ستمگران و استکبار و استعمار و آدم کشی به خاطر قدرت و ثروت و غارت به نام اسلام تمام و تفسیر می شد.

چنان که اکنون بسیاری از مردم اروپا که از اسلام و مکتب اهل بیت(ع) شناخت درست ندارند،  تصور می کنند که داعش و روش او همان روش پیامبر (ص) است و اسلام مساوی است با رفتارهای جاهلانه حکومت سعودی و حکومت های جاهلی منطقه؛ لذا در این ایام می توان از این فرصت ها برای روشنگری که حضرت زهرا(س) در صدر اسلام انجام داد عمل کرد و چراغ هدایتی که آن حضرت(س) روشن نمود و فرزندانش ادامه دادند این مسیر را ادامه داد و پیام های آن حضرت(س) را که پژواک و طنین آن هنوز در تاریخ شنیده می شود به گوش جهانیان رساند؛ حضرت زهرا(س) قیام کرد و رسالت بزرگ به انجام رساند و کودتای سیاسی را باطل نمود به راه حاکمان فاسق و شراب خوار و سفاک و خشونت کردار و بی منطق که خود را جانشین پیامبر (ص) معرفی می کردند قلم بطلان کشید و توطئه های طولانی را برملا کرد و امامت را راه روشن هدایت و سعادت دانست.

در نتیجه یکی از فواید قیام شجاعانه حضرت زهرا(س) که خطبه ای زیبا در میان مردم خواند و فلسفه عبادات را ذکر کرد و از روزگار جاهلیت عرب یاد کرد ذکر این مسائل است.

همچنین، از جمله فوايد تشکيل دسته های عزا در ايام فاطميه اعلام انزجار از غاصبيت خلافت مولا اميرالمؤمنين علی (ع) و حمله کنندگان به حريم بانوی بزرگوار اسلام، حضرت صديقه طاهره(س) است. همچنين، عزاداري سراسري و باشکوه موجب روشن شدن حق از باطل و ترويج شعائر اسلام است.

عزاداری و گريه اعلام مظلوميت و تأکيد بر حقانيت مکتب اهل بيت(ع) است. از سوي ديگر عزاداری های باشکوه به ويژه در ايام فاطميه(س) موجب گسترش معنويت و افزايش خير و برکت و وحدت در جامعه می شود.

این یادآوری تاریخی نسبت به شهادت حضرت فاطمه(س) چه ابعادی دارد؟

مودت نسبت به فاطمه(س) تکريم و تعظيم آن حضرت و احياي ياد و خاطره او و ذکر رنج ها و مصائبي است که بر آن وجود نازنين وارد شده است. ما هيچ گاه نمي توانيم آن مصائب را فراموش کنیم و تاريخ گواه بر اين امر است که در مدت عمر کوتاه، چه زجرها و ظلم ها بر آن يگانه بانو وارد شد که اميرالمؤمنين علی(ع) که در رأس موحدين است، بعد از شهادت حضرت فرمود: حزن و اندوهم هميشگي است و پايان نمي پذيرد. آيا با چنين تعبيري، شيعه حضرت علي (ع) و امت پيامبر(ص) مي تواند جداي از اين حزن و ماتم باشد؟

از اين جهت بر شيعيان و پيروان اهلبيت (ع) لازم است در این ایام به همه توان وقوت به تکریم مقام ام الائمه بپردازند و بدون توهین به دیگران با منطق امیر مومنان و  امام صادق واهل بیت (ع) به روشنگری بپردازند.

از سوی دیگر تحلیل تاریخ صدر اسلام و تبیین درست آن بیش از هرچیز به آرامش و منطق و  خرداگرایی نیازمند است. دشمنان اسلام به این مسئله به خوبی واقف شدند که در بستر آرامش منطق اهل بیت پیشرو است،  از این رو مدام در حال توطئه وایجاد نزاع واختلاف بین امت اسلام برآمده اند تا از پیشرفت تمدنی و سرزمینی اسلام جلو گیری نمایند همه نزاع ها وجنگ ها سر همین موضوع است که مانع پیشروی ودرخشش نور اسلام ومکتب اهل بیت باشند ؛ لذا اختلاف افکنی بستر رویش افکار استعماری آنهاست ؛ برخی از دولتهای جاهلیت گرای منطقه نیز آتش بگیر معرکه آنان شده اند و اموال مسلمانان به سلاح های آنها داده وفقر وجنگ وبرادر کشی را جایگزین صلح وبرادری نموده اند ومردم مسلمان یمن وسوریه وعراق وافغانستان وفلسطین را به انواع جنایتها قتل عام می نمایند وبا این جهالت کمپانی های اسلحه سازی دشمنان اسلام را از ورشکستگی وافول نجات می دهند واز این مسائل غفلت بزرگی دارند.

منبع:شبستان