امیرالمؤمنین در جوابشان، گفت: امّا آن مطلب اوّل که ظاهراً برای من وصله ناجور است! همه من را می‏شناسند که، من مرد جنگ هستم؛ یعنی سوابق تاریخی من از کوچکی‏ام در اسلام نشان می‏دهد که این مورد در من صدق نمی‎کند. امّا مطلب دوّم که شک داشته باشم؛ اگر بنا بود شک کنم باید موقعی که جنگ جمل در بصره اتفاق افتاد شک می‎کردم. در آنجا افراد چه کسانی بودند؟ می‏دانید؛ اُمّ‏‏المؤمنین! بود که جای شک وجود دارد؛ طلحه و زبیر بودند؛ ببینید چه کسانی در مقابل علی(ع) قرار داشتند! آن‏ها اصحاب پیغمبر بودند. او می‎خواهد با چه کسانی بجنگد؟ گفت: اگر بنا بود شک کنم، آنجا باید شک می‎کردم. در آنجا شک هم نکردم و جنگیدم. این وصله‏ها به من نمی‏چسبد.

امید به جذبِ یک نفر: امّا مطلب چیست؟ «وَ لکِنِّی أستَأنِی بِالقَومِ عَسَى‏ أن‏ یَهتَدُوا أو تَهتَدِی‏ مِنهُم طائِفَة»حضرت فرمود: من در وارد شدن به جنگ تأمّل دارم و امیدم این است که گروهی از این‎ها بیایند و هدایت شوند و به تعبیر ما حقّ را شناسایی کنند و این شرایط به جنگ منتهی نشود؛ چرا؟

جوان، حقّ‎جو است: اتّفاقا در باب مسئله پذیرش خیر و حقّ، جوان سریع‏تر می‏پذیرد. هم زود خراب می‏شود و هم از آن طرف زود آباد می‏شود. البتّه در اینجا نمی‏خواهم این بحث را مطرح کنم، امّا از نظر غالب انبیا مسئله همین است. ائمّة ما هم به این نکته توجّه داشته‏اند که جوان‎ها زودتر رو به خیر می‏آورند. پس چرا به ضرر آن‏ها دعا می‏کنی؟ برایش دعای خیر کن! برای هدایتش دعا کن! چون گرفتاری پیدا کرده، دعا کن تا مشکلش حلّ شود! مگر خدا نمی‏تواند!؟

عدم جذب مردم به‏خاطر بی‏عرضه‏گی ما است: غرض اینکه در اسلام اصل بر جذب است نه دفع. اگر من نمی‏توانم، بی‎عرضه‏گی من است که نمی‏توانم. بگذار یک نفر دیگر این راه کج را راست کند. اگر بنا بود انبیا خسته شوند قبل از همه باید پیغمبر خسته می‏شد؛ امّا محکم ایستاد و الآن نگاه کنید که هدفش عالم‏گیر شده. او آن روز را نگاه نمی‏کرد، بلکه چیز دیگری را می‏دید.»

211001