نویسنده کتاب طریق یا حاج افزود: 4میلیون حاجی از 170 کشور در حج حضور پیدامی کنند، ولی عربستان برنامه منظم و دقیقی برای مدیریت حج ندارند و این ضعف مدیریت به شدت در هر سال خودنمایی می کند.

وی عنوان کرد: در شب عرفه و روز عرفه، حجاج از نظر جسمی بسیار ضعیف می شوند و وقتی که حجاج پس از عرفات و مشعر وارد منا شدند و اکثر آنها صبحانه نخورده وارد این صحرا شده بودند؛ بنده به همراه شهید رکن آبادی و سفیر اسلوونی حرکت کردیم و پس ازمشاهده حضور مردم در خیابان 204 امیدوار بودیم که اتفاق بدی نیافتد، ولی به شدت نگران این مساله نیز بودیم.

شاهد عینی فاجعه منا بیان کرد: ورود حجاج آفریقایی به خیابان که از سوی سعودی ها انجام شد باعث ازدحام گسترده شدند که اولین گروه از قربانیان، کاروان 37 نفره جانبازان بود؛ پس از شلوغ شدن و ازدحام جمعیت کامیونی از سوی سعودی ها با بلندگو فریاد زد که برگردید که همین دستور باعث شد که این فاجعه رخ دهد و مردم زیردست و پا بمانند.

وی گفت: فشار گرما، تشنگی و تنگی نفس به حدی بود که وقتی مردم به این ازدحام رسیدند تنگی نفس باعث شدکه در 5 دقیقه بسیاری از مردم خفه شوند و کودکان و مادران آفریقایی از اولین جانباختگان این جریان بودند؛ فجایعی که در این حادثه رخ داد قابل بیان نبود.

شجاعی فرد بیان کرد: در آن شرایط سعودی ها به هیچ عنوان به دنبال مسایل پزشکی و امدادی نبودند و فقط آمده بود که جنازه ها را جمع کنند به دلیل اینکه از میان 20کانتینر تنها 5آمبولانس وجود داشت؛ جالب اینکه ماموران سعودی در مقابل ما ایستادند و وقتی به آنها می گفتیم که کمک کنید در حالی که فیلمبرداری می کردند می گفتند که وظیفه کمک رسانی نداریم و این کار وظیفه افراد دیگر است.

وی گفت: در این شرایط اگر سعودی ها تنها با هلیکوپتر و وسایل دیگر روی این مردم آب می ریختند درصد بالایی از مردم زنده می ماندند؛ یکی از علمای اهل سنت ایرانی بیان می کرد که وقتی سعودهای تصور می کردند که من مرده هستم، مرا در داخل کیسه جادادند، ولی وقتی دست و پازدم در کیسه را باز کردند ولی مامور سعودی می گفت که اگر ایرانی است بگذار بمیرد، ولی من چون سخنی نگفتم و چهره ام شبیه شیعیان نبود اجازه دادند که زنده بمانم.

وی اظهارکرد: عربستانی ها در این حادثه به دنبال زهرچشم گرفتن از ایرانی ها و شیعیان بودند، زیرا در منطقه شکست های عمیقی خورده بودند و سعی داشتند با این کشتار و سپس کشتار شیعیان نیجریه سعی کردند که اینگونه تلافی کنند؛ سعودی ها با این کار سعی کردند که نشان دهند که هم مردم را می کشند و هم کاری می کنند که کشورهای دیگر با پول از شکایت خود منصرف شوند و حتی بان کی مون را نیز با همین پول ها ساکت کنند.

شجاعی فرد خاطرنشان کرد: سعودی ها که اصلا  دین ندارند به حج نیز به چشم یک مساله توریسمی نگاه می کند وگرنه اگر آنها این محیط را مقدس می دانستند اقدامات بسیاری انجام می دادند؛ یکی از مسوولان نیجریه بیان می کرد که از این کشور 3هزار نفر کشته شدند، ولی به دلیل اینکه این مساله در نیجریه به شکل توریستی انجام می شود صاحبان شرکت های توریستی از ترس سعودی ها تعداد کشتگان را 200 یا 300 نفر ذکر کردند.

وی گفت: پس از هشدار جدی رهبری، مسوولان سعودی مجبور به واکنش شدند و مجبور شدند که اجساد حجاج را تحویل دادند؛ مردم عراق به خاطر مسایل سال گذشته کمتر به حج امسال رفته اند؛ به همین خاطر نمی توانند این مراسم حج را به افراد بی دینی مثل سعودی ها سپرد.

نویسنده کتاب طریق یا حاج اظهارکرد: اگر احمد طیب شیخ الازهر بیان می کند که تکفیری ها و وهابی ها مسلمان نیستند یعنی سعودی ها هم مسلمان نیستند؛ پس نمی توان اداره حج را به آنها سپرد و مدیریت حج را در این دو شهر باید به شکل بین المللی انجام داد.