عقیق: محرم را باید موسم و فصلی برای دانستن و آموختن تلقی کرد. اگر امام حسین، شهید راه دین است، پس بهترین کارها در محرم، افزایش معرفت دینی است. آنچه در ادامه می‌خوانید، درس‌های عاشورایی از کلام فقیه مکتب آل‌الله آقا سید علی خامنه‌ای است.
عاشورا یک حادثه عجیبی است
[امام حسین] در تاریخ بشریّت، یک حرکتی را - که نظیر و شبیهی ندارد - ارائه به تاریخ کرد و در مقابل چشم بشریّت گذاشت که هرگز فراموش نخواهد شد؛ الگو است. فداکارىِ برای هدف الهی، در آن حجم، در آن مقیاس عظیم؛ فداکارىِ به معنای دادن جان خود، جان عزیزان؛ اسارت حرم اهل‌بیت، با آن وضع، با آن فجاعت؛ تحمّل این حادثه سخت، برای اینکه اسلام بماند، برای اینکه ظلم‌ستیزی به عنوان یک اصل در تاریخ اسلام و در تاریخ بشریّت به یادگار بماند؛ این چیزی است که دیگر نظیری برای آن نمی‌شود، پیدا کرد.
خیلی‌ها در راه خدا شهید شدند، در رکاب پیغمبر، در رکاب امیرالمؤمنین، در رکاب انبیاء الهی، هیچ‌کدام با حادثه کربلا قابل مقایسه نیست. فرق است بین آن کسی که در میان هلهله و تحسین یاران و همراهان و به امید فتح و پیروزی وارد میدان می‌شود، می‌جنگد و بعد شهید می‌شود و به خاک هلاک می‌افتد - که البتّه اجر بسیار بالایی دارد - و بین آن جماعتی که در یک دنیای تاریک و ظلمانی، در هنگامی که همه سرجنبانان بزرگ دنیای اسلام از همراهی با آنها سر باز می‌زنند بلکه آنها را بر این اقدام ملامت هم می‌کنند، امید یاری از هیچکس نیست، کسی مثل عبدالله بن عباس آنها را منع می‌کند، کسی مثل عبدالله بن جعفر آنها را منع می‌کند، یاران و مخلصان و علاقه‌مندان در کوفه از همراهی با او سر باز می‌زنند، تنهای تنها، فقط با تعداد معدودی از یاران مخلص، و با خانواده - با همسر، با خواهر، با خواهرزاده‌ها، با برادرزاده‌ها، با جوانان، با فرزند شش ماهه - وارد میدان می‌شود. این یک حادثه عجیبی است؛ یک منظره پرشکوهی است در تاریخ که در مقابل چشم بشریّت گذاشته شده است. امام حسین علیه‌السّلام خود را برای یک چنین روزی آماده می‌کرد.(۱۳۹۲/۰۳/۲۲)
عاشورا شروع یک جریان در تاریخ
عاشورا اوج فداکاری و ایثار است. همه تاریخ، همه عالم، مسئله عاشورا و حسین‌بن‌علی (علیه‌السّلام) و اصحاب وفادار او را با این خصوصیت شناخته‌اند؛ فداکاری، ایثار در راه خدا و در راه تحقق اهداف الهی؛ لیکن مسأله عاشورا فقط این نیست. بله، برجسته‌ترین و نمایان‌ترین خصوصیت عاشورا، همین فداکاری و شهادت است؛ ولی در ماجرای عاشورا حقایق دیگری هم وجود دارد.
از آغاز حرکت، از مدینه، بذر معرفت پاشیده شد - این یکی از خصوصیات حادثه عاشوراست - بذر بصیرت پاشیده شد. اگر مردمی، امتی از بصیرت برخوردار نباشند، حقایق گوناگون، کار آنها را اصلاح نخواهد کرد؛ گره از مشکلات آنها گشوده نخواهد شد. بنابراین اخلاص، موقع‌شناسی، پاشیدن بذر یک حرکت فزاینده تاریخی، از خصوصیات مهم عاشوراست. ماجرا فقط در ظهر عاشورا تمام نشد؛ در واقع از ظهر عاشورا یک جریانی در تاریخ شروع شد، که همچنان رو به افزایش و گسترش است. بعد از این هم همین خواهد بود. امام حسین (علیه‌السّلام) برای اعلام کلمه حق و برای نجات خلق، همه داشته‌های خود را به میدان آورد. این برخی از خصوصیاتی است که انسان به طور کلی در ماجرای عاشورا می‌تواند ببیند و نشان بدهد.(۱۳۹۰/۰۹/۰۶)
عاشورا یعنی لحظه‌شناس باید باشی
لحظه را باید شناخت، نیاز را باید دانست. فرض بفرمائید کسانی در کوفه دل‌هایشان پر از ایمان به امام حسین بود، به اهل‌بیت محبت هم داشتند، اما چند ماه دیرتر وارد میدان شدند؛ همه‌شان هم به شهادت رسیدند، پیش خدا هم مأجورند؛ اما کاری که باید بکنند، آن کاری نبود که آنها کردند؛ لحظه را نشناختند؛ عاشورا را نشناختند؛ در زمان، آن کار را انجام ندادند. اگر کاری که توابین در مدتی بعد از عاشورا انجام دادند، در هنگام ورود جناب مسلم به کوفه انجام می‌دادند، اوضاع عوض می‌شد؛ ممکن بود حوادث، جور دیگری حرکت بکند. شناسایی لحظه‌ها و انجام کار در لحظه نیاز، خیلی چیز مهمی است.(۱۳۸۸/۱۰/۲۹)