دستاوردهای دعا در آیات و روایات

در این بین ادعیه و مناجات صادره از سوی پیامبر(ص) و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع) از جایگاه والایی برخوردار است؛ زیرا شیوه برخورد و درخواست صحیح از معبود عالم را به زیبایی و دلنشینی به شیعیان خویش بیان می‌دارند. بنابراین «مناجات‌ها ودعاهایى که از جانب معصومین(ع) رسیده است، چون از بینش عمیق خداشناسانه‌اى برخوردار است و از انسان‌هاى کامل و راسخان در علم و دانش صادر شده است، از هر نظر قابل اعتماد است و در آن هیچ یک از عوارض جارى در میان اوراد نشأت گرفته از افکار بشرى وجود ندارد.» ^{(پایگاه اطلاع‌رسانی آیت‌الله مکارم شیرازی)}

جلب روزی، دفع بلا، شفای دردها، به دست آوردن منزلت نزد خداوند، نجات از دوزخ، آرامش روانی، کسب معرفت در پرتو مضامین ادعیه و مناجات از دستاوردهای مثبت دعا و مناجات محسوب می‌شود که در روایات متعددی به آن‌ها اشاره شده است. به عنوان نمونه پیامبر(ص) درباره اثر دعا بر افزایش رزق می‌فرمایند: «رزق و روزی به عدد قطرات باران از آسمان بر زمین نازل می‌شود تا هر کس به اندازه خود دریافت کند، لکن خداوند زیاده دهنده است پس از فضل خداوند نعمتهای بیشتری درخواست کنید.» ^{( بحارالانوار، ج 9، ص 293)}

رهبر معظم انقلاب در بخشی از فرمایشات خویش به برخی دستاوردهای دعا اشاره فرمودند که در ادامه می‌خوانید. 

نزدیک‌ترین حالت در بهترین ماه 
وقتی ما با خدا سخن می‌گوییم، او را نزدیک خود احساس می‌کنیم. مخاطب خود می‌دانیم و با او حرف می‌زنیم. این دستاوردهای از جمله فواید و عواید دعاست. زنده نگه‌داشتن یاد خدا در دل‌، غفلت‌ را ـ که ما در همه انحراف‌ها و کجی‌ها و فسادهای انسان، غفلت از خداست ـ می‌زداید. دعا غفلت را از دل انسان می‌زداید. انسان را به یاد خدا می‌اندازد و یاد خدا را در دل زنده نگه می‌دارد. بزرگ‌ترین خسارتی که افراد محروم از دعا مبتلای به آن می‌شوند، این است که یاد خدا از دل‌ آنها می‌رود. نسیان و غفلت از خدای متعال برای بشر بسیار خسارت‌بار است. در قرآن چند آیه در این باره ذکر شده و بحث مفصلی دارد. 

تقویت و استمرار ایمان در دل
دستاورد دوم دعا، تقویت و استقرار ایمان در دل است. خصوصیت دعا این است که ایمان را در دل پایدار و مستقر میکند. ایمانِ قابل زوال در مواجهه‌ی با حوادث عالم و سختی‌ها، خوشی‌ها، تنعم‌ها و حالات گوناگون انسان، در خطر از بین رفتن است. می‌شناسید کسانی را که ایمان داشتند،‌ اما در مواجهه‌ی با مال دنیا، با قدرت دنیا، با لذات جسمی و شهوات قلبی، ایمان از دست آنها رفت. این، ایمان متزلزل و غیرمستقر است. خصوصیت دعا این است که ایمان را در دل انسان مستقر و ثابت میکند و خطر زوال ایمان با دعا و استمرار توجه به خدای متعال از بین میرود.

دمیدن روح اخلاص در انسان
سومین دستاورد، دمیدن روح اخلاص در انسان است. با خدا سخن گفتن و خود را نزدیک او دیدن، به انسان روح اخلاص می‌دهد. اخلاص یعنی کار را برای خدا انجام دادن. همه‌ی کارها را می‌شود برای خدا انجام داد. بندگان خوب خدا همه‌ی کارهای معمولىِ روزمره‌ی زندگی را هم با نیت تقرب به خدا انجام می‌دهند و می‌توانند. بعضی هم هستند که حتّی قُربی‌ترین و عبادی‌ترین کارها - مثل نماز - را نمی‌توانند برای خدا انجام دهند. بی‌اخلاصی، درد بزرگی برای انسان است. دعا روح اخلاص را در انسان می‌دمد. (خطبه‌های نماز جمعه، 1384/07/29)