از این رو، شناخت این منابع و دامنه تاثیر گذاری شان اهمیت دارد.

ازجمله این آثار «رسالة ثانیة فی الغیبة» نوشته مرحوم شیخ مفید است.

این رساله کتابی است به زبان عربی و مشتمل بر چهار رساله کوتاه اثر شیخ مفید (متوفای ۴۱۳) که مطالبی همچون غیبت امام زمان(ع) و ویژگی های قیام آن حضرت(عج) و پاسخ به شبهاتی درباره امامت ایشان را شامل می شود.

مؤلف در این اثر که به صورت پرسش و پاسخ مطرح شده به مسائلی نظیر وجود امام زمان(عج)، دلیل غیبت و ظهور امام(ع) پرداخته است.

شیخ مفید این کتاب را به سبک پرسش و پاسخ نگاشته است؛ بدین صورت که شبهات مخالفان را آورده و به بررسی و پاسخگویی آنها پرداخته است. وی در این اثر، با سبکی استدلالی و شیوهای قابل قبول برای تمام مذاهب اسلامی، وارد بحث شده و نتیجه‌گیری می‌کند. شیخ مفید به استناد آیات و روایات از این سؤالات جواب داده و در بیان این پاسخ‌ها رویکردی کلامی و عقلی داشته است.(1)

برای مثال سؤال می کند: چه دلیلی بر وجود امام زمان(عج) هست؟

شیخ مفید با استناد به ادله نقلی (احادیث و روایات صحیح) و مورد پذیرش شیعه و سنی و ادله عقلی، این پرسش را پاسخ می گوید.

پرسش دیگر: چگونه کسی که طرفدار عدل و توحید است، امامت کسی را که ولادت او قطعی نیست، می پذیرد؟ آیا چنین چیزی به عقل یا وحی درست می آید؟

شیخ مفید در پاسخ با اشاره به احادیث و ادله ای که می گوید زمین نباید خالی از حجت باشد، استدلال می کند و می نویسد: حجت ویژگی هایی دارد، کسی حجت است که آن اوصاف را دارا باشد و در اولاد عباس و قریش کسی با این اوصاف نیست.

براساس این استدلال عقلی حجت باید فرد دیگری باشد، هر چند ظاهر و پیدا نباشد. زیرا مسلم است شخصی می تواند حجت باشد که از خطا و گناه معصوم باشد، بنابر این، لازم می آید که حجت(عج) غائب باشد.(2)

پی نوشت ها:

1-ویکی شیعه؛

2- رسالة ثانیة فی الغیبة،16؛

*دانشنامه امام مهدی(عج).