پیامبر(ص) هرگز درخواست اجری نمی کند!

عقیق: شبکه وهابی نور در میزگردی در برنامه«آیات روشنگر» با حضور کارشناسانی همچون موحد و منصور حسینی با موضوع آیا اثری در قرآن درباره امامت وجود دارد آیه مودت را مورد بررسی قرار دادند.

بر اساس این گزارش، موحد گفت: پیامبر(ص) هرگز درخواست اجری نمی کند زیرا تنها اجر و مزد او بر خداوند است، آری بر مسلمانان است که بر ادله دیگر او را دوست بدارند ولی موالات و دوستی ما نسبت به اهل‌بیت پیامبر(ع) هیچ گاه مزد و اجر پیامبر(ص)  به حساب نمی آید.

شایان ذکر است در مورد مسأله اجر و مزد رسالت پیامبر(ص)  چهار نوع آیه وجود دارد: آیاتی که اجر و مزد پیامبر(ص)‌ را بر خداوند می‏داند: خداوند متعال در سوره شعراء، آیه 107و109 از قول حضرت نوح‏علیه السلام می‏فرماید: «إِنِّی لَکُمْ رَسُولٌ أَمِینٌ، فَاتَّقُوا اللَّهَ وَأَطِیعُونِ، وَما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِنْ أَجْرِیَ إِلّا عَلی رَبِّ الْعالَمِینَ»؛ «مسلّماً من برای شما پیامبری امین هستم. تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت کنید. من برای این [دعوت] هیچ‏مزدی از شما نمی‏طلبم، اجر من تنها بر پروردگار عالمیان است.»

و در سوره هود، آیه 51 از زبان حضرت هود(ع) می‏فرماید: «یا قَوْمِ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِنْ أَجْرِیَ إِلّا عَلَی الَّذی فَطَرَنِی أَ فَلا تَعْقِلُونَ»؛ «ای قوم من! من از شما برای این [رسالت] پاداشی نمی‏طلبم، پاداش من تنها بر کسی است که مرا آفریده است، آیا نمی‏فهمید؟»

در سوره شعراء، آیه 145 – 143 از زبان حضرت صالح نیز همین تعبیر نقل شده است.

از برخی آیات استفاده می‏شود که بازگشت مزد نیز به خود مردم است. خداوند متعال در سوره سبأ، آیه 47 خطاب به پیامبرش کرده، می‏فرماید: «قُلْ ما سَأَلْتُکُمْ مِنْ أَجْرٍ فَهُوَ لَکُمْ»؛ «بگو: هر اجر و پاداشی از شما خواسته‏ام برای خود شما است.»

نوع سوّم آیه‏ای است که در آن خداوند اجر و مزد رسالت پیامبر را «راهی به سوی خدا قرار دادن» معرّفی کرده است. در سوره فرقان، آیه57 می‏فرماید: «قُلْ ما أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ مِنْ أَجْرٍ إِلّا مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً»؛ «بگو: من در برابر آن [ابلاغ آیین خدا] هیچ گونه پاداشی از شما نمی‏طلبم، مگر کسی که بخواهد راهی به سوی پروردگارش برگزیند [این پاداش من است].»

در این آیه اجر و پاداشی که استثنا شده، عمل مسلمانان است؛ یعنی انتخاب راه به سوی خداوند. گرچه در این آیه مستثنا ذات است ولی مقصود به آن مشیّت و خواست اوست.

نوع چهارم نیز همین آیه مورد بحث؛ یعنی آیه مودّت است که در آن سخن از اجر و مزد رسالت پیامبر(ص) به میان آمده و آن را «مودّت فی القربی» دانسته است.

با تأمّلی در این سه دسته آیه به این نتیجه می‏رسیم که حکم اوّلی در رسالت انبیا آن است که از مردم بابت رسالت و دعوت خود، نفع و بهره و مزدی نخواهند، بلکه اجر و مزد خود را تنها از خدا بخواهند.

و اگر در آیه «مودّت» به اجر و مزد اشاره شده، این در واقع درخواست چیزی است که نفعش به خود مردم باز می‏گردد. لذا فرمود: بگو هر چیزی را که به عنوان اجر و مزد از شما خواستم، نفعش به خود شما باز می‏گردد.

حال چگونه نفع مودّت خویشاوندان پیامبر(ص) به خود مردم باز می‏گردد، از دو راه می‏توان آن را اثبات کرد:

از آنجا که اهل‌بیت پیامبر(ع) به حکم آیات و روایات دیگر، از خطا و اشتباه معصومند، لذا مودّت و ارتباط با آن‏ها، انسان را از سرچشمه زلال معارف آنان بهره‏مند می‏سازد و در نتیجه به حقّ و حقیقت و سنّت واقعی پیامبر(ص)‌ رسیده، از معارف والای قرآن کریم بهره‏مند می‏شود.

محبّت و مودّت، نیروی مرموز درونی است که انسان را به سوی محبوب می‏کشاند و لذا درصدد برمی‏آید که به او اقتدا کرده، او را الگوی خود قرار دهد. اهل بیت عصمت و طهارت(ع) از آنجا که مظهر همه خوبی‏هایند لذا مودّت آنان انسان را به خوبی‏ها و عمل به آن جذب می‏کند، پس نفع مودّت خویشان پیامبر(ص)‌ به خود انسان باز می‏گردد.

و امّا این‏که مراد از آیه «مَنْ شاءَ أَنْ یَتَّخِذَ إِلی رَبِّهِ سَبِیلاً»چیست؟ در جواب می‏گوییم: مراد از آن، همان مستثناء در آیه 23 سوره شوری است؛ یعنی مودّت خویشان رسول‏(ص)؛ زیرا همان‏گونه که قبلاً اشاره شد، مودّت و محبّت حقیقی جدای از اطاعت و متابعت نیست، و اطاعت از آن‏ها همان عمل به دستوراتی است که انسان را در راه مستقیم قرار داده، و به سوی خدا می‏رساند.