۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۷ : ۱۴
عقیق: هیئت ها یکی از ارکان موثر در به ثمر رساندن انقلاب اسلامی بودند. همین رکن تأثیرگذار در دوران جنگ تحمیلی هم دستاوردهای ارزشمندی را به بار آورد و درس ایستادگی، مقاومت و ایثار را به همه جهانیان آموخت. امروز هم رکن اصلی دفاع در برابر ددمنشی و تهدیدات دشمنان و صیانت از آرمانهای انقلاب اسلامی، هیئتها هستند. رهبر معظم انقلاب اسلامی هم از همان سال 63 این قشر تأثیرگذار را به خوبی گردهم آوردند تا در میلاد حضرت زهرا(س) آسیبها، نقاط ضعف و قوت را در قالب رهنمودهایی، یادآوری کنند. یکی از این فرمایشات مهم رسیدن هیئتها و ستایشگران به تراز انقلاب اسلامی بود که بسیاری از بزرگان هم پس از آن بارها با هدف تبیین، نکاتی را مطرح کردهاند. این بار هم در آستانه میلاد حضرت زهرا(س) و دیدار مداحان با رهبر معظم انقلاب اسلامی به سراغ سیداحمد صالحی خوانساری از موسسین مجمعالذاکرین حسینی و این گردهمایی بزرگ رفتیم و با وی همکلام شدیم.
مشروح این مصاحبه را در ذیل میخوانید.
*به عنوان مقدمه در خصوص تاریخچه حضور خودتان در آیین دیدار رهبر معظم انقلاب اسلامی با مداحان توضیح بفرمایید.
سال 1363در زمان ریاست جمهوری حضرت آقا، مجمعالذاکرین حسینی تهران جلسهای بود ;I تمامی مداحان و ذاکران در آن شرکت میکردند و شور و حال بیسابقهای داشت، معظمله درخواست انعقاد جلسهای را دادند که در روز میلاد حضرت زهرا(س) با مداحان، ستایشگران و ذاکرین به محضر ایشان شرفیاب شوند تا فرصتی مغتنم برای انتقال آموزهها و رهنمودهای حکیمانه و اندیشمندانه حضرت آقا به ستایشگران و هیئتیها جهت تداوم حرکت معرفتی به وجود آید.
*تصاویری از اولین دیدارهای مداحان با رهبری موجود است. شما جزء کسانی بودهاید که هم در اجرای همخوانیها فعال بودید و هم به عنوان متولی اجرا حضور فعال داشتید. از این دیدار ها بگویید.
از اولین جلسه، بنده توفیق داشتهام در خدمت این جلسه باشم و خدماتی همچون اجرای مداحی یا سرود و هر تلاش دیگری که به توسعه این حرکت ارزشمند کمک کند، ارائه دهم. خوشبختانه حضرت آقا هم برای بازدید مجمع الذاکرین حسینی تهران یک شب به مسجد بزرگ لالهزار تشریف آوردند که شب به یاد ماندنی و خاطره انگیزی برای ما رقم خورد و این افتخارات سالیان ذاکری بنده و تاریخ مجمع الذاکرین حسینی است.
* امسال این دومین دیدار رهبری با مداحان است . از جزئیات این مراسم بگویید؛
این هم از عنایات ما در سال حضرت زهرا(س) است که با نام مبارکشان سال، آغاز و پایان مییابد و این موهبتی بود که در سال 1395 مداحان و ستایشگران دوبار توفیق زیارت حضرت آقا را پیدا کنند. میدانید که هیئت، واعظ و مداح نقش بیبدیلی را در مأنوس کردن مستمعین دارند. این سالها دشمن تمرکز خود را بر هیئت بیشتر کرده است تا بتواند از تأثیرات آن بکاهد. رهبر معظم انقلاب اسلامی راهنمای قافلهای است که ما سالهاست در آن سیر میکنیم. ایشان هر ساله از طرق مختلف و در سخنرانیهایشان رهنمودهایی را در عرصه هیئتداری بیان میکنند.
*چقدر مطالبات و منویات حضرت آقا در خصوص مداحان و برپاکنندگان هیئتها و شاعران آیینی محقق شده است؟
هیئات خیلی در این راستا موفق نبودهاند، شاید تلاش و اهتمام زیادی شده باشد اما خروجی رضایت بخشی نداشته که خود دلایل زیادی دارد؛ یکی از این دلایل این است که هیچ مسئول بلندپایهای اشراف کامل بر امور هیئات مذهبی ندارد و لذا بعضاً از این آزادی استفاده بهینه نمیکند.
*یکی از نکاتی که حضرت آقا در دیدار با مداحان فرمودند بحث مداحی مداحان در مسائل روز است؛ چرا مداحان در این فضا ضعیف عمل میکنند ؟
متأسفانه باید بگویم، هیئات و مداحانی هستند که خود اعتقاد چندان محکمی به این امر ندارند و یا حالت تحجرزدگی دارند و شعارشان این است که ما فقط برای امام حسین(ع) مایه میگذاریم؛ البته این مسئله مطلق نیست و مداحان و هیئتیهایی هم هستند بسیار پرتلاشند. از مداح یک توقع هست و از واعظ و سخنران توقع دیگری! بیشترین توقعی که از مداح میرود شعری است که میخواند و انتقال میدهد. پس مداح باید در انتخاب شعر بسیار دقت کند و در مدت زمانی که در اختیار شعر قرار میدهد بهترین استفاده را از آن ببرد.
*نکتهای که حضرت آقا هر سال در دیدار با مداحان میفرمایند این است که در محتوای جلسه از اشعاری که در راستای ارتقاء معرفتی و اخلاقی جامعه تأثیر میگذارد استفاده شود ؛ نظرشما در این باره چیست؟
تأکید حضرت آقا این است که مستمع در پایان جلسه دست خالی نرود و ایشان همواره این نکته را متذکر شدهاند که یک مداح با هنرش، شعر و نغمه مناسبش و یا با یک بیت شعر میتواند کار یک ساعت سخنرانی را انجام دهد. ایشان دغدغه دیگری را متذکر شدهاند این است که مداحان اول اشعار پندیات که حالت موعظه هم دارد ارائه کنند و نگذارند که جلسات به طول بینجامد چراکه باعث کسالت مستمع خواهد شد.
*یکی از مهمترین تاکیدات رهبر انقلاب ، سکولار نبودن هیئت هاست ، یعنی مداحان و هیئتی ها باید در مهمترین مسایل کشور و انقلاب نقش تاثیر گذار ایفا کنند. از نظر شما این امر مهم چقدر محقق شده است؟
هیئات، مادحین و ستایشگران و همچنین تشکلهای مربوطه شاید برای رسیدن به این دغدغه حضرت آقا یعنی انقلابی عمل کردن تلاشهای زیادی داشتهاند ، اما خروجی موفقی نداشته است. چون جامعه مداحان و ستایشگران هنوز متولی واحد و شاخصی ندارند. بهتر بگویم، تشکلها هم خیلی مؤید یکدیگر نیستند، بعضاً چون هیئات در زوایای شهرها هستند و دغدغه جمعیت دارند لذا خود را همرنگ عقاید مختلف میکنند که این خود معضلی خطرناک است.
اصل و مؤلفه یک هیئت انقلابی امروز مساوی با اسلام است. چراکه هیئت و اسلام با هم گره خورده. هیئتها هم باید این مؤلفهها را درنظر بگیرند به گونهای نباشد که به برکت انقلاب و خون شهداء هیئت تشکیل شده و مردم جمع شوند از صورتی که برخی هیئتیها نه کاری به انقلاب داشته باشند؛ نه شهدا و رهبر و دستورات انقلاب. اگر هیئتها این مسائل را داشته باشند واقعاً یک هیئت انقلاب است بعضی از جلسات که میرویم انگار اصلاً خبری از انقلاب نیست حتی از یک دعای کوچک هم دریغ میکنند. این از مؤلفهها و خواستههایی که از هیئت توقع میرود، جداست. به هر جهت کسانی که هیئت را میگردانند چه بخواهند و چه نخواهند عملشان تأثیر میگذارد باید خیلی به اعمالشان دقت داشته باشند. اگر این مؤلفهها را خوب رعایت کنند روز به روز اثرات آن در جامعه هم بیشتر میشود.
*در پایان به نظر شما امروز چه آسیبهایی هیئتهای مذهبی را تهدید میکند؟
تعدد هیئات و عدم نظارت کافی مسئولین امر به داخل هیئات. باید بگویم هیئاتی در سطح ایران و تهران هستند که عملاً در راستای تشیع انگلیسی قدم برمیدارند. لذا سازمان تبلیغات اسلامی و شاخه تشکلهای مذهبی باید خیلی اهتمام ورزیده و وارد عمل شوند.