امام باقر علیه السلام وقتی بنیان های اسلام را می شمارند می فرمایند: اسلام بر پنج اساس پایه گذاری شده که یکی از آنها حج است و این بیانگر اهمیت این فریضه است و با ز می فرمایند: اگر کسی از دینا برود و حج بر گردن او باشد (مستطیع باشد ) بر دین نصارا و یهود از دنیا رفته است

 

وی افزود: در بیان پیامبر گرامی اسلام صل الله علیه وآله است که اگر کسی حج را به عنوان یکی زا آموزه های دین قبول نداشته باشد « لقد کفر» کافر شده است.

 

بخش عمده ای از اهمیت حج به دلیل ارتباط آن با خانه خداست.  قران می فرماید: « إِنَّ أَوَّلَ بَيْتٍ وُضِعَ لِلنَّاسِ لَلَّذِي بِبَكَّةَ مُبارَكاً وَ هُدىً لِلْعالَمِينَ » اولین خانه ای که برای انسان ها نه تنها مسلمانان در زمین بنیانگذاری شد خانه خدا در مکه بود و در ادامه آیه دارد که « وَ لِلَّهِ عَلَى النَّاسِ حِجُّ الْبَيْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَيْهِ سَبِيلاً...» برای تمامی مردم انجام حج واجب است هر کسی که مستطیع شده باشد.

 

رییس پژوهشکده حج تصریح کرد: آن چه که در هفته حج باید به آن توجه کرد «فلسفه وجودی حج»  و «ظرفیت» هایی است که می تواند برای جامعه اسلامی به دنبال داشته باشد.  اولین بعد مسئله حج، موضوع معنویت است. انسان وقتی به حج مشرف می شود مهمان خداست. تمام لباس ها  را از تن بیرون می کند و لباس احرام می پوشد، تلبیه می گوید، در میقات محرم می شود، به دور خانه خدا می گردد، بعد از عمره برای حج محرم می شود،  به مشعر می رود،  سپس عرفات و بعد از عرفات به منا در منا رجم می کند و به شیطان سنگ می زند،  قربانی می کند و ...

 

هر یک از این اعمال یک درس است که باید به کنه و عمق آن توجه داشت. کما این که در حدیث شبلی وارد شده است که وقتی خدمت امام می رسد امام می فرمایند: کجا بودی؟ می گوید: در مکه و حج بجا آوردم. امام سوال می کنند که آیا وقتی لباس از تن در می آوردی برای احرام نیت کردی که لباس معصیت از تن درآوری؟ گفت: نه چنین نیتی نکردم!  

 

امام فرمودند: پس تو لباس برای احرام در نیاورده ای! سپس سوال می کنند آیا هنگام پوشیدن لباس احرام نیت کردی که لباس طاعت بر تن می کنی؟  گفت: نه! چنین نیتی نکردم!  حضرت فرمودند: پس لباس احرام هم نپوشیده ای...

 

حجت الاسلام علیزاده موسوی خاطرنشان کرد: واقعیت حج آن است که اگر ما به آثار و اهمیت معنویت در آن توجه نداشته باشیم آن حج مورد نظر اسلام و اهل بیت نیست.

 

نکته دوم درباره معنویت آن است که زائر پس از بازگست تلاش کند آثار حج را در خود حفظ کند.  در روایات داریم کسی که به حج می رود و باز می گردد « کما ولدته امه »؛ مانند کسی است که تازه از مادر متولد شده؛  پاک و پاکیزه است.

 

از رسول خدا صل الله علیه وآله نقل است که فرمودند: افرادی که به حج مشرف می شوند سه دسته اند؛  گروهی با معرفت کامل حج بجا می آورند که گناهان ماتقدم و ماتاخر آنها بخشیده و آمرزیده می شود و در شب اول قبر خدا آنها را از عذاب قبر نجات می دهد. گروه دوم با معرفت کمتری زیارت می کنند و پیامبر فرمودند آنها کسانی هستند که گناهانی که تا آن زمان داشته اند بخشیده می شود، اما وقتی بازگشتند باید نسبت به گناهان آینده مراقب باشند و خود را محاسبه کنند؛ یعنی صرفا گناهان گذشته آنها بخشیده و آمرزیده می شود. 

 

دسته ای هم هستند که به حج می روند اما گناهی از آنها آمرزیده نمی شود ولی ویژگی ها آنها این است که وقتی به حج مشرف می شوند خدا امنیت آنها و خانواده شان را فراهم می کند با صحت و سلامت به حج می روند و باز می گردند.

 

در روایت دیگری نقل است که سه دسته به حج می روند گروهی برای تجارت، گروهی برای مسئلت و دنیا، و گروهی برای حج. بنابراین اگر کسی از حج بازگشت و تغییری در خود مشاهده نکرد آن حج را  نمی توان حج کاملی محسوب کرد.

منبع:شبستان