مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات گفت: با وجود اینکه عبدالعظیم(ع) در شمار علمای بزرگ اسلام است، اما با این همه امتیازات عقاید دینی خود را برای صیانت از انحراف و اعوجاج به حضور امام زمان خود عرضه می‌کند.
عقیق:حجت‌الاسلام والمسلمین امیرعلی حسنلو مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات در گفت‌وگویی با اشاره به 15 شوال سالروز شهادت حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) گفت: حضرت عبدالعظیم که نسبش با چهار واسطه به امام حسن مجتبی(ع) منتهی می‌شود، از بزرگان علما، محدثین، صاحب ورع و تقوی و از اصحاب امام رضا و امام جواد و امام هادی علیهم‌السلام بوده و از آن بزرگواران نقل حدیث کرده است و از اخباری که درباره وی وارد شده، استفاده می‌شود که وی مورد علاقه و محل اطمینان ائمه اطهار(ع) بوده است.
*مشهد شجره کجاست
وی افزود: حضرت عبدالعظیم(ع) در عصر خود دارای موقعیت عظیمی بوده و با عده زیادی از اصحاب حضرت صادق، کاظم و رضا علیهم‌السلام ارتباط داشته، مانند: هشام بن حکم، ابن ابی عمیر، علی بن جعفر و حسن بن محبوب که از مشایخ او هستند. علمای رجال و فقهای بزرگ شیعه حضرت عبدالعظیم را در کتب خود توصیف و توثیق کردهاند و همگان او را به خلوص عقیده و صفای باطن و اعتقاد صحیح ستودهاند.
حجت‌الاسلام حسنلو اظهار داشت: سیدمرتضی علم‌الهدی در کتاب «روح و ریحان» درباره حضرت عبدالعظیم نقل کرده که: حکایت معروف «مقصود عرض دین است» از سید زاهد عالم با ورع عبدالعظیم بن عبدالله حسنی که از بزرگان علما و سادات جلیل‌القدر بوده و مشهور و قبر وی در شهر ری به «مشهد شجره» معروف میباشد، وی حضور حضرت جواد(ع) و حضرت هادی(ع) و حضرت عسکری(ع) رسیده و از آن بزرگواران روایت میکرده است و علمای امامیه از اخبار و روایات او استفاده کردهاند.
*حکایت عرض عقائد عبدالعظیم به امام هادی(ع)
وی ادامه داد: حکایت عرض عقائد او به امام هادی(ع) به این شرح است: شیخ صدوق و دیگران از جانب عبدالعظیم حسنی روایت کردهاند که فرمود: به خدمت امام هادی(ع) مشرف شدم و چون آن حضرت مرا دید، فرمود: آفرین بر تو ای ابوالقاسم! تو دوست ما هستی «انت ولیّنا حقاً» عرض کردم ای فرزند رسول خدا(ص) من میخواهم دین خود را بر شما عرضه بدارم اگر پسندیده و مورد قبول است، بر آن ثابت بمانم تا خداوند را ملاقات کنم، فرمود: دینت را بیاور عرضه کن ای ابوالقاسم! عرض کردم من میگویم: خداوند تبارک و تعالی یکی است و مثلی برای او نیست و از حد ابطال و حدّ تشبیه خارج است و جسم و صورت و عرض و جوهر نیست، بلکه پدید آورنده اجسام و صور و خلق کننده عرضها و جوهرهاست و خداوند مالک هر چیزی است و هر چیزی را او آفریده است.
مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات بیان داشت: حضرت عبدالعظیم(ع) در ادامه مطرح می کند: محمد(ص) بنده و رسول خدا و پایان بخش پیامبران است و بعد از او تا روز قیامت پیغمبری نخواهد آمد و شریعت آن حضرت آخر همه شرایع است و بعد از آن تا روز قیامت شریعتی نیست، میگویم: امام و خلیفه و ولی امر بعد از پیامبر(ص)، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب(ع) است و بعد از آن حضرت امام حسن(ع) .... و بعد از این بزرگواران، ای مولای من امام واجب الطاعه تو هستی، پس از آن امام علی النقی(ع) به جناب عبدالعظیم فرمود: بعد از من پسرم حسن امام است، لیکن مردم درباره امام بعد از او چه خواهند کرد. گوید: گفتم ای مولای من مگر جریان زندگی امام بعد از او از چه قرار است؟ فرمود: برای اینکه شخص او دیده نمیشود و بر زبان آوردن نام او حلال نباشد تا اینکه خروج کند و زمین را از عدل و داد پر نماید. همچنانکه از جور و ظلم پر شده باشد.
*نظر نگین ری راجع به امام مهدی(عج)
وی افزود: حضرت عبدالعظیم خطاب به امام هادی می‌گوید: به این امام غائب هم معتقد شدم، یعنی به امامت حسن عسکری(ع) و خلف آن حضرت قائل شدم. اکنون من میگویم: دوست این بزرگواران دوست خداست و دشمن آنان دشمن خداست و اطاعت ایشان اطاعت خداست و نافرمانی آنان نافرمانی خداست، چون جناب عبدالعظیم دین و عقائد خود را بر امام زمانش حضرت هادی(ع) عرضه داشت و حضرت تصدیق او کرد و فرمود: یا اباالقاسم به خدا سوگند این است دین خدا که آن را برای بندگانش پسندیده است، بر همین عقیده ثابت باش خداوند تو را به همین طریق در زندگی دنیا و آخرت پایدار بدارد.
حجت‌الاسلام حسنلو با اشاره به تألیفات حضرت عبدالعظیم حسنی گفت: ایشان کتب و تألیفاتی هم دارد که از آن جمله کتابی است که به «یوم و لیله» نامگذاری کرده است. عبدالعظیم از حاکم زمان خویش بیمناک بود و با بیم و هراس آواره شهرها بود و خود را قاصد و پیک حاکم به مردم معرفی میکرد، در این هنگام که او در شهرها از ترس عمال خلیفه وقت در سیر و حرکت بود، وارد شهرری شد و در محله ساربانان به منزل یکی از شیعیان در «سکة الموالی» ساکن شد، روزها در سرداب این منزل به سر میبرد و شب‌ها را به نماز و روزها را به روزه میگذرانید. در این موقع که در این خانه مخفی بود، گاهی به طور ناشناس از خانه خارج میشد و قبری را که اکنون در مقابل قبر او قرار گرفته، زیارت میکرد و در بین آن منزل و قبر نیز راهی فاصله شده بود، ایشان می‌گفت که این قبر متعلق به یکی از فرزندان موسی بن جعفر(ع) است.
*سفارشی که پیامبر(ص) درباره حضرت عبدالعظیم(ع) کرد!
وی ادامه داد: صاحب بن عباد می‌گوید: در این هنگام خبر ورود عبدالعظیم حسنی به گوش شیعیان رسید و دوستان و محبان اهل بیت(ع) از ورود او آگاه گردیدند اکثر آنها با او آشنا شدند و رفت‌وآمد کردند. در این موقع یکی از شیعیان در خواب دید که گویا حضرت رسول(ص) به او میفرماید: مردی از خانوادهام فردا در «سکة الموالی» از دنیا خواهد رفت و در باغ «عبدالجبار» نزدیک درخت سیب دفن خواهد شد. این شخص پس از بیان خواب برای صاحب باغ خواستار خریداری باغ شد، در این هنگام صاحب باغ هم می‌گوید: من هم چنین خوابی دیدهام اکنون این باغ را برای سادات و شیعیان وقف کردم تا آنها اموات خود را در آنجا دفن کنند، پس از اینکه عبدالعظیم حسنی از دنیا رفت و در آن باغ دفن شد.
مدیرگروه تاریخ و سیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات تصریح کرد: در مورد ثواب زیارت او از امام هادی(ع) چنین رسیده است: مردی از اهل ری خدمت امام هادی(ع) رسید و حضرت(ع) به او فرمود: در کجا بودی و از کجا آمدی؟ عرض کرد: به زیارت حضرت سیدالشهدا(ع) رفته بودم، حضرت فرمود: بدان که اگر عبدالعظیم حسنی را که در شهر شما مدفون است زیارت میکردی، مثل این بود که حضرت امام حسین(ع) را زیارت کرده باشی. با این حال مرحوم شیخ آقا بزرگ تهرانی، تاریخ وفات حضرت عبدالعظیم را پس از نقل اختلافات در تاریخ وفات او نیمه شوال 252 ثبت کرده است.
* چرا حضرت عبدالعظیم عقاید خود را به امام زمانش عرضه کرد
وی در پاسخ به این سؤال که چرا عبدالعظیم(ع) عقاید خود را به امام زمانش عرضه کرد، گفت: شایسته است انسان برای زدودن افکار و اعمال از زنگارها و پلشتی‌ها هراز گاهی آن را پاکسازی و پایش کند، چنانکه فلزات زنگ می‌گیرند، دل انسان که اعمال او ارتباط با دل دارند و از دل نیرو می‌گیرند نیز گرفتار غبارها و زنگارها می‌شود، برخی از اعمال عبادی مثل روزه گرفتن در ماه مبارک و یا توصیه به روزه‌های مستحبی نیز برای همین منظور در طول سال و هفته گنجانده شده است، این مسأله در روایات اهل بیت نیز گزارش شده است؛ نشستن پای مواعظ گاهی به همین قصد و انگیزه انجام می‌گرفت، گاهی پیامبر عظیم‌الشأن اسلام(ص) به اصحاب خود می‌فرمود: «عظنی»!؛ یعنی مرا موعظه کن؛ موعظه خود نوعی پایش و پالایش وبه اصطلاح آپدیت است.
این کارشناس تاریخ اسلام ابراز داشت:با وجود اینکه عبدالعظیم از نظر شخصیت علمی فردی ممتاز و مورد تأیید و خود از نسل امامت و در شمار علمای بزرگ اسلام است، اما با این همه امتیازات عقاید دینی خود را برای صیانت از انحراف و اعوجاج به حضور امام زمان خود عرضه می‌کند تا از انحرافات و کجی‌ها پاک باشد، مطابق سنت و سیره اهل بیت باشد، این روش برای همه دین‌باوران درس است که اعمال و کردار خود را هراز گاهی به کارشناسان بزرگ و خبره دینی همچون مراجع تقلید عظام و نمایندگان آنان عرضه بدارند، به اصطلاح امروز برای انسان نیاز ضروری است که تمام امورات زندگی خود هراز گاهی از آلایش‌ها، کجی‌ها، غبارها، جرم‌گرفتگی‌ها و رسوبات فکری ناصحیح اصلاح و پالایش کند، ضرورت دارد هراز گاهی انسان اضافات و باورهای غلط را از ذهن و عمل خود پاکیزه کند، چنانکه درختان را برای بهتر میوه دادن از شاخه‌ای زاید پاک می‌کنند.
وی ادامه داد: درس دیگری که از رفتار عبدالعظیم حسنی می‌توان گرفت این است که انسان پیوسته نیازمند مرشد، راهنما و معلم است و پیوسته باید انسان ارتباط با کارشناس دینی داشته باشد که از راه و باورهای درست و سالم مراقبت کند، انسان امروزی و خانواده‌های امروزی چنانکه داشتن پزشک خانواده را برای خود لازم دانسته و با او برای حفظ سلامتی خود مرتبط هستند و هراز گاهی چک می‌شوند از نظر جسمی تا از سلامت خود اطمینان خاطر داشته باشند از نظر روحی و باورهای دینی نیز نیازمند ارتباط با عالم و فقیهی هستند که باورهای خود را پالایش و گاهی به او عرضه کرده و تنقیح نمایند، عبدالعظیم با همین مراقبت به جایگاه معنوی رسید که امام معصوم زیارت او را مانند زیارت سیدالشهدا(ع) که افضل است از زیارت خانه خدا برشمرد؛ مراقبت از اعمال و حرکت مستمر در مسیر درست تضمین کننده سعادت حقیقی است.
حجت‌الاسلام حسنلو در پایان خاطرنشان کرد: در عصر حاضر که سیطره فضاهای مجازی و آشفته بازار باورهای ناسالم است، همه اقشار به ویژه جوانان از هر لحاظ در معرض خطر بزرگ عقیدتی هستند و شبهات دامنگیر همه سنین و اقشار جامعه است، چنانکه ارتباط دینی با کارشناسان واقعی و دلسوز برقرار نباشد، پایه عقاید و باورها سست شده و از بین خواهد رفت، تنها راه آسیب‌زدایی ارتباط پیوسته همه اقشار به ویژه جوانان با کارشناسان واقعی دین است، روش دیگر مراقبت و به روز کردن باورها پاسخ گرفتن شبهاتی است که عقاید را مخدوش می‌کند، در این باره نیز منابع پاسخگویی اغلب مراکز حوزوی و کارشناسان تربیت شده در حوزه‌ها هستند که باید پیوسته جوانان تغذیه سالم معنوی و دینی خود را از این منابع معنوی دریافت کنند و گاهی در پای منابر علما ولو در رسانه‌ها و فضاهای مجازی نشسته و از مواعظ و علوم آنان بهره‌مند شوند، در این میان کارشناسان دینی نیز وظیفه مهم و خطیر دارند که باید همه جانبه در معرض و در دسترس باشند و در فضای مجازی کانال‌هایی داشته باشند و پاسخ شبهات عدیده را که باورها را نشانه گرفته، بدهند. منبع:فارس