آيه:
الَّذِينَ إِذَا أَصَبَتْهُمْ مُّصِيبَةٌ قَالُواْ إِنَّا لِلَّهِ وَإِنَّآ إِلَيْهِ رَاجِعُونَ
ترجمه:
(صابران) كسانى هستند كه هرگاه مصیبتى به آنها رسد، مىگویند: ما از آنِ خدا هستیم و به سوى او باز مىگردیم.
* نکته ها
صابران، به جاى خود باختگى و پناهندگى به دیگران، تنها به خدا پناه مىبرند؛ زیرا از دید آنها، تمام جهان كلاس درس و میدان آزمایش است كه باید در آن رشد كنیم.
دنیا جاى ماندن نیست، خوابگاه و عشرتكده نیست و شداید و سختى هاى آن نیز نشانهى بىمهرى خداوند نیست. ناگوارىها براى آن است كه زیر پاى ما داغ شود تا تندتر و سریعتر حركت كنیم، بنابراین در تلخىها نیز شیرینى است. زیرا شكوفا شدن استعدادها وكامیابى از پاداشهاى الهى را بدنبال دارد.
مصیبت هایى كه از طرف اوست، تصرف مالك حقیقى و خداوند در مملوك خود است. اگر انسان بداند كه خداوند حكیم و رحیم است و او نیز بندهاى بوده كه قبلاً هیچ نبوده؛ «لم یك شیئاً» [مریم، 67] و حتّى بعد از مراحلى هم چیز قابل ذكرى نبوده است؛ «لم یكن شیئاً مذكورا» [انسان، 1] خواهد پذیرفت كه من باید در اختیار او باشم. او مرا از جماد به نبات، و از نبات به حیوان و از مرتبهى حیوانیّت به انسانیّت سوق داده و این حوادث را براى رشد و ارتقاى من قرار داده است. همانگونه كه ما دانهى گندم را زیر فشار، آرد مىكنیم و بعد نیز در آتش تنور، تبدیل به نان مىكنیم تا مراحل وجودى او را بالا بریم.
شعار صابران «انّا لِلّه و انّا الیه راجعون» است. در حدیث مىخوانیم: هرگاه با مصیبتى مواجه شدید، جملهى «انّا لِلّه و انّا الیه راجعون» را بگویید. [درّالمنثور، ج1، ص377]
گفتن «انّا لِلّه» و یاد خدا به هنگام ناگوارىها، آثار فراوان دارد:
الف: انسان را از كلام كفر آمیز و شكایت باز مىدارد.
ب: موجب تسلیت و دلدارى و تلقین به انسان است.
ج: مانع وسوسه هاى شیطانى است.
د: اظهار عقاید حقّ است.
ه : براى دیگران درس و الگو شدن است.
مردم در برابر مشكلات و مصایب چند دستهاند:
الف: گروهى جیغ و داد مىكنند. «اذا مسّه الشّر جزوعاً» [معارج، 20]
ب: گروهى بردبار و صبور هستند. «و بشّر الصابرین»
ج: گروهى علاوه بر صبر، شكرگزارند. «اللّهم لك الحَمد حَمد الشّاكرین لَك على مُصابهم» [فقره آخر زیارت عاشورا]
این برخوردها، نشانه ى معرفت هر كس نسبت به فلسفه ى مصایب و سختىهاست. همانگونه كه كودك، از خوردن پیاز تند، بىتابى مى كند و نوجوان تحمّل مى كند، ولى بزرگسال پول مىدهد تا پیاز خریده و بخورد.
* پيام ها
1- ریشه ى صبر، ایمان به خداوند، معاد و امید به دریافت پاداش است. «الصّابرین الّذین ... قالوا انّا للّه و انّا الیه راجعون»