عقیق: قرآن و ائمه(ع) درباره کفایت به کفاف می فرمایند:
۱- يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا، لا تُحَرِّمُوا طَيِّباتِ ما أَحَلَّ اللَّهُ لَكُمْ وَ لا تَعْتَدُوا ...1 اى مؤمنان! چيزهاى پاكيزه اى را كه خداوند بر شما حلال كرده است بر خود حرام مكنيد، و از حد نيز در نگذريد ...
النّبيّ «ص»- فيما رواه الإمام الصّادق «ع»: طوبى لمن أسلم و كان عيشه كفافا.2
پيامبر «ص» به روايت امام صادق «ع» می فرمایند: خوشا به حال كسى كه به اسلام بگرود، و زندگيى كفافى داشته باشد.
النّبيّ «ص»-فيما رواه الإمام الصّادق «ع»: اللّهمّ ارزق محمّدا و آل محمّد، و من أحبّ محمّدا و آل محمّد، العفاف و الكفاف ...3
پيامبر «ص» به روايت امام صادق «ع» می فرمایند: خداوندا! به محمّد و آل محمّد، و دوستان محمّد و آل محمّد، عفاف عطا كن و كفاف.
* «عفاف»، در بعد روحى و اخلاقى؛ و «كفاف»، در بعد مادّى و زندگى
النّبيّ «ص»: من أصبح معافا في جسده، آمنا في سربه، عنده قوت يومه، فكأنّما حيزت له الدّنيا ...4
پيامبر «ص» می فرمایند: هر كس تنى سالم و محيطى امن و روزى گذران خويش را داشته باشد، گويى همه جهان را دارد ...
النّبيّ «ص»: ألا! و إنّ أفضل النّاس عبد أخذ في الدّنيا الكفاف، و صاحب فيها العفاف.5
پيامبر «ص»: آگاه باشيد! با فضيلتترين مردمان بنده اى است كه از دنيا به اندازه كفاف به دست آورد، و هماره- در زندگى- عفاف ورزد.
الإمام علي «ع»: من اقتصر على بلغة الكفاف، فقد انتظم الرّاحة، و تبوّأ خفض الدّعة.6
امام على «ع»: هر كس به اندازه كفاف قناعت كند، آرامش خاطر خويش را تأمين كرده است، و به زندگيى با آسايش دست يافته است.
الإمام علي «ع»: تمام العفاف، الرّضا بالكفاف.7
امام على «ع»: عفاف كامل در خرسندى به كفاف است.
الإمام علي «ع»: ... الدّنيا دار مني لها الفناء، و لأهلها منها الجلاء، و هي حلوة خضراء، و قد عجلت للطّالب، و التبست بقلب النّاظر، فارتحلوا منها بأحسن ما بحضرتكم من الزّاد، و لا تسألوا منها فوق الكفاف، و لا تطلبوا منها أكثر من البلاغ. 8
امام على «ع» می فرمایند: دنيا خانه اى است در معرض فنا، و ساكنانش در حال كوچ؛ در نظر (سطحى) شيرين است و خرّم، كه به سوى طالب خود مى شتابد و دل او را مى ربايد. از دنيا با بهترين توشه اى كه در دسترس داريد آماده كوچيدن شويد، و بيشتر از اندازه كفاف مجوييد، و در پى افزونتر از مقدار لازم نباشيد.
الإمام علي «ع»: قليل يكفي، خير من كثير يردي.9
امام على «ع» می فرمایند: اندكى كه بسنده باشد، بهتر است از بسيارى كه تباهى آورد.
الإمام علي «ع»: من اقتنع بالكفاف، أدّاه إلى العفاف.10
امام على «ع» می فرمایند: هر كس به اندازه كفاف قناعت كند، او را به عفاف خواهد رسانيد.
الإمام السّجّاد «ع»: ... نعوذ بك ... من فقدان الكفاف.11
امام سجّاد «ع» می فرمایند: ... به تو (اى خداوند) پناه مى بريم ... از نداشتن به اندازه كفاف ...
الإمام السّجّاد «ع»: اللّهمّ صلّ على محمّد و آله ... و توّجني بالكفاية ... و لا تفتنّي بالسّعة ... 12
امام سجّاد «ع» می فرمایند: خدايا، بر محمّد و آل محمّد درود فرست! ... و مرا به داشتن اندازه كفاف زينت ده ... و به مال فراوان مفتون مساز ...
الإمام الباقر «ع»: قال عليّ بن الحسين «ع»: لينفق الرّجل بالقصد، و بلغة الكفاف، و يقدّم منه فضلا لآخرته؛ فإنّ ذلك أبقى للنّعمة، و أقرب إلى المزيد من اللَّه عزّ و جلّ، و أنفع في العافية (العاقبة- خ ل).13
امام باقر «ع» به نقل از پدر خويش می فرمایند: شخص بايد با ميانه روى و مراعات كفاف خرج كند، و مقدارى از مال (و امكانات) خويش را، از پيش براى آخرت خود بفرستد؛ كه اين گونه كردار نعمت را بهتر باقى مى دارد، و به افزون شدن آن از جانب خداوند بزرگ نزديكتر است، و براى عافيت (عاقبت) انسان سودمندتر.
پی نوشت:
1- «سوره مائده» (۵): ۸۷.
2- «اصول كافى» ۲/ ۱۴۰.
3- همان.
4- «بحار» ۷۲/ ۶۵؛ «امالي» شيخ طوسى ۲/ ۴۲- با كمى اختلاف.
5- «بحار» ۷۷/ ۱۷۹؛ از كتاب «أعلام الدّين».
6- «نهج البلاغه»/ ۱۲۶۰؛ «عبده» ۳/ ۲۴۲.
7- «ارشاد» شيخ مفيد/ ۱۵۸.
8-«نهج البلاغه»/ ۱۳۲؛ «عبده» ۱/ ۹۱.
9-«غرر الحكم»/ ۲۳۴.
10-«غرر الحكم»/ ۲۸۶.
11-«صحيفه سجاديه»/ ۸۴ (دعا ۸).
12-«صحيفه سجاديه»/ ۱۳۹ (دعا ۲۰).
13-«كافى» ۴/ ۵۲.
14-الحياة / ترجمه احمد آرام، ج۴، ص: ۳۷۵ .
منبع:افکار