وی گفت: کُربن شرق شناس و اسلام شناس بزرگی بود. اکثر شرق شناسان و اسلام شناسان به تعالیم باطنی ائمه شیعه، حجیت قرآن و وحی رسول توجهی نداشتند. اسلام شناسان غربی هم بیشتر به علوم نقلی پرداختند و به علوم عقلی عنایت نداشتند. به حکمت و عرفان هم روی خوشی نشان نمی دادند، اما کربن یک تنه این نقیصه را جبران کرد و شبهات را پاسخ داد. او بیشترین تالیفات را در ارتباط با تشیع دارد و همچنین بحث درباره امامت هم کرده است.

اعوانی ادامه داد: کربن حتی بیشتر از برخی علمای شیعه متون تشیع را مورد بررسی قرار داده و اکثر متون علمای شیعه را مطالعه کرده و حتی در کتابخانه ها نسخه های ناشناخته در این باره هم خوانده است. یک سوال مهمی که در این باره وجود دارد این است که آیا با پایان یافتن نبوت، خلافت شروع می شود؟ به عقیده کربن بعد از نبوت، دوره ولایت آغاز می شود و ولایت، باطن نبوت است و بدون آن نبوت و رسالت معنایی ندارند. کربن فیلسوفی بوده که با دید فلسفی و حکمی سراغ اسلام رفته است. به عقیده او شریعت با طریقت و حقیقت ارتباط دارد و نمی توان آنها را از هم جدا کرد. امام، جامع و کمال هر سه (شریعت، طریقت و حقیقت) است.

این چهره ماندگار فلسفه اضافه کرد: بحث های زیادی وجود دارد که توحید از نبوت جدا نیست و نبوت بدون ولایت پذیرفته نیست و ائمه واسطه فیض هستند. به عقیده کربن ما پیش از ادیان محمد(ص) «ولی» نداشتیم و بعد از او این اسم وارد شد. به بیان دیگر ولایت، ادامه روح نبوت بعد از حضرت محمد(ص) است و ۱۲ امام دیگر هر کدام وارث معنویت حضرت رسول(ص) هستند. بعد از سال ۲۶۰ هجری قمری که دوره غیبت فرا می رسید، برای شیعه، امام(ع) با اینکه حضور جدی ندارد، ولی در ضمیر او حاضر است. به نظر کربن ختم ولایت آدمیه (حضرت عیسی)، ختم ولایت کلیه (حضرت علی(ع)) و ختم ولایت خاصه محمدیه (حضرت مهدی(عج)) است. امام مرجع جامع حق، مظهر حق و در عین حال بنده حق است.

رئیس سابق موسسه حکمت و فلسفه تصریح کرد: تشیع حقیقی عین تصوف حقیقی است. دین از سه ناحیه لطمه می خورد؛ ۱- فقیهانی که جنبه باطن دین را انکار می کنند، ۲- فقهایی که جنبه ولایت دین را انکار می کنند و ۳- عرفایی که ولایت را قائلند ولی سهم ائمه را در ولایت نادیده می گیرند. افرادی مثل ملاصدرا و سیدحیدر آملی تا حدودی سعی کردند به این لطمه ها و شبهات پاسخ دهند.

اعوانی در پایان گفت: پیش از کربن در زبان های اروپایی عثنی عشر فقط درباره روده به کار می رفت اما او آن قدر این کلمه را برای شیعه استفاده کرد که یک لفظ رایج شد. علاوه بر این، او دشوارترین معانی و مفاهیم را نیز به زبان غربی بیان کرده و اینکه امروز تشیع و عرفان از بیشتر جنبه ها به غرب معرفی شده است را مدیون کربن هستیم. یکی از افتخارات موسسه حکمت و فلسفه هم این است که کربن در اینجا کلاس هایی با شاگردان زیادی داشته است.