عقیق: اولین نشست از سلسله نشست‌های تخصصی شبستان اندیشه با موضوع نقش مسجد در ساخت تمدن نوین اسلامی از منظر امام خمینی(ره) با حضور و سخنرانی حسن رحیم‌پور ازغدی صبح امروز چهارشنبه ۲۴ خردادماه در ستاد کانون‌های فرهنگی هنری استان تهران برگزار شد.

همه چیز از مسجد شروع شد و با مساجد تمام خواهد شد

حسن رحیم‌پور ازغدی عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی در این نشست با اشاره به اینکه همه چیز از مسجد شروع شد و با مساجد تمام خواهد شد گفت: از مسجد النبی حرکت اسلام و تربیت انسانی شروع شد و پایان تاریخ و حرکت ولی زمان از کنار مسجد الحرام خواهد بود. 

وی افزود: همه اختلافات بر سر سجده است. اصلاً تقسیم بشر به مشرک مؤمن و منافق همه‌اش از سجده است. سجده و مسجد می‌تواند براساس تقوا باشد یا مسجد ضرار باشد.

قرآن کریم مسجد را دو دسته اعلام کرد

رحیم‌پور ازغدی گفت: شیطان به خدا گفت من سجده به تو را قبول دارم اما به انسان سجده نمی‌کنم و دعوا سر سجده شروع شد. دعوای هابیل و قابیل هم براساس آیات قرآن سر پذیرش سجده و عبادت و قربانی بود.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی گفت: همانطور که امام اسلام را به ناب و آمریکایی یعنی اسلام دست خورده و دست نخورده تقسیم کرد و امروز از شیعه انگلیسی و شیعه اصیل حرف زده می‌شود همه ادامه همان دعواست. قرآن کریم هم مسجد را تقسیم بر دو کرد. اول مسجدی که براساس تقوا خدا را هدف گرفته بود و دوم مسجدی که پشت به خدا بود.

ساخت زیاد مسجد تعظیم شعائر الله نیست

وی با بیان اینکه برخی می‌گویند هرچه مسجد زیاد ساخته شود و در هر کوچه مسجد باشد و با ابزار و سنگ‌های گران ساخته شود، تعظیم شعائر است اما قرآن این را قبول ندارد، گفت: مسجد النبی ساده‌ترین بنا بود که سقفی نداشت و چند شاخه روی آن گذاشتند یعنی از لحاظ ساخت بنا هیچی نبود اما همه تاریخ اسلام از آن ساخته شد. آن مسجد بدترین آدم‌ها را به بهترین آدم‌ها تبدیل کرد. افراد وحشی و ظالم را به عالم‌ترین و عادل‌ترین افراد تبدیل کرد.

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به اینکه براساس روایات در آخرالزمان مساجد شلوغ و پرجمعیت خواهد بود و صفوف نماز متراکم و زیاد خواهد بود گفت: در آن دوران نمازگزاران بدن‌هایشان کنار هم هست و قلب‌هایشان از هم دور است و به هم دروغ می‌گویند و به هم رحم نمی‌کنند و در بازار به هم خیانت می‌کنند.

امام زمان کدام مساجد را خراب می‌کند؟

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه کارکرد مساجد در زمان ظهور امام زمان به دوران پیامبر می‌رسد که الان اینطور نیست تصریح کرد: براساس روایات امام زمان مساجدی که با زخرف تزیین شده و شکه مادی دارد و شبیه کاخ‌هاست، خراب می‌کند. مساجد در آن دوران شبیه تخت‌گاه حضرت موسی می‌شود.

وی افزود: این تصور که تعداد مساجد کشور بیشتر شود و تعداد نمازگزاران کما بیشتر شود اثرگذار است اشتباه است زیرا آمار طلاق و دروغگویی‌ها کم نمی‌شود. این مساجد اثرگذار نیست. در دیگر ادیان هم این‌گونه عبادتگاه‌ها هست.

عاقبتی که برای مساجد و هیأت‌ها دنبال می‌کردند

رحیم‌پور ازغدی ادامه داد: در روایت ندیدم که امام زمان بعد از ظهور نهضت مسجد سازی راه بیندازد شاید هم بشود اما در روایت هست که ایشان مساجد اشرافی که گران‌ترین سنگ، زیباترین مناره و ... را دارد خراب می‌کند. مسجد باید از لحاظ مادی ساده و از لحاظ معنوی پرشکوه باشد.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه در بررسی نسبت مسجد با تمدن‌سازی باید بدانیم این رویکرد در دیگر ادیان وجود ندارد زیرا آن‌ها تمدن را تماما مادی می‌دانند، گفت: در معبد هیچ یک از ادیان و مذاهب حرف از جامعه، حقوق اجتماعی و انسانی، عدالت، سفارت و ... مطرح شود و حتی می‌گویند چرا معبد را آلوده می‌کنید. امام در وصیتنامه می‌فرماید همین نگاه و رویکرد را بر مساجد و هیأت‌های ما حاکم کرده بودند.

پیامبر اجازه نمی‌داد کسی بیاید مسجد نماز بخواند و بعد برود سراغ کار خودش

وی با بیان اینکه بسیاری از آیات قرآن و روایات در مسجد النبی برای اولین‌بار بیان شده است، گفت: مسجد مجاهدپرور، مرکز نقد و انتقاد، امر به معروف و نهی از منکر ثروتمندان و صاحبان قدرت، مرکز گفت‌وگو و بحث و به تعبیر امروز آزاد اندیشی، مرکز خیریه‌ترین خیریه‌ها بود و مردم مشکل‌های هم را برطرف می‌کردند.

رحیم‌پور ازغدی اضافه کرد: بسیاری از پول‌داران مسجد می‌آیند اما ذکات نمی‌دهند. پیامبر اجازه نمی‌داد کسی بیاید مسجد نماز بخواند و بعد برود سراغ کار خودش بلکه مقابله می‌کرد با کسانی که می‌گفتند ما زندگی‌مان از مذهب‌مان جداست. مسجدی که محله‌ای را سالم‌سازی نکند به درد نمی‌خورد. مسجدی که امام جماعت و نمازگزارانش تنها در آن نماز می‌خوانند مرده است.

در صدر اسلام‌ مسجد گره‌ گشا بود

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه در صدر اسلام‌ مسجد گره‌ گشا بود گفت: دختری نزد پیامبر در مسجد آمد و گفت من می‌خواهم ازدواج کنم اما کسی به خواستگاری من نیامده است. ایشان فرمودند من سوال می‌کنم و خبر می‌دهم بعد فرمودند ۳ نفر که سن‌شان به شما می‌خورد آماده ازدواج با شما هستند. آن‌ها را بررسی کنید و من خبر دهید. پیامبر از آن فرد پرسید پول چی داری تا مهریه دختر کنی و او گفت پول ندارم والا تاکنون ازدواج می‌کردم. پیامبر فرمود باید کاری کنی تا مهر دختر باشد به او چند سوره قرآن یاد بده و دختر این را پذیرفت.

وی ادامه داد: در این ماجرا چند درس وجود دارد. اول وساطت ازدواج در مسجد و دوم انتخاب مهریه که این روزها این دو مورد مشکل جوانان است.

پیامبر اگر کسی به مسجد نمی‌آمد احوالپرسش می‌شد 

رحیم‌پور ازغدی گفت: روزی پیامبر به مسجد آمد و فرمود من نماز بدون ذکات را نمی‌پذیرم. اگر کسی به مسجد بیاید و به پایین دست خود کمک نکند بداند که صدای نمازش بالا نمی‌رود. روزی هم ایشان آمدند به مسجد و چند نفر را اسم بروند که از مسجد خارج شوید چون به نیازمندان کمک نمی‌کنید.

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: مسجد در جهت ازدواج و تحکیم خانواده باید فعال باشد. مسجد در جهت رفع گرفتاری نیازمندان و حل دعوا و مشکل خانواده‌ها باید فعال باشد. نقل است که پیامبر زمانی که می‌دید فردی به مسجد نیامده است احوالپرس او می‌شد و اگر خبردار می‌شد بیمار است یا گرفتار است به دیدار او می‌رفتند.

حجاز را پیامبر باسواد کرد

وی افزود: ستون‌های مسجدالنبی هرکدام کارکردی داشت و نامگذاری شده بود. مردم زمانی که پیامبر را پای ستونی می‌دیدند می‌دانستند زمان مراجعه عمومی و یا زمان عبادت یا تفکر پیامبر بود. ایشان با این کارها آموزش می‌داد که این اقدامات با مسجد غریبه نیست.

رحیم‌پور ازغدی با اشاره به اینکه در زمان پیامبر مسجد محل تعلیم و تربیت بود، گفت: حجاز را پیامبر باسواد کرد و حتی بعد از جنگ با مشرکان به اسیر می‌گفتند اگر ۱۰ مسلمان را باسواد کنی آزاد می‌شوی. مسجد، مدرسه و دانشگاه شد. دانشگاه امام صادق که ۴ هزار دانشجو در ۱۰ - ۱۵ رشته داشت، همه در مسجد النبی آموزش می‌دیدند. مسجد مرکز علم، عمل، تربیت اجتماعی، اصلاح و ترویج خانواده و اخلاق بود.

افراد جهنمی که با زندگی‌شان موجب آه دیگران می‌شوند

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با اشاره به اینکه شأن نزول آیه جلباب درباره حجاب است در مسجد بوده است، گفت: جوانی نزد پیامبر می‌آید و ایشان دید سر او شکسته و خونی است و علت را سوال کرد که او گفت در راه رسیدن به مسجد بودم که دیدم زنی با سر و گردن باز در حال عبور است که او را نگاه کردم و سرم به جایی خورد و شکست. در این زمان آیه نازل شد که بگو زنان سر و سینه خود را بپوشانند.

وی تصریح کرد: روزی پیامبر مشاهده کردند که فردی خانه بزرگ و اشرافی برای خود ساخته است سوال کرد این خانه برای کیست؟ گفتند که برای فلانی که اهل مسجد است. ایشان فرمودند به او بگویید به سمت جهنم نزدیک می‌شود. پرسیدند چرا؟ ایشان فرمود: کسی که به گونه‌ای زندگی کند که مردم هرگاه دارایی او را می‌بینند آه بکشند اهل جهنم است. یعنی خانه و ماشین گران‌قیمت داشته باشد که ضرورتی نداشته باشد موجب جهنمی شدن او می‌شود.

راه‌اندازی مسجد و هیأت گران و ارزان

رحیم‌پور ازغدی گفت: افرادی بنا داشتند در زمان پیامبر مسجد گران و ارزان ایجاد کنند، مانند امروز هیأت بزرگ و کوچک راه بیندازند، هیأت و مسجدی راه بیندازند که به مداح و منبری چندین میلیون بدهد و دیگری هزینه نداشته باشد که به پیامبر فرمودند دو مسجد و جلسه داشته باش یکی برای اغنیا و دیگری برای ضعفا و ما اموال خود را برای اسلام خرج می‌کنیم. آیه نازل شد مبادا این زحمت‌کشان و نیازمندان را طرد کنی؟ پیامبر آن‌گاه دستور داد هر مهاجری برادر یک انصار شود و اموال خود را نصف کنند. همه این اتفاقات در مسجد بود، آیا امروز مسجد با محله اسلامی همچنین رابطه‌هایی دارد؟

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی با بیان اینکه مسجد کارسازی می‌کند، آموزش می‌دهد و خیریه بدون تحقیر دیگران است تصریح کرد: قرآن می‌فرماید اگر کوچکترین اذیت و تحقیری به دیگران داشته‌ باشید، شما محکوم هستید. فقرا نمایندگان و سفیران خدا هستند و خدا شما را وکیل کرده تا حق این‌ها ادا شود.

چه کنیم مساجد احیا شوند؟

وی با بیان اینکه اگر می‌خواهید مسجدها احیا شود و قلب‌های مردم نه تنها بدن‌هایشان به هم نزدیک شود باید مانند پیامبر و اهل بیت عمل کنید گفت: امام حسن راهی اعتکاف در مسجد الحرام بودند که فردی نزد ایشان آمد و حرف‌هایی زد. ایشان کفش‌هایش را برداشت و همراه او راه افتاد‌. از همراهان امام از ایشان سوال کرد کجا می‌روید مگر معتکف نمی‌شوید؟ امام گفت نه کاری پیش آمده است. او همراه امام رفت و سوال کرد چه شده است؟ ایشان فرمود از پدر یا مادرم شنیدم که رسول الله می‌فرماید اگر به مشکل بنده‌ای رسیدگی شود ثوابش از اعتکاف خانه خدا برتر است. هدف من کسب رضایت خداست.

رحیم‌پور ازغدی تصریح کرد: کدام فضیلت را می‌توان نام برد که در مسجد پیامبر نباشد. مساجد امروز گران و تو خالی شده است و همه‌اش سر و صدا شده است. مسجد را به تعداد افرادی که تربیت می‌کنند می‌توان نمره داد و ارزیابی کرد. مسجد خانه افراد گرسنه و نیازمند باید باشد. نباید کارتن‌خواب داشته باشیم زمانی که مسجد در منطقه‌ای داریم.

مسجد ساختمان نیست؛ اصل آن توحید و عدالت است

این عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی افزود: پیامبر فرمود اگر در شهری صدای گریه کودک بی سرپرست به خصوص یتیم بلند شود و کسی به داد او نرسد، لعنت بر آن شهر است و جهنمی است. اگر در محله‌ای بچه نیازمندی باشد، محله و مسجد خبر نداشته باشد، طبق فرموده پیامبر لعنت بر آن مسجد باد. مسجد ساختمان نیست اصل آن توحید و عدالت است. اگر این روح در آن نباشد مثل معابد مشرکین است. نباید اجازه دهید مساجد اشرافی ساخته شود. 

وی در پایان خاطرنشان کرد: مسجد ملاک مسجد النبی و مسجد کوفه است که مرکز حکومت پیامبر و امیرالمؤمنین بود.