هیچ نوشتار، گفتار و سخنی را بدون تحقیق و تفحّص نپذیریم

در این جلسه آیت الله جوادی آملی با اشاره به مناسبت‌های روزهای پایانی ماه ذیقعده به ویژه سالروز شهادت امام جواد(علیه السلام) به شرح حدیثی از آن امام همام پرداختند وگفت: اگر در سوره «ق» ذات اقدس الهی فرمود: انسان هیچ حرفی نمی‌زند مگر اینکه فرشته‌ای مراقب و آماده ضبط و ثبت اوست، این «قول» در قبال فعل یا رفتن نیست! این «قول» کنایه از مطلق کار انسان است؛ یعنی هیچ ممکن نیست کسی حرفی بزند، نیتی بکند، کاری انجام بدهد، مگر اینکه اگر آن کار خوب باشد آن فرشته‌ای که در دوش راست اوست و آماده است آن کار را ضبط ‌می کند و اگر خدای آن کار ناکرده بد باشد آن‌ فرشته ای که در قسمت چپ نشسته است آن را ضبط می کند.

این مفسر قرآن ادامه داد: برخی از کارهای انسان را ذات اقدس الهی حتی اجازه نمی‌دهد این فرشته‌ای که مأمور اقوال و گفتار و رفتار ماست بنویسد، اگر ما سعی کنیم هم آبروی خودمان را حفظ کنیم، هم آبروی نظام را، هم آبروی جامعه را و آبروی هیچ کسی را نریختیم و اسرار مردم را تا آنجا که ممکن بود حفظ کردیم آنگاه اگر یک وقت خدای ناکرده اشتباهی از ما سر زد ذات اقدس الهی اجازه نمی‌دهد که این فرشته‌ای مأمور نوشتن اعمال ماست، آن کار اشتباه را بنویسد. درست است که این فرشته است، معصوم است و هیچ غفلتی در او نیست اما طبق دعای نورانی کمیل که شب‌های جمعه قرائت می‌کنید وجود مبارک حضرت امیر(ع) به ما آموخت به خدا عرض کنیم خدایا! بعضی از گناهان را اجازه نمی‌دهی حتی آنها هم بفهمند، خدایا این طور نیست که آنها جاهل باشند فرشته‌اند، معصوم‌اند، تو فرستادی، تو نمی‌خواهی حتی آبروی ما نزد فرشته برود.

آیت الله جوادی آملی در ادامه به شرح روایتی از امام جواد(ع) پرداخت و اظهار داشت : یکی از کلمات نورانی امام جواد(ع) این است که فرمود هر کس گوش به حرف گوینده‌ای می‌دهد دارد او را عبادت می‌کند! که همانگونه که بیان شد منظور از این گفتن، تنها گفتن در قبال نوشتن یا رفتن و مانند آن نیست، بلکه اعمال و نوشته دیگران را نیز شامل می شود؛ فرمود اگر کسی گوش به حرف کسی بدهد، مقاله کسی را نگاه کند، روزنامه کسی را، سخن کسی را گوش بدهد، نوار کسی را گوش بدهد که بخواهد آن را بپذیرد باید بداند دارد او را عبادت می‌کند اگر او ان‌شاءالله از خدا و پیغمبر بگوید، این کار او عبادت خداست و اطاعت پیغمبر، اگر خدای ناکرده او باطل می‌گوید او دارد شیطان را عبادت می‌کند. لذا این حدیث نورانی به این نکته اشاره دارد که هرگز نباید هیچ نوشتار و گفتار و سخنی را بدون تحقیق و تفحّص بپذیریم.

این استاد حوزه در ادامه به لزوم هوشیاری جامعه نسبت به فضای سایبری و اقوالی و اخباری که در این فضا پراکنده می‌شود اشاره و اظهار داشت: باید توجه داشته باشید که فضای مجازی، در واقع فضای حقیقی است نه مجازی، چراکه سیم حقیقت نیست تا بیسیم بشود مجاز! چهره تلویزیون و شیشه حقیقت نیست تا بی شیشه بشود مجاز، این فضا، فضای حقیقی است نه مجازی، وقتی در فضایی اندیشه، نقل و انتقال بشود فضای حقیقی است، اگر کسی مطالب این فضا را گوش می‌دهد و بی تحقیق می‌پذیرد خدایا ناکرده دارد آن گوینده را عبادت می‌کند لذا هر گفتار و رفتار و نوشتاری را ما باید تحقیق کنیم این سخن نورانی امام جواد(ع) است، اگر او از خدا و قیامت و پیغمبر(ص) می‌گوید این شنیدن و خواندن و مطالعه کردن عبادت است و اگر معاذالله بر خلاف دین سخن می‌گوید این دارد ابلیس را عبادت می‌کند.

وی در فراز دیگری از سخنان خود به ضرورت مأنوس بودن بیشتر افراد جامعه با قرآن و تفسیر پرداخت و اذعان داشت: ما تا می‌توانیم این تفسیر قرآن را به هر اندازه‌ای که استعداد داریم گوش بدهیم و با قرآن مأنوس باشیم، هیچ کس نگوید که برای من سخت است! قرآن کریم راه ارتباطی‌مان را با بیانات نورانی اهل بیت(ع) روشن کرده است فرمود قرآن دو خصیصه دارد که: یکی اینکه وزین است، پرمحتواست، این یک خصوصیت قرآن کریم است که پرمحتواست بخش دیگر فرمود: ﴿لَقَدْ یسَّرْنَا الْقُرْآنَ﴾ قرآن آسان است یعنی درست است وزین است اما سخت نیست، در عین حال آسان است و سُست نیست.

آیت الله جوادی آملی در ادامه افزود : یک بیان لطیفی وجود مبارک امام جواد(ع) دارد فرمود هر کس می‌خواهد یک کاری انجام بدهد باید سرمایه‌گذاری کند! فرمود سرمایه رایگان است، ترغیب هم می‌کنند می‌گویند بیایید این سرمایه را بگیرید. فرمود اطمینان به خدا بزرگ‌ترین سرمایه است، مگر همه کارها به دست او نیست، مگر او ما را نخوانده، فرمود مگر عالِم شدن، متّقی شدن، وارسته شدن، حکیم شدن، متألّه شدن، دانشمند شدن مگر گران نیست؟ سرمایه آن اطمینان به خداست، چون او گفت این کار را بکن و ما را ترغیب کرد، اگر شدنی نبود، اگر سرمایه به ما نمی‌داد که نمی‌گفت تجارت کنید! فرمود به خدا مطمئن باشید به اصطلاح روی خدا حساب بکنید. اطمینان به خدا یعنی چه؟ یعنی اینکه او گفته باور کنید فرمود شما اگر بیراهه نروید راه کسی را نبندید ربا نگیرید، ربا ندهید، دروغ نگویید، اختلاسی نباشید، نجومی نباشید من از راهی که شما فکر نمی‌کنید روزی‌تان را تأمین می‌کنم.