عقیق: شبکه وهابی نور در میزگردی در برنامه«آیات روشنگر» با حضور کارشناسانی همچون موحد و منصور حسینی با موضوع آیا اثری در قرآن درباره امامت وجود دارد آیه مودت را مورد بررسی قرار دادند.
بر اساس این گزارش، موحد گفت: پیامبر(ص) هرگز درخواست اجری نمی کند زیرا تنها اجر و مزد او بر خداوند است، آری بر مسلمانان است که بر ادله دیگر او را دوست بدارند ولی موالات و دوستی ما نسبت به اهل‌بیت پیامبر(ع) هیچ گاه مزد و اجر پیامبر(ص) به حساب نمی آید.
شایان ذکر است در مورد مسأله اجر و مزد رسالت پیامبر(ص) چهار نوع آیه وجود دارد: آیاتی که اجر و مزد پیامبر(ص) را بر خداوند میداند: خداوند متعال در سوره شعراء، آیه 107و109 از قول حضرت نوحعلیه السلام میفرماید: «إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ، فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ، وَما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلّا عَلی رَبِّ الْعالَمِینَ»؛ «مسلّماً من برای شما پیامبری امین هستم. تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت کنید. من برای این [دعوت] هیچمزدی از شما نمیطلبم، اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است.»
و در سوره هود، آیه 51 از زبان حضرت هود(ع) میفرماید: «یا قَوْمِ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِیَ إِلّا عَلَی الَّذی فَطَرَنِی أَ فَلا تَعْقِلُونَ»؛ «ای قوم من! من از شما برای این [رسالت] پاداشی نمیطلبم، پاداش من تنها بر کسی است که مرا آفریده است، آیا نمیفهمید؟»
در سوره شعراء، آیه 145 – 143 از زبان حضرت صالح نیز همین تعبیر نقل شده است.
از برخی آیات استفاده میشود که بازگشت مزد نیز به خود مردم است. خداوند متعال در سوره سبأ، آیه 47 خطاب به پیامبرش کرده، میفرماید: «قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ»؛ «بگو: هر اجر و پاداشی از شما خواستهام برای خود شما است.»
نوع سوّم آیهای است که در آن خداوند اجر و مزد رسالت پیامبر را «راهی به سوی خدا قرار دادن» معرّفی کرده است. در سوره فرقان، آیه57 میفرماید: «قُلْ ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلّا مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً»؛ «بگو: من در برابر آن [ابلاغ آیین خدا] هیچ گونه پاداشی از شما نمیطلبم، مگر کسی که بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگزیند [این پاداش من است].»
در این آیه اجر و پاداشی که استثنا شده، عمل مسلمانان است؛ یعنی انتخاب راه به سوی خداوند. گرچه در این آیه مستثنا ذات است ولی مقصود به آن مشیّت و خواست اوست.
نوع چهارم نیز همین آیه مورد بحث؛ یعنی آیه مودّت است که در آن سخن از اجر و مزد رسالت پیامبر(ص) به میان آمده و آن را «مودّت فی القربی» دانسته است.
با تأمّلی در این سه دسته آیه به این نتیجه میرسیم که حکم اوّلی در رسالت انبیا آن است که از مردم بابت رسالت و دعوت خود، نفع و بهره و مزدی نخواهند، بلکه اجر و مزد خود را تنها از خدا بخواهند.
و اگر در آیه «مودّت» به اجر و مزد اشاره شده، این در واقع درخواست چیزی است که نفعش به خود مردم باز میگردد. لذا فرمود: بگو هر چیزی را که به عنوان اجر و مزد از شما خواستم، نفعش به خود شما باز میگردد.
حال چگونه نفع مودّت خویشاوندان پیامبر(ص) به خود مردم باز میگردد، از دو راه میتوان آن را اثبات کرد:
از آنجا که اهل‌بیت پیامبر(ع) به حکم آیات و روایات دیگر، از خطا و اشتباه معصومند، لذا مودّت و ارتباط با آنها، انسان را از سرچشمه زلال معارف آنان بهرهمند میسازد و در نتیجه به حقّ و حقیقت و سنّت واقعی پیامبر(ص) رسیده، از معارف والای قرآن کریم بهرهمند میشود.
محبّت و مودّت، نیروی مرموز درونی است که انسان را به سوی محبوب میکشاند و لذا درصدد برمیآید که به او اقتدا کرده، او را الگوی خود قرار دهد. اهل بیت عصمت و طهارت(ع) از آنجا که مظهر همه خوبیهایند لذا مودّت آنان انسان را به خوبیها و عمل به آن جذب میکند، پس نفع مودّت خویشان پیامبر(ص) به خود انسان باز میگردد.
و امّا اینکه مراد از آیه «مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً»چیست؟ در جواب میگوییم: مراد از آن، همان مستثناء در آیه 23 سوره شوری است؛ یعنی مودّت خویشان رسول(ص)؛ زیرا همانگونه که قبلاً اشاره شد، مودّت و محبّت حقیقی جدای از اطاعت و متابعت نیست، و اطاعت از آنها همان عمل به دستوراتی است که انسان را در راه مستقیم قرار داده، و به سوی خدا میرساند.