* فرق «وطن اصلى» با «وطن اتّخاذى»
سؤال: «وطن اصلى» با «وطن اتّخاذى» چه تفاوتى دارد؟
پاسخ معظم‌له: در «وطن اتّخاذى» بايد قصد داشته باشد كه براى هميشه در آن‌جا بماند، ولى در «وطن اصلى» قصد ماندنِ دائمى لازم نيست
* فرق «وطن حكمى» با «وطن اتّخاذى»
سؤال: «وطن حكمى» (يعنى جايى كه در حكم وطن است) با «وطن اتّخاذى» چه فرقى دارد؟
پاسخ: بين اين‌دو وطن ، دو فرق وجود دارد :
۱ ـ در «وطن حكمى» قصد ماندنِ دائم لازم نيست ، ولى در «وطن اتّخاذى» بايد قصد داشته باشد براى هميشه در آن‌جا بماند.
۲ ـ «وطن حكمى» اعراض ندارد، يعنى همين‌كه از آن محلّ خارج و به جاى ديگر براى زندگى منتقل شد، از آن به بعد نمازش در آن مكان شكسته است ؛ چه قصد داشته باشد دوباره به آن‌جا برگردد و چه قصد نداشته باشد. ولى در «وطن اتّخاذى» اين‌گونه نيست ، و تا زمانى‌كه احتمالِ بجا مى‌دهد كه در آينده براى زندگى به آن‌جا برگردد، نمازش در آن مكان تمام و روزه‌اش صحيح است .
* عدم اعتبار وطن شرعى
سؤال: كسى در محلّى مالك منزلى است و شش ماه پشت‌سرهم نيز با قصد ماندن در آن‌جا در آن محلّ مانده است ، ولى فعلا از آن‌جا صرف‌نظر كرده ، آيا احكام وطن بر آن جارى است؟
پاسخ: آن محلّ براى چنين شخصى وطن محسوب نمى‌شود و احكام وطن بر آن جارى نيست ؛ هرچند احتياط مؤكّد آن است كه هر وقت به آن محلّ برسد، نماز را به هر دو صورتِ تمام و شكسته بخواند.
* وطن‌هاى متعدّد
سؤال: يك شخص ، چند وطن مى‌تواند داشته باشد؟
پاسخ: داشتن دو يا سه وطن براى يك شخص بلامانع است . بنابراين كسى كه در دو محلّ زندگى مى‌كند ـ مثلا شش ماه در شهرى و شش ماه ديگر در شهر ديگرى مى‌ماند ـ هر دو مكان ، وطن اوست. و همچنين است اگر بيشتر از دو محلّ براى زندگى خود اختيار كرده باشد؛ به طورى كه عرفآ گفته شود آن‌جا محلّ و مسكن دائمى اوست .
* تبعيّت زن در وطن شوهر
سؤال: در محلّى كه وطنِ شوهر حساب مى‌شود و نمازش در آن‌جا تمام (چهار ركعتى) است ، آيا نماز همسر او هم كامل و روزه‌اش صحيح است؟
پاسخ معظم‌له: نمازِ زن در محلّى كه فعلا وطن شوهر اوست و زن هم در همان محلّ همراه او زندگى مى‌كند، كامل و روزه‌اش نيز صحيح مى‌باشد.
ولى نمازِ زن در محلّى كه قبلا وطن شوهر بوده ـ و وطن زن نبوده ـ و فعلا هم زن در آن محلّ با او زندگى نمى‌كند، شكسته است .
سوال: در فاصله بين عقد و عروسى ، عروس به شهر شوهر خود رفت و آمد مى‌كند. با توجّه به اين‌كه زن ، تابع شوهر است و اين دختر هم بعد از عروسى مى‌خواهد در شهر شوهرش زندگى كند، آيا از الآن براى او وطن به حساب مى‌آيد؟
پاسخ: تا زمانى‌كه دختر، عروسى نكرده و به خانه شوهر نرفته ، آن محلّ وطن او حساب نمى‌شود و نمازش در آن‌جا شكسته است .
* وطنِ آينده
سؤال: در فاصله بين عقد و عروسى ، داماد به خانه پدرزن خود ـ كه در شهر ديگر است ـ رفت و آمد مى‌كند. با فرض اين‌كه داماد قصد دارد بعد از عروسى در شهر همسر خود زندگى كند، آيا مى‌تواند قصد كند كه از الآن ، آن شهر وطن او باشد؟
پاسخ: خير؛ تا زمانى‌كه براى زندگى دائمى به آن شهر نرفته ، و در آن‌جا سكونت پيدا نكرده باشد، وطن او حساب نمى‌شود.
* تبعيّت فرزند در وطن فعلى پدر
سؤال: حكم نماز فرزند در وطن فعلى پدر چيست؟
پاسخ: محلّى را كه پدر براى زندگى انتخاب نموده است ، براى فرزندانى هم كه هنوز مستقلّ نشده و تحت سرپرستى پدر و همراه او زندگى مى‌كنند، وطن به حساب مى‌آيد.
* تبعيّت فرزند در وطن قبلى پدر
سؤال: حكم نمازِ فرزند در وطن قبلى پدر چيست؟
پاسخ: در محلّى كه قبلا وطن پدر بوده ـ ولى وطن فرزندان او نبوده و فعلا هم در آن‌جا زندگى نمى‌كنند ـ تا زمانى‌كه پدر از آن محلّ اعراض نكرده ، فرزندانى كه هنوز مستقلّ نشده و تحت سرپرستى پدر و همراه او زندگى مى‌كنند، بنابر احتياطِ واجب ، بين نماز تمام (چهار ركعتى) و شكسته جمع نمايند. ولى اگر مستقلّ شده باشند، نماز آن‌ها در وطن قبلى پدر شكسته است .
منبع:حوزه