عقیق:ارزش و اهمیت حفظ قرآن و جایگاه والای حافظ قرآن چیزی نیست که بر کسی پنهان
باشد. در آیات متعددی از قرآن کریم، موضوع حفظ و به خاطر سپردن وحی با
تعابیر گوناگون آمده است. تعابیری همچون ذکر آسان، آیات در سینه‌های
دانایان، خواندن آیات در حال عبادت و نماز را می‌توان به عنوان نمونه یاد
کرد. از سویی در روایات بسیاری، افزون بر توصیه به تکریم و تعظیم قرآن و
اهل قرآن، سفارش‌های فراوانی بر حفظ آیات و سوره ها و همچنین تجلیل از
حافظان و حاملان وحی دیده می‌شود. این جایگاه والا و رفیع، فارغ از اهمیت،
فضیلت و قداست ذاتی قرآن کریم، از سودمندی حفظ قرآن کریم و تأثیر درونی و
برونی آن بر تفکر، شخصیت، اخلاق و رفتار فرد و جامعه حکایت می‌کند. بر پایه
این جایگاه و ارزش، لازم است سیاستگذاری و برنامه ریزی و مطالعات
گسترده‌ای در همه زوایای این موضوع مهم صورت گیرد. به مقوله حفظ قرآن از هر
زاویه که بنگریم، ضرورت بی چون خود را نشان می‌دهد؛ حفظ قرآن زمینه ساز
توجه و تدبر در آیات و سوره هاست، اهتمام به حفظ، موجبات انس با قرآن را
فراهم می‌آورد، حفظ قرآن به زندگی انسان، نظم و به وقت و عمر مؤمن، برکت
می‌بخشد و شاید مهم‌تر از همه اینکه حفظ ذهنی قرآن، مقدمه حفظ و التزام به
مفاهیم و عمل به محتوای وحی می‌شود که هدف غایی از نزول قرآن به شمار
می‌آید. در سال‌های اخیر با رویکرد مثبتی در برخی بخش‌ها و نهادها نسبت به
حفظ قرآن مواجهیم و جوانان زیادی مشتاق حفظ کردن آیات الهی شده اند. در این
راستا، برنامه‌های خرد و کلانی از سوی دست اندرکاران فرهنگی به جریان
افتاده که نوید بخش حرکتی وسیع در قلمرو حفظ در سال‌های آینده است. یکی از
فعالیت‌های عمده مؤسسه‌های قرآنی و مراکزی همچون جامعة القرآن و مهدقرآن در
شهرهای گوناگون، پرداختن به حفظ قرآن بوده است. البته تردیدی نیست که در
مسیر توسعه فرهنگ حفظ، جای روش‌های مؤثر و متنوع و روزآمد خالی دیده می‌شود
و فعالان این عرصه هرگز اقدام‌ها و برنامه‌های خود را در اوج کارآمدی و
اثرگذاری و بی نیاز از تحول نمی شمرند. اما از دیگر سو، در این میان قشر
معدودی از جامعه که بعضاً در میان آنان صاحب نظران فرهنگی و قرآنی هم دیده
می‌شوند، برپایه برداشت مبنایی خود، از اهتمام به قرآن و یا به خاطر ضعف
برنامه‌های موجود، معتقدند حفظ قرآن راه مناسبی برای مأنوس شدن با کلام
الهی نیست و تلاش در راه حفظ قرآن را فاقد اولویت در میان فعالیت‌های قرآنی
می‌دانند. با توجه به برخوردهایی که در جامعه با مقوله حفظ می‌شود، عده ای
راه افراط در پیش گرفته و عده‌ای دچار تفریط می‌شوند. گروهی حفظ قرآن به
هر شکل را مقدس و بدون آسیب می‌بینند و عده ای آن را فاقد هر گونه ارزش و
اعتبار می‌شمارند. همچنین با توجه به بیانات اخیر مقام معظم رهبری که تأکید
بر حفظ قرآن داشته و گفتند: ما حافظ قرآن کم داریم... ان شاء الله ما باید
۱۰ میلیون حافظ قرآن داشته باشیم و همچنین ایجاد قرارگاه حفظ قرآن با
محوریت شورای توسعه فرهنگ قرآنی برای هماهنگی و توزیع مسؤولیت‌ها در این
عرصه، طرح وزارت آموزش و پرورش مبنی بر دایر کردن مدارسی با محوریت قرآن و
حفظ آن و تلاش شماری از نهادها و مؤسسه ها در راستای تحقق سهم خود از این
تقسیم کار ملی و انجام تحقیقات و مطالعاتی در این زمینه ضروری به نظر
می‌رسد. پژوهش‌هایی که در آن جایگاه واقعی حفظ قرآن از منظر قرآن و عترت و
تجربه تاریخی مسلمانان مشخص و روش‌های درست حفظ تبیین شود و آفات و
آسیب‌های احتمالی که در این مسیر وجود دارد، شناسایی گردد تا در نتیجه، آن
نیرو و سرمایه ای که در این مسیر صرف می‌شود، حداکثر برکات و ثمرات را در
پی داشته باشد.