بنا به روایات رسیده، یکی از القاب امام رضا (ع) عالِم آلِ مُحَمد می باشد.
عقیق:شيخ صدوق مينويسد: امام هشتم (ع) را با القابی همچون: رضا، صادق، صابر، فاضل، قرةاعين المؤمنين «نور چشم مؤمنان»، غيظ الملحدين «مايه خشم منكران خدا» و در بعضي از روايات به آن حضرت «عالم آل محمد(ص)» لقب داده شده است. اباصلت ميگويد: محمد بن اسحاق بن موسي بن جعفر عليهالسلام، از پدرش (اسحاق) نقل ميكند كه: امام كاظم (عليهالسلام) به فرزندانش ميفرمود:« برادر شما علي بن موسي الرضا، عالم آل محمد صلي الله عليه و آله است، مسائل ديني خود را از او بپرسيد و آنچه به شما ميفرمايد، آن را حفظ كنيد، زيرا من از پدرم جعفر بن محمد (امام صادق) (عليهالسلام)، مكرر شنيدم، به من ميفرمود: اِن عالِم آلِ مُحَمد لفي صَلبك، وَ لَيتني ادركته، فَاِنَه سَمي أميرالمؤمنين عَلي (عليهالسلام): همانا عالم دودمان محمد صلي الله عليه و آله در صلب تو است، و اي كاش قبل از فوت، او را درك ميكردم (ميديدم)، همانا او همنام اميرمؤمنان علي (عليهالسلام) است». علاوه بر این از محمد بن عيسي يقطيني روايت شده است که: همهي مسائلي كه از حضرت رضا (عليهالسلام) پرسيدم، آن حضرت پاسخ داد و جمع نمودم به پانزده هزار مسأله رسيد و طبق روايت ديگر، به هيجده هزار مسأله رسيد. همچنین علامهي طبرسي از اباصلت هروي نقل ميكند كه گفت: ما رأيت اَعلم مَن عَلي بن موسي الرضا (عليهالسلام) وَ لا رآه عالم اِلا شَهد لَه بِمثل شَهادَتي: كسي را عالم تر از حضرت رضا عليهالسلام نديدهام، و نيز هيچ عالم و دانشمندي آن حضرت را نديد (و به حضورش نرسيد) مگر اينكه مانند من گواهي داد كه كسي را عالم تر از او نديده است. در این راستا باید بیان داشت که فضاي حاكم برجامعه اسلامي در زمان حكومت مأمون، مملو از آرا و نظرات مختلف از سوي گروه هاي گوناگون بود، طبيعتاً نقش امام رضا (عليه السلام) در برابر اين امواج فكري بسيار خطير و حساس بود. يكي از جرياناتي كه ایشان با آن مواجه گرديد، بحث هاي كلامي بود كه از ناحيه ي جريانات گوناگون فكري به سرعت فراگير شد و موجب گرديد در هر زمينه اختلاف نظر ايجاد شود. در حقيقت مناظراتي كه مأمون براي امام رضا(عليه السلام) ترتيب مي داد، مبارزاتي بود كه ميان بزرگ ترين دانشمندان زمان از فرق و مذاهب مختلف و امام رضا(عليه السلام) انجام مي شد و دراين مجالس اگر مدافع اسلام شخصي غير از این امام همام بود، شكست مي خورد. علم امام به گونه اي بود كه اكثر علماي آن زمان هم، به علم ایشان اعتراف داشتند.
پی نوشت ها: 1-قمی، انوار البهيه: 340-341. * محمدی اشتهاردي، نگاهي بر زندگي امام رضا (ع): 62. منبع:قدس 211008