احکام نماز عید فطر بر اساس فتوای امام(ره) و استفتائات رهبر انقلاب

1516 ــ نماز عید فطر و قربان در زمان حضور امام معصوم(ع) واجب است و باید به‌جماعت‏ خوانده شود و در زمان ما که امام علیه السلام غایب است، مستحب مى‌‏باشد و احتیاط  واجب آن است که آن را به‌جماعت نخوانند، ولى به‌قصد رجاء مانع ندارد و چنانچه ولى فقیه یا مأذون ــ اجازه داده‌شده ــ از طرف او اقامه جماعت نماید، اشکال ندارد.

1518 ــ مستحب است نماز عید قربان را بعد از بلند شدن آفتاب بخوانند و در عید فطر مستحب است ‏بعد از بلند شدن آفتاب افطار کنند و زکات فطره را هم بدهند بعد نماز عید را بخوانند.

1519 ــ نماز عید فطر و قربان دو رکعت است که در رکعت اول بعد از خواندن حمد و سوره باید پنج تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر یک قنوت بخواند و بعد از قنوت پنجم، تکبیرى بگوید و به رکوع رود و دو سجده به‌جا آورد و برخیزد، و در رکعت دوم چهار مرتبه تکبیر بگوید و بعد از هر تکبیر قنوت بخواند و تکبیر پنجم را بگوید و به رکوع رود و بعد از رکوع دو سجده کند و تشهد بخواند و نماز را سلام دهد.

1521 ــ مستحب است در نماز عید فطر و قربان قرائت را بلند بخوانند.

1522 ــ نماز عید، سوره مخصوصى ندارد، ولى بهتر است که در رکعت اول آن سوره «شمس» و در رکعت دوم سوره «غاشیه» را بخوانند، یا در رکعت اول سوره «اعلی» و در رکعت دوم سوره «شمس» را بخوانند.

1523 ــ مستحب است در روز عید فطر قبل از نماز عید به خرما افطار کند و در عید قربان از گوشت قربانى بعد از نماز قدرى بخورد.

1524 ــ مستحب است پیش از نماز عید غسل کند و دعاهایى که پیش از نماز و بعد از آن در کتاب‌هاى دعا ذکر شده به‌امید ثواب بخواند.

1525 ــ مستحب است در نماز عید بر زمین سجده کنند و در حال گفتن تکبیرها دست‌ها را بلند کنند و نماز را بلند بخوانند.

1526 ــ بعد از  نماز مغرب و عشاى شب عید فطر و بعد از نماز صبح و ظهر و عصر روز عید و نیز بعد از نماز عید فطر مستحب است این تکبیرها را بگویند: «الله اکبر الله اکبر لا اله الا الله و الله اکبر الله اکبر و لِلّه الحمد الله اکبر عَلى ما هَدانا».

1528 ــ کراهت دارد نماز عید را زیر سقف بخواند.

1529 ــ اگر شک کند در تکبیرهاى نماز و قنوت‌هاى آن، اگر از محل آن تجاوز نکرده است ‏بنابر اقل بگذارد و اگر بعد معلوم شود که گفته بوده اشکال ندارد.

1530 ــ اگر قرائت ‏یا تکبیرات یا قنوت‌ها را فراموش کند و به‌جا نیاورد، نمازش صحیح است.

1531 ــ اگر رکوع یا دو سجده یا تکبیرة‌الاحرام را فراموش کند، نمازش باطل مى‏‌شود.

1532 ــ اگر در نماز عید یک سجده یا تشهد را فراموش کند، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز آن را رجاءً به‌جا آورد و اگر کارى کند که براى آن، سجده سهو در نمازهاى یومیه لازم است، احتیاط مستحب آن است که بعد از نماز رجاءً دو سجده سهو براى آن نماز بنماید.

استفتائات مقام معظم رهبری:

سؤال 633: به‌نظر جنابعالى، نماز عید فطر و قربان و نماز جمعه، از کدام نوع از واجبات ‏است؟
جواب: در عصر حاضر نماز عید فطر و قربان واجب نیست، بلکه مستحب است، ولى نماز جمعه واجب تخییرى است.

سؤال 634: آیا کم و زیاد کردن قنوت‏‌هاى نماز عید باعث بطلان آن مى‏‌شود؟
جواب: اگر مراد از کم و زیاد نمودن، کوتاه یا طولانى خواندن قنوت‏‌ها است این کار موجب بطلان نمى‏‌شود و اگر مراد کم یا زیاد نمودن تعداد آنها است، باید نماز را همان طور که در کتب فقهى بیان شده، به‌جا آورد.

سؤال 635: در گذشته معمول بود که هر امام جماعتى نماز عید فطر را در مسجد خودش اقامه مى‏‌کرد، آیا در حال حاضر اقامه نماز عید فطر و قربان توسط ائمه جماعات جایز است؟
جواب: جایز است نمایندگان ولى فقیه که از طرف وى مجاز در اقامه نماز عید هستند و همچنین ائمه جمعه منصوب از طرف او نماز عید را در عصر حاضر به‌صورت جماعت اقامه نمایند، ولى احوط این است که غیر آنان آن را فرادى بخوانند و به‌جماعت خواندن آن به‌قصد رجاء نه به‌قصد ورود، اشکال ندارد. بله، اگر مصلحت اقتضا کند که یک نماز عید در شهر برگزار شود، بهتر است که غیر از امام جمعه منصوب از طرف ولى فقیه، کسى متصدى اقامه آن نشود.

سؤال 636: آیا نماز عید فطر قضا دارد؟
جواب: قضا ندارد.

سؤال 637: آیا نماز عید فطر اقامه دارد؟
جواب: اقامه ندارد.

سؤال 638: اگر امام جماعت براى نماز عید فطر، اقامه به‌جا آورد، نماز او و سایر نمازگزاران چه حکمى دارد؟
جواب: به صحّت‏ نماز عید امام جماعت و مأمومین ضررى نمى‏‌رساند.