چهره ماندگار فلسفه ایران گفت: جهان‌های در عرض هم نداریم و غیر ممکن است اما جهان‌ها در طول هم می‌تواند متعدد باشد.
عقیق: غلامحسین ابراهیمی‌دینانی، چهره ماندگار فلسفه ایران در برنامه اخیر معرفت با موضوع «گلشن راز شیخ محمود شبستری» طی سخنانی عنوان کرد: در دنیای امروز از جهان‌های ممکنه بسیار بحث می‌شود اما جهان‌های در عرض هم معنی نمی‌یابد ولو اگر بی‌نهایت باشد اما جهان‌ها در طول هم می‌تواند متعدد باشد، بنابراین در طول هم جهان‌ها داریم اما در عرض هم غیر ممکن است. وی در ادامه افزود: ما دو هستی نداریم اما دو مرتبه از هستی داریم. هستی مطلق یک امر است اما مراتب دارد که مهمترین مگرتبه آن ملک و ملکوت است. از جانب دیگر باید بدانیم که از عدم چیزی بیرون نمی‌آید عدم ، عدم و نبود است عدم واژه‌ای عربی و به فارسی «نیستی» است. دینانی با اشاره به اینکه همه موجودات و اشیاء از حق تعالی به وجود آمده‌اند نه از عدم، اظهار داشت: بنابراین هیچ چیز از نیستی به هستی نمی‌آید اما دیگر در هستی ، نیستی معنی نمی‌یابد نکته دیگر این است که عالم دنیا، عالم آخرت نیست و بالعکس اما جان عالم به یکی از این دو عالم اختصاص ندارد و به هر دو مرتبط است و جان آدمی هم در عالم محسوسات و هم آخرت معنی می‌یابد. چهره ماندگار فلسفه ایران اظهار داشت: جان آدمی نمایشگر هر دو عالم است همانطور که عالم ملک و ناسوت را در درون انسان می‌توان مشاهده کرد. جان هر دو جهان را می‌فهمد و این فهمنده بالاتر از فهمیده شده است. دینانی با بیان اینکه عقل قادر است خوب و بد را تشخیص دهد، یادآور شد: عقل یک تفاوت بین خوب و بد می‌بیند و به سراغ بد نمی‌رود؛ نخست تمیز بین خوب و خوب‌تر و دیگری تمیز بین بد و بدتر می‌بیند. هر کس که پایین ترین مرتبه عقل را داشته باشد خوب و بد را می‌تواند تشخیص دهد اما مرتبه بالاتر این تشخیص بین خوب و خوب‌تر و بد و بدتر است. وی همچنین اظهار داشت: عقل از اعلی علییین به وسیله امداد الهی تا به کره زمین آمده است اما آنچه به امداد الهی از آسمان به زمین آمده است بدون امداد الهی نمی‌تواند به آسمان بازگردد! سرّ بعثت انبیاء(ع) نیز همین است چرا که عقل انسان را به امداد الهی می‌رسانند. دینانی با تأکید بر اینکه کار انسان در عالم سیر و سفر و رفتن به تعالی و بالا رفتن است، اظهار داشت: در اسطوره‌های پیشین صحبت کردیم که در هر یک خوب و بدی وجود دارد. قدما، نباتات را مظهر ابدیت می‌دانستند و به گیاه بسیار احترام می‌گذاشتند به این دلیل که در پس این افسانه ، عقلانیتی وجود دارد و گیاه تا جایی که باید رشد می‌کند و زمانی که تمام می‌شود دو مرتبه دانه آن رشد دیگری می‌کند و گیاه از رشد باز نمی‌ایستد بنابراین اینکه می‌گفتند قدما گیاهان را مظهر ابدیت می‌دانستند، بسیار حرف خوبی بوده است. وی در پایان افزود: از نظر عارفی نظیر شبستری قدما موجودات عالم را نشانه حق می‌دانند اما عقل را نمونه حق می‌دانند. منبع:فارس 211008