عقیق:سوره از اینجا آغاز می شود که مردم از یکدیگر از نبأ عظیم یعنی: خبر
بسیار بزرگ قیامت می پرسند. در ادامه با لحن تند و صریحی می فرماید: به
زودی از امر قیامت که در آن اختلاف می کردند، آگاه خواهند شد. مطالب این سوره را به چند بخش می توان تقسیم کرد: 1 - ذکر پرسش کفار درباره قیامت و پاسخ تهدیدآمیز و تند به آنان.
2 - اشاره به اینکه خداوند زمین را همچون بستری برای انسان گسترده است و
شرایط مناسب برای حیات او را در زمین فراهم کرده است تا در آن آرامش و قرار
یابد. 3 - تأکید به آمدن یوم الفصل: یعنی روز جدا شدن که همان روز رستاخیز است؛ روز جدا شدن انسانهای با تقوا از طاغیان و سرکشان. 4 - جهنم و سرانجام سرکشان در جهنم. سرکشان و طاغیانی که معاد را انکار می کردند. 5 - سرانجام اهل تقوا و پرواپیشگان. 6 - نتیجه گیری
چنانکه ذکر شد در آیات 6 تا 16 به برخی نعمت ها و شرایط مناسبی که خداوند
برای حیات انسان و آرامش او در زندگی فراهم نموده، اشاره می شود. در اینجا
برخی از آنها را ذکر می کنیم و قدری به توضیح آنها می پردازیم: آفرینش
انسانها به صورت مرد و زن: این امر موجب بقای نسل انسان است که با ازدواج
مرد و زن و تشکیل خانواده و به دنیا آمدن فرزندان میسر می شود. علاوه بر آن
همسران مایه آرامش یکدیگرند و از نظر روانی و طبیعت انسانی، مرد به زن و
زن به مرد نیازمند است. مردان زنانی که تنها زندگی می کنند و از نعمت همسر
بی بهره اند در واقع از نوعی آرامش روحی محرومند. خواب: خواب نیز در
زندگی انسان نقش مهمی دارد و مایه آرامش و راحتی انسان است. هنگامی که
انسان از کار روزانه خسته می شود با خواب شبانه یا خواب کوتاه میان روز،
رفع خستگی می کند و برای کار و تلاش دوباره، آماده می شود. اگر کسی را از
خواب محروم کنند و مانع استراحت وی شوند در واقع او را در فشار و سختی قرار
می دهند و ادامه بی خوابی موجب آزار و شکنجه است. آری خواب نعمتی است خداوند برای آرامش و استراحت انسان قرار داده است.
خورشید: چراغ سرشار از نور و حرارت که گرمای مورد نیاز اهل زمین را تأمین
می کند. شبها دمای آن بخش از زمین که در معرض تابش خورشید نیست، حداقل 5 تا
10 درجه کاهش می یابد. اگر شب تداوم داشت و مثلا یکماه طول می کشید
دما چقدر پایین می آمد؟ اگر یکسال یا چند سال طول می کشید چه می شد؟ اگر
خورشید نبود آیا حیات انسان در کره زمین ممکن بود؟ آری خورشید نیز یکی از عواملی است که انسان و بقای او را در زمین ممکن می سازد و یکی دیگر از نعمتهای بی شمار الهی است. در آیات 21 تا 30، در مورد سرانجام طاغیان و ستمگران چنین آمده است که:
همان جهنم کمینگاهی است، که بازگشتگاه سرکشان است. روزگاری بس دراز و
نامعلوم در آن می مانند. در آنجا نه هیچ خنکی چشند و نه شربتی، جز آب جوشان
و چرکابه دوزخیان؛ کیفری است موافق و مطابق کردار. آنان انتظار روز حساب
را نداشتند، و آیات ما را به شدت تکذیب می کردند، و حال آنکه ما هر چیزی را
برشمرده و ثبت کرده ایم. پس بچشید که هرگز چیزی جز عذاب دوزخ بر شما نمی
افزاییم. سپس در مورد سرانجام متقیان و پرواپیشگان، در آیات 31 تا 36 چنین می فرماید:
مسلماً پرهیزگاران را رستگاری است: باغچه ها و تاکستان ها، و دخترانی
همسال با سینه های برجسته، و پیاله هایی لبالب. در آنجا نه سخن بیهوده ای
شنوند و نه (یکدیگر را) تکذیب (کنند. این است) پاداشی از پروردگار تو،
عطایی از روی حساب. سوره نبا سرآغاز جز سی ام آخرین جزء قرآن کریم است.