عقیق: حجت‌الاسلام شیخ حسین فرحناکی کارشناس دینی در گفت‌وگویی در توضیح برخی فضائل حضرت مولی الموحدین امیر مؤمنان علیه السلام گفت: علم،‌ فضیلتی است که یک انسان می‌تواند با آن نسبت به بقیه فضیلت داشته باشد. اگر این علم،‌ الهی باشد معیاری برای فضیلت فرد است. خداوند در قرآن می‌فرماید «هَلْ یَسْتَوِی الَّذِینَ یَعْلَمُونَ وَ الَّذِینَ لایَعْلَمُونَ» یعنی آیا کسانی که می‌دانند با کسانی که نمی‌دانند یکسانند؟ اهل‌بیت علیهم السّلام نه‌تنها عالم بلکه اعلم تمام دورانند. به‌تصریح روایات شیعه و سنی پیامبر فرمود «أَعْلَمُکُمْ عَلی»؛ یعنی علی (علیه السلام) اعلم شماست. یا در روایتی دیگر فرمود «أنَا مَدینَةُ العِلمِ وعَلِیٌّ بابُها، فَمَن أرادَ العِلمَ فَلیَأتِ البابَ» شهر علم، منِ پیامبرم و در ورودی به این شهر علم، علی‌بن ابی‌طالب است؛ هرکه اراده کرده است از این علم بهره ببرد، از درب آن وارد شود.

وی افزود: صحبت از فضیلت علمی امیر مؤمنان به یک یا دو روایت منتهی نمی‌شود. روایت سومی که شیعه و سنی در آن اتفاق دارند، این است که پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود «الْعِلْمُ عَشَرَةُ أَجْزَاءٍ أُعْطِیَ عَلِیُّ‌بْنُ أَبِی‌طَالِبٍ مِنْهَا تِسْعَةً، وَ الْجُزْءُ الْعَاشِرُ بَیْنَ جَمِیعِ النَّاسِ ـ وَ هُوَ بِذَلِکَ الْجُزْءِ أَعْلَمُ مِنْهُم‏؛ علم 10 قسمت دارد که نُه قسمت از آن را به‌ علی‌بن ابی‌طالب داده‌اند و قسمت دهم را بین همۀ مردم تقسیم کرده‌اند؛ و علی (علیه السلام) به‌سبب همین یک جزء از همۀ مردم داناتر است».

فرحناکی با ابراز اینکه "طبق روایات و اعتقادات ما یکی از معیارهای شناخت امام، علم اوست"، گفت: این ویژگی یکی از شروط امام است. امام رضا علیه السلام در حدیث مشهور امامت فرمود «خدا انبیاء و امامان را توفیق بخشیده و از خزانه علم و حکم خود آنچه به دیگران نداده به آنها داده است، از این جهت علم آنها برتر از علم مردم زمانشان باشد؛‌ إِنَّ الْأَنْبِیَاءَ وَ الْأَئِمَّةَ(ص) یُوَفِّقُهُمُ اللَّهُ وَ یُؤْتِیهِمْ مِنْ مَخْزُونِ عِلْمِهِ وَ حِکَمِهِ مَا لَایُؤْتِیهِ غَیْرَهُمْ. که خدای تعالى فرموده (35 یونس) آیا کسى که سوى حق هدایت می‌کند شایسته‏‌تر است که پیروی‌اش کنند یا کسی که هدایت نمی‌کند جز اینکه هدایت شود، شما را چه شده؟ چگونه قضاوت می‌کنید؟! و گفته دیگر خدای تعالى (359 بقره) هرکه را حکمت دادند خیر بسیارى دادند و باز گفته خدای تعالى درباره جناب طالوت (247 بقره) «خدا او را بر شما برگزید و به علم و تن بزرگی‌اش افزود. خدا مُلک خویش به هرکه خواهد دهد و خدا وسعت‌بخش و داناست.»

این کارشناس دینی در ذکر نمونه‌هایی از علم امام گفت: وقتی با معیار علم به مطالعه سیره عترت می‌پردازیم، به‌صورت عملی شاهد برتری علمی ایشان هستیم. امام حسن عسکری به‌نقل از امام سجاد علیهما السلام نقل می‌کنند «روزى امیرالمؤمنین در مسجد نشسته بود که مردى از اهالى یونان که مدّعى فلسفه و طبّ بود خدمت آن حضرت رسید، سپس امام سجاد ادامه می‌دهند آن مرد به امیر مؤمنان توصیه‌های پزشکی کرد؛ از جمله آنکه گفت «اکنون رنگ زرد تو نشان از صفرا دارد، و دو ساق پاى شما بسیار نازک شده، و فکر نمی‌‏کنم توان بار سنگین را داشته باشد؛ اما مریضى صفرا؛ دارویش را دارم، ولى در بهبودى و ضخیم شدن ساق پاى شما مرا هیچ قدرتى نیست.»، سپس دارویی به حضرت داد و گفت «این دارو هیچ اذیت و فسادى ندارد، و فقط باید تا چهل روز از گوشت پرهیز کنى در این صورت صفرایت بهبود خواهد یافت.»، حضرت به او گفت «اینها که از دارویت گفتى موجب کم شدن و بهبود زردى من است، آیا دارویى دارى که آن را تشدید کند و به آن زیان رساند؟»، مرد یونانی یک دانه در آورد و گفت اگر مبتلا به صفرا آن را بخورد، بی‌درنگ خواهد مرد. امام آن دانه را خورد و طبیب یونانی به خود لرزید، امام عرق سردی کرد، اما حالشان مساعد شد و فرمود «و آنچه تو آن را سمّ پنداشتى هیچ زیانى به من نرساند.»، سپس فرمود: «با همان سمّى که فکر کردى مرا خواهد کشت آن زردى از بین رفت.»، بعد امیرالمؤمنین فرمود «اما دو ساق باریک من ـ و پایش را جلو داده جامه را بالا زد ـ‌به نظر تو باید با آنها در حمل بار مدارا کنم تا به آنها فشار نیاید و نشکند، ولى من به تو نشان خواهم داد که طبّ خداوند از طبّ تو برتر است»، در این حال حضرت وزن‌ه‏اى بسیار سنگین خارق عادت را بر سر نهاد و حرکت کرد، با دیدن این صحنه حال غش و بیهوشى به مرد یونانى دست داده افتاد. آن‌حضرت فرمود: «به رویش آب بریزید»، پس به هوش آمده در حالى که می‌‏گفت: «به خدا که همچون امروز این چنین صحنه عجیبى ندیده بودم.»، حضرت فرمود: «این قدرت همان دو ساق باریکى است که دیدى، اى مرد یونانىّ آیا این در طبّ تو یافت می‌‏شود؟»، سپس آن مرد یونانی معجزاتی دیگر از حضرت خواست و در نهایت به دین اسلام مشرف شد.

فرحناکی اضافه کرد: ما نمونه این نوع علم را در مناظرات امام رضا علیه السلام با مخالفان و سایر ادیان می‌بینیم. مأمون عباسی به‌صورت مکرر مجالسی را تشکیل می‌داد و از علما در هر فن و علمی درخواست می‌کرد از امام رضا علیه السلام سؤالاتی را بپرسند که ایشان توانایی پاسخ نداشته باشد، اما ایشان به‌قدری متقن استدلال می‌کردند که آنها را به تعجب وامی‌داشت، بنابراین امام، عالم به تمام اشیای نظام هستی و بلکه مسلط بر آنهاست. در یک درجه بعد علم از وجود مقدس ایشان می‌جوشد و عالم را سیراب می‌کند.

منبع:تسنیم