«دائرةالمعارف قرآن» اثری مرجع با رویکردی آکادمیک و مطابق با معیارهای بینالمللی در حوزه مطالعات قرآنی است و چکیدهای از دستاوردهای حدود یکصدوپنجاه سال قرآنپژوهی غربیان را در دسترس پژوهشگران و علاقهمندان رشتههای علوم انسانی و اجتماعی قرار میدهد.
این دائرةالمعارف پنججلدی در نخستین سالهای قرن حاضر زیر نظر گروهی از سرشناسترین استادان مطالعات اسلامی و به قلم محققانی از ملیتها و فرهنگهای گوناگون در انتشارات بریل هلند به زبان انگلیسی منتشر شد. 700 مدخل کوتاه و بلند این اثر به مفاهیم، شخصیتها، رویدادها و باورهای ذکر شده در قرآن یا مرتبط با قرآن و نیز به موضوعات و مسائل بحثانگیز در حوزة مطالعات قرآنی اختصاص دارند. ترجمة فارسی این دائرةالمعارف کمنظیر، علاوه بر عرضة تصویری واقعی از فضای مطالعات قرآنی در غرب، رهیافتها، مسئلهها و دغدغههای جدیدی را به دستاندرکاران حوزة مطالعات اسلامی در جامعة ما نشان خواهد داد.
دائره المعارف قرآن در پنج جلد از سال 2001 الی 2006 میلادی در انتشارات بریل در لیدن هلند چاپ و منتشر شد . سر ویراستار این مجموعه جین دمن مک اولیف، استاد دانشگاه جرج تاون آمریکا و دیگر ویراستاران اصلی آن کلود ژیلیو ، استاد دانشگاه اکس – آن – پروانس فرانسه ، ویلیام گراهام ، استاد دانشگاه هاروارد آمریکا ، وداد قاضی ، استاد دانشگاه شیکاگو آمریکا ، و اندرو ریپین ، استاد دانشگاه ویکتوریای کانادا بودند.
طرح این مجموعه عظیم از سال 1993 ریخته شد. نویسندگان با پشتسر داشتن تجربه گرانبهای دو ویرایش دائرةالمعارف اسلام (EI1, EI2) و درسآموزی از نوع نگرش حاکم بر آن و واکنش کشورها و محققان اسلامی به آن در پی آن بودند که اثری مرجع با همان خصوصیات اما با نگاه همدلانه و مشارکت بیشتر محققان اسلامی، مختص به قرآن و مطالعات قرآنی فراهم آورند. چنانکه ویراستار دائرةالمعارف در مقدمه خود توضیح داده انتخاب و نگارش مدخلها بر اساس دو هدف کلی انجام گرفته است:
1ـ درج برترین دستاوردهای قرآنپژوهی قرن گذشته در مداخل
2ـ تقویت و گسترش مطالعات قرآنی و پرداختن به حوزههای مغفول تا دیدی کامل نسبت به قرآن حاصل آید.
متولی انجام این پژوهش دانشگاه لایدن بود که یکی از مهمترین مراکز اسلام شناسی در اروپا است و بسیاری از محققان طراز اول کنونی با آن همکاری دارند و در پیشینه کار خود مدیریت طرح عظیم دائرةالمعارف اسلام را داشته است.
گفتنی است جلد اول دائرة المعارف قرآن سال گذشته توسط انتشارات حکمت پس از 5 سال کار علمی روی این مجموعه وارد بازار کتاب شد.
منبع:فارس
211008