صالحی‌امیری در این مراسم گفت: امروز یکبار دیگر گرد هم آمدیم تا از دین و مسجد و صیانت سخن بگوییم. مسجد حریم امن الهی است. وقتی که انسان وارد مسجد می‌شود، احساس امنیت می‌کند. مسجد مقدس است و جایگاه انسان‌های مقدس. نور است و انسان‌ها را منوّر می‌کند. پایگاه معرفت، اخلاق، انسانیت، همنوایی و همدردی است. محل معرفت و شناخت خود و خداست.
وی در ادامه تصریح کرد: مسجد در جمهوری اسلامی ایران در منظر امام (ره) و مقام معظم رهبری و از منظر دینی ما از جایگاه بالایی برخوردار است و ما آن‌گونه که لازم بوده است، قدر این جایگاه را ندانسته‌ایم. برای پاسخ به انبوهی از چالش‌های روز جامعه، یکبار دیگر باید به مسجد رجعت کنیم و شفای درد علاج‌های جامعه را از مسجد طلب کنیم. مسجد شفابخش است. وقتی که انسان در حریم امن الهی قرار می‌گیرد و به نماز می‌ایستد، انسان از همه بدی‌ها دور می‌شود و از این منظر برای یک جامعه‌ای که در آن چالش‌هایی چون ایدز و حاشیه‌نشینی و مشکلات دیگر وجود دارد، باید به خود نهیب بزنیم که وضعیت امروز ما نتیجه عملکرد دیروز ماست و اگر ما از مسجد فاصله نمی‌گرفتیم، وضعیت امروز جامعه ما این‌گونه نبود. وقتی از مسجد سخن می‌گوییم، از یک گفتمان، از یک معرفت و یک فرهنگ و اندیشه سخن می‌گوییم. از این منظر ما نیازمند بازگشت به مسجد هستیم. اگر خانواده‌ها برای حل مسائل فرهنگی امروز دچار دغدغه و نگرانی هستند، باید این پاسخ را بدهیم که مسجد می‌تواند دوای آنها دردها باشد.
وی افزود: متأسفانه تبلیغ کردیم که فقط مسجد برای عبادت است، در حالی که مسجد محور تحولات فرهنگی یک محله، یک شهر و یک جامعه است. یک پیام روشن از مسجد به گوش می‌رسد که مسجدیان همیشه در حریم امن الهی هستند. مسجد باید به عنوان یک قطب فرهنگی قرار بگیرد؛ مانند آهن‌ربایی است که همه را به خود جذب می‌کند و از این منظر به مثابه قطب فرهنگی است. همه انسان‌هایی که به اخلاق گرایش دارند، خاستگاهشان مسجد خواهد بود.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: در مسجد باید جوانان خلاقیت داشته باشند، باید برای نسل جوان جذابیت داشته باشد، از این منظر مسجد باید کارکرد اجتماعی ـ فرهنگی و ابعاد دیگری داشته باشد. می‌تواند برای کاهش آسیب‌های اجتماعی، حرکت جدی انجام دهد. باید برای حل مشکل طلاق، از محله و کوچه آغاز کرد، سپس از خانواده. نظام حَکَمیت باید در مساجد شکل بگیرد، به جای مراجعه به قوه قضائیه، باید به مسجد مراجعه کرد. این راه‌حلِ مشکلات خانواده‌های امروزی ماست. اگر ما به کارکردهای مسجد واقع‌بینانه نگاه کنیم، می‌تواند مرکزی برای حل آسیب‌های اجتماعی شود.
وی ادامه داد: مسجد کانونی است که در هر زمان و هر مکان باید کارکردهای جدید داشته باشد. نظام حَکَمیت اگر در سطح مسجدها احیاء شود، با کاهش جدی طلاق مواجه خواهیم شد. آگاهی پادزهر آسیب‌های اجتماعی است. اگر امروز در جامعه در سطح فردی، دروغگویی رواج دارد، دلیلش دوری گرفتن از مسجد و مسجدی‌هاست. اگر در سطح اقتصادی با رشد تقلب و رانت مواجه هستیم، دلیلش این است که از فرهنگ مسجد فاصله گرفته‌ایم. راه‌حل ما برای مشکلات، بازگشت به مسجد و مسجدی‌هاست. مسجدی بودن باید به عنوان یک فضیلت در جامعه شناخته شود. وقتی که ما لفظ مسجدی بودن را به یک شخص منتسب می‌کنیم، یعنی دارای مجموعه‌ای از فضایل اخلاقی است. ما امروز برای گرد و غبار و ریزگرد میلیاردها دلار هزینه می‌کنیم، ولی برای آلودگی‌های فرهنگی هزینه نمی‌کنیم. هزینه‌های آلودگی فرهنگی به مراتب بالاتر از آلودگی هواست.
صالحی‌امیری در ادامه تصریح کرد: مسجد فقط جای کهنسالان و میانسالان نیست، در مرحله اول جای کودکان و نوجوانان است، چرا که بیشتر از هر قشر دیگری، این قشر به فرهنگ مسجد نیاز دارد. مسجد باید به کانون فعالی برای گفتگوی فرهنگی تبدیل شود. نظامی که در آن گفتگو وجود دارد، در آن نظام، تحمل و بردباری وجود دارد. مسجد محل باید جایی برای گفتگو شود. من از دوستان تقاضا می‌کنم که گفتگو را در مساجد حاکم کنند. مسجد باید به یک مرکز گفتگوی فرهنگی ـ دینی تبدیل شود. هر مسجد باید تبدیل به یک باشگاه فرهنگی شود. مسجد کانون طراوت معرفت و فضیلت است و در شعاع بی‌نهایت، همه می‌توانند از آن بهره‌مند شوند. باید تبدیل به کانون اطلاع‌رسانی شود؛ به جای اینکه امواج دیگران بر ما نازل شود، چرا امواج ما بر دیگران نتابد؟ این مصداق جنگ نرم است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پایان خاطرنشان کرد: مسجد می‌تواند مرکز مشاوره و نظام سلامت باشد، فقط محل عبادت نیست، به فکر سلامت افراد محله هم است. باید مرکز انتشارات هم باشد. در مسجد عده‌ای افراد بافضیلت، دانشمند و آگاه شرکت می‌کنند. نشر باید یکی از تولیدات مساجد باشد، می‌تواند محلی برای دستگیری دیگران باشد، می‌تواند مرکزی برای الگوسازی باشد، یک فرد مسجدی باید در محیط کلاس و مدرسه یا دانشگاه و محل کار، الگوی دیگران باشد. مسجدی‌های ما باید دارای برنامه باشند، از الان باید بدانند که برای سال آینده چه کاری را می‌خواهند انجام دهند. باید نیم‌نگاهی به پنج سال آینده و نگاهی به سال آینده داشته باشند. روزمرگی به سرعت عبور می‌کند، آن وقت می‌بینید که یک اتفاق جدیدی می‌افتد، تشکیل شوراها و بررسی مشکلات محله و شهر بسیار مهم است، مسجد باید در غم و شادی محله شریک باشد، باید محور حل همه مسائل باشد، مسجد کانون زیست همه مسائل در جمهوری اسلامی است. کارکرد مسجد و ایجاد یک چتر فرهنگی برای صیانت فرهنگی در محیطی است که قرار گرفته است. تا امروز قدم‌های خوبی برداشته شده، ولی باید بیشتر کار کنیم. وقتی که در مسجد کارکردهای حداقلی خودش اتفاق بیفتد، هزینه‌های دولت هم کاهش می‌یابد. مسجد برکت بزرگ سالم‌سازی جامعه است. ما در سال ۹۶ این حوزه را تقویت خواهیم کرد. وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بر این باور است که دو کانون مسجد و قرآن به نیازهای جامعه امروز ما پاسخ روشن بدهد.