۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۴۸ : ۰۰
نامدار صداقت، پژوهشگر اشعار آیینی در گفت‌وگو با عقیق :
شاعر نوحه معروف " پیغام کربلا به نجف برد جبرئیل" چه کسی بود؟+فیلم
محرم امسال یکی از نوحه های حاج محمود کریمی بسیار مورد استقبال قرار گرفت: پیغام کربلا به نجف برد جبرییل /یا مرتضی علی پسری داشتی چه شد؟ شاعر این نوحه معروف کیست؟ نامدار صداقت پژوهشگر شعر آیینی در گفت و گو با عقیق پاسخ می دهد.
عقیق:حاج محمود کریمی در گفت‌وگویی اعلام کرد که شاعر این اثر ماندگار ناشناخته است. نامدار صداقت، پژوهشگر اشعار آیینی در گفت‌وگو با عقیق، اطلاعات جالبی را در اختیار ما قرار داد: زیبایی و تاثیر این شعر باعث شد تا پیرامون شاعر این شعر و متن کامل آن پرسشهایی مطرح شود . موضوع زمانی جالب تر شد که شاعر برجسته آیینی کشور جناب آقای ولی الله کلامی نیز عنوان نمودند صرفا از این شعر استقبال نموده اند و شاعر اصلی آن گمنام است.
شعر از همان ابتدا به نظرم آشنا آمد از این رو به جستجو در آرشیو شخصی و یادداشتهایم پرداختم و فرجام کار گزارشی است که تقدیم حضور شیفتگان اهل بیت علیهم السلام و ادب دوستان می نمایم.
اول: معرفی متن و منبع شعر
این شعر را می توانید در کتابی خطی که به شماره شناسایی 594331 در کتابخانه ملی نگهداری می شود مطالعه فرمایید . در این نسخه خطی اشعاری از 5 شاعر اهل بیت علیهم السلام به شرح ذیل اشعاری نقل شده است :
• دیوان آقا محمد شیخا ( مقبل اصفهانی )
• ترکیب بند محتشم کاشانی
• هفت بند ملا حسن کاشی
• شعری از سلیمی
• یک غزل از شاعری ناشناخته با تخلص "مضمون "
▪️متن شعر
ای اشک پیش از این هنری داشتی چه شد؟
ای مردمک تو چشم تری داشتی چه شد ؟
ای ناله رسا اثری داشتی چه شد ؟
ای آه غم فزا اثری داشتی چه شد ؟
زنهار کن به روضه شیر خدا گذر
برگو که پاره جگری داشتی چه شد ؟
یعقوب وار دیده مردم سفید شد
یا مرتضی علی پسری داشتی په شد ؟
مضمون غلام توست شها چشم را مپوش
بر رویش از کرم نظری داشتی چه شد ؟
شاعر این شعر کیست؟
عموم تذکره نویسانی که به تخلص "مضمون" اشاره کرده اند متفق القول هستند که نام او" میر محمد هاشم عظیم آبادی" است. صاحب "الذریعه "درباره او نوشته است: " دیوان مضمون عظیم آبادی او شعره و اسمه المیرهاشم " در عین حال مشخص شد که این شاعر دو تخلص "مضمون " و " مشربی " دارد. در تذکره " صحف ابراهیم " از او به عنوان "مشربی عظیم آبادی " یاد شده اما در همین منبع می خوانیم " گاهی مضمون " تخلص می کرد. تذکره نویسان ، "میرهاشم "را از ساکنان "عظیم آباد هند "برشمرده اند . در تذکره "نگارستان سخن " آمده است : " مضمون میرهاشم ساکن عظیم آباد است و میر معز موسوی خان او را اوستاد و سراپا مضمون بوده و همه تن مو.ون " تذکره "روز روشن"، او را از شاگردان"میر معز موسوی"و نزدیکان "میر عبدالجلیل علامه بلگرامی"برشمرده است و با توجه به سال وفات مرحوم "علامه بلگرامی" می توان گفت "میر هاشم عظیم آبادی" یا همان" مضمون "متعلق به قرن 12 هجری است.
حدود 350 سال قبل شاعری دلسوخته برای امیر المومنین از مرثیه فرزند دلبند آن جناب سخن می گوید و با سوز و آه و اشک حیدر کرار را به مجلس عزای سیدالشهدا در شعر خود دعوت می کند. این شعر میان شیعیان هند و کشمیر دهان به دهان نقل می شود تا ادب شناسی خوش ذوق در کشمیر آن را میان اشعار مرثیه و منقبت سرایان برجسته ای نظیر محتشم و مقبل و ملا حسن کاشی و سلیمی کتابت کند . دست قضا کتاب را از دیار کشمیر به ایران مِی ورد و کتابخانه ملی مقصد نهایی این کتاب است. در این بین مصرعی از این شعر سینه به سینه نقل می شود تا سرانجام در شعر شاعری مخلص تضمین شود و از حنجره ذاکری با اخلاص بر قلب ها بنشیند و از چشم ها جاری گردد. و من هنوز در این اندیشه ام که رزق امسال سفره محرم را سیصد و پنجاه سال قبل تدارک دیده بودند.
گزارش خطا
غیر قابل انتشار: ۰
در انتظار بررسی: ۱
انتشار یافته: ۱۷
آقا ی عرضی داشتم،چرا الان که حاج محمود از این شعر استفاده کرده انقدر این شعر مهم شده؟؟؟؟
والا به کربلای ابی عبدالله این شعر را ۱۶،۱۷سال پیش مرحوم سید جواد ذاکر در مشهد خوندن و چقدر هم زیبا خوندن.
حیف نیست که از سید جواد ذاکر یاد کنیم و کاش حاج محمود این کار رو میکرد.به قول خود سیدجلسه ارباب بزرگاشم،کوچیکن.
آقا ی عرضی داشتم،چرا الان که حاج محمود از این شعر استفاده کرده انقدر این شعر مهم شده؟؟؟؟
والا به کربلای ابی عبدالله این شعر را ۱۶،۱۷سال پیش مرحوم سید جواد ذاکر در مشهد خوندن و چقدر هم زیبا خوندن.
حیف نیست که از سید جواد ذاکر یاد کنیم و کاش حاج محمود این کار رو میکرد.به قول خود سیدجلسه ارباب بزرگاشم،کوچیکن.