تکلیف انسان ها در ماه رمضان

ماه مبارک رمضان ، ماه استغفار و استغاثه است . در دعایی که در روزهای مبارک وارد شده است می خوانیم : هَذَا شَهْرُ الْإِنَابَةِ وَ هَذَا شَهْرُ التَّوْبَةِ وَ هَذَا شَهْرُ الْمَغْفِرَةِ وَ الرَّحْمَةِ وهذا شهرالعتق من النار.

استغفار یعنی طلب مغفرت و آمرزش الهی برای گناهان ، با استغفار باب برکات الهی به روی انسان باز می شود ، باب رحمت الهی به روی انسان باز می شود ، گناهان انسان بخشیده می شود و انسان از آتش جهنم نجات پیدا می کند. ماه رمضان ماه توبه است، در همان دعا می خوانیم : هذا شهر التوبه.

توبه یعنی بازگشت به سوی خدا ، استغفار جزئی از توبه است ، با استغفار گناه محو می شود، محو گناه کافی نیست ، حرکت به سوی خدا لازم است . توبه باب بازگشت به سوی خداست ، در دعای چهل و پنجم صحیفه سجادیه می خوانیم: وَ جَعَلْتَ عَلَى ذَلِكَ الْبَابِ دَلِیلًا مِنْ وَحْیِكَ لِئَلَّا یَضِلُّوا عَنْهُ ، یک  راهنما از قرآن و  وحی برای این باب گذاشت تا انسان ایرن درب را گم نکند و از این درب وارد شود ، توبه کند و به سوی خدا بازگردد.

از کژراهه به راه مستقیم هدایت شود، راه تفضلات الهی را به سوی خود باز نماید و به سمت کمال حرکت کند. به روح خود صفا بخشد و به اوج عرفان و معنویت برسد و قدرت مبارزه و مقاومت پیدا کند.

در آیه 52 سوره هود می خوانیم: از پروردگارتان طلب آمورزش کنید، سپس به سوی او بازگردید و توبه نمایید، تا او از آسمان پی در پی برشما باران بفرستد، و نیرویی بر نیروی شما بیفزاید. ماه مبارک رمضان، ماه عبادت و دعا و مناجات است، ماه تقرب الی الله است. انسان با دعا و تضرع خود را به خدای متعال نزدیک می کند، با دعا درب خزائن الهی را باز می کند.

خداوند در آیه 186 سوره بقره و در خلال آیات مربوط به روزه و ماه رمضان می فرماید: هرگاه بندگانم از تو در باره من بپرسید ، بگو به راستی من نزدیکم، دعای نیایشگر را آنگاه که مرا می خواند، پاسخ می گویم.

دعای خالص را ، دعای با ترس و امید را ، دعای با تضرع را ، دعای همراه با ایمان را ، دعای با دل پاک و حضور قلب را ، دعای با توجه و جدی را ، دعای با زبان صادق را اجابت می کند. دعا وسیله ای است برای احساس محبت و شوق به تقرب به پروردگار ، وسیله ای است برای توبه و بازگشت به سوی خدا و رجوع الی الله ، وسیله ای برای تقرب الی الله و نزدیک شدن به خداوند عزیز. وقتی انسان به خدا نزدیک شد ، می فرماید: دعای این دعاکننده را پاسخ می گویم.

ماه مبارک رمضان ماه انس با دعای افتتاح و دعای سحر است، ماه انس با دعای ابوحمزه ثمالی است. ماه انس با مناجات امیرالمومنین علی (ع) و مناجات صحیفه سجادیه است. ماه انس با دعای جوشن صغیر و کبیر است.

ماه مبارک رمضان، ماه احساس نزدیکی به خدا و حرف زدن با خداست. با هر زبانی می شود با خدا حرف زد. ادعیه ماثوره از امامان معصوم(ع) به ما یاد می دهد که چگونه با خدا حرف بزنیم، چه بخواهیم و چگونه به درگاه او التماس کنیم. دعا؛ یعنی خواستن و خدا را خواندن.

دعا؛ یعنی ارتباط انسان با خدا. دعا یعنی حرف دل را با خدا در میان گذاشتن. دعا؛ یعنی خواستن و گرفتن از خداوند متعال.

ماه مبارک رمضان، ماه عبادت است  وبه فرموده پیامبر عزیزمان؛ الدعاء مخ العباده- دعا به مغز عبادت  و روح عبادت است.

در دعا حالتی وجود دارد ک عبارت است از وابستگی مطلق به پروردگار و خشوع در مقابل او، اصل عبادت همین است.

ماه مبارک رمضان، ماه بهار قرآن است. ماه انس با قرآن است. ماه باور قرآن و فهم قرآن است. انس با قرآن، یعنی قرآن را خواندن وباز خواند ن وبازخواندن ودر مفاهیم قرآنی تدبر کردن  وآنها را فهمیدن و اراده و استقامت خود را قوی کردن وبه دستورات الهی عمل کردن.

حصزت علی(ع) در نهج البلاغه می فرمایند:" جالس هذا القرآن احد الا قام عنه بزیاده او نقصان" وقتی از کنار قرآن بلند می شوید، چیزی بر شما افزوده شده است و آن هدایت است- زیاده فی هدی- و چیزی از شما کم شده است، او نقصان من عمی- و آن کوری و جهالت است.

یکی از راه هایی که به اعتقادات ما وبه مبانی فکری ما وبه روح وایمان ما عمق می بخشد، انس با قرآن است. تلاوت قرآن، مقدمه ای بر انس با قرآن است  و وقتی انس با قرآن پیدا شد؛ آن وقت این مجال به وجود خواهد آمد که انسان از قرآن استفتاء کند. سخن قرآن را در زمینه های گوناگون زندگی بخواهد وبشنود؛ ودل را به مفاهیم قرآنی  ومعانی قرآنی نزدیک کند و آن ر ابه شکل آیات قرآن دربیاورد.

اگر دل ظرف پذیرنده باران هدایت قرآن شد، مقاصد شخصی، اغراض شخصی، منافع مادی، قدرت طلبی، پول طلبی، دنیا طلبی، رفیق بازی و مانند ان موجب نخواهد شد که انسان هدایت قرآن رافراموش کند؛ از دست بدهد و پشت سر بیندازد.

بدبختی جوامع اسلامی و عقب ماندگی کشورهای اسللامی به خاطر دوری از قرآن  وحقایق و معارف آن و عدم انس با قرآن است.

مطالبه اسلام از مسلمین، تحقق کامل دین اسلام وایجاد نظام اسلامی به نحو کامل است. اقامه قسط  وعدل در جامعه تنها از راه انس با قرآن حاصل می شود. نظام اسلامی از مسیر انس با قرآن ایجاد می گردد. اقامه دین با قرآن حاصل می شود.

در آیه 13 سوره شوری فرمود: «آنچه به سوی تو می‌گرویم، و آنچه ابراهیم و موسی و عیسی را بدان سفارش نمودیم، آن بود که دین را به پا دارید.»

ماه مبارک رمضان، ماه اقامه دین است ماه تکامل و تعالی معنوی انسان است. ماه تقویت معنویت اسلامی است. ماه خودسازی و عروج روح انسان است.ماه بازسازی و بازیابی خود است. ماه تحویل در دل‌ها و محیط زندگی و کار است. ماه جهاد اصغر و جهاد کبیر است. ماه تمرین تسلط بر نفس است. ماه قدم نهادن در وادی تقوی و ماه پاکیزه شدن و خالص شدن است.

ماه مبارک رمضان، ماه انجام نوافل نمازهای شبانه روز و ماه انجام نماز شب است. هشت رکعت قبل از نماز ظهر، هشت رکعت قبل از نماز عصر، نوافل مغرب از این دو مهم‌تر است. نافله صبح خیلی مهم است. یازده رکعت نافله شب، در این سحرهای ماه مبارک، خیلی ارزشمند است در شب‌های ماه مبارک به طور قهری و طبیعی بیدار می‌شویم. از فرصت استفاده کنیم و نماز شب بخوانیم این یک توفیق الهی است.

ماه مبارک رمضان، ماه جهاد است. ماه جهاد مالی است.با چشیدن گرسنگی و تشنگی، به فکر گرستگان و محرومان و فقرا می‌افتیم؛ و باید خود را برای مبارزه با فقر و مجاهدت در راه ستردن غبار محرومیت از چهره محرومان و مستضفعان موظف بدانیم و با جهاد مالی، فقرا در جامعه ریشه کن کنیم.

کفاره روزه عمد و غیر عمد و طعام دادن به فقرا، شعبه‌ای از جهاد مالی در ماه مبارک رمضان است. در روز عید فطر نیز یک واجب مالی وجود دارد که عبارت از ادای زکات فطر است. زکات هم آن تعبیه مالی است که موجب طهارت انسان می‌شود. موجب طهارت روح و پاکسازی انسان از حرص و بخل و آلودگی‌ها می‌گردد.

ماه مبارک رمضان، ماه خودسازی است. اولین و مهم‌‎ترین قدم هم در خودسازی این است که عیوب خود را با روشنی و دقت ببینیم و آنها را برطرف کنیم. استغفار کنیم، توبه کنیم، به سوی خدا برگردیم. به خدا نزدیک شویم. با دعا و قرآن انس بگیریم. با نماز انس بگیریم، با نوافل انس بگیریم. با نماز شب انس بگیریم. از مال بگذریم. آماده گذشت از جان برای بقاء دین و ارزش بشویم. آماده دفاع از نظام اسلامی شویم. آماده اقامه قسط و عدل بشویم. آماده ریشه کنی فقر گردیم؛ و در یک کلام آماده اقامه دین در جامعه بشری بشویم و اسلام ناب محمدی (ص) را به جهان صادر کنیم.