پیامبر نماز شبش را کجا می خواند؟

عقیق:  این ستون پشت خانه حضرت فاطمه زهرا(س) و در سمت شمالی آن قرار داشت. اکنون در آن‌جا محرابی کوچک است که چون کسی روبه‌روی آن می‌ایستد، ستون در سمت چپ او، روبه‌روی باب جبرئیل که پیشتر باب عثمان خوانده می‌شد، قرار می‌گیرد. این ستون کنار مکان اصلی باب جبرئیل پیش از توسعه مسجدالنبی بود که اکنون کمی عقب‌تر از مکان نخست قرار دارد. در این روزگار، درون ضریح پیامبر جای گرفته و بر سنگ مرمری که آن‌جا نهاده‌اند، نوشته‌اند: «هذا متهجد النبی: این‌جا مکانی است که پیامبر نافله شب می‌گزارْد.»

خوانده شدن آن به این نام از آن رو است که چون مسجد از نماز‌گزاران خالی می‏شد، پیامبر(ص) کنار این ستون که پس از درِ خانه امیر مؤمنان علی(ع) قرار داشت، حصیری  می‏گسترد و روی آن به تهجّد و نماز می‏ایستاد. علی(ع) نیز نماز شب را همین جا می‌خواند.

در پی تقلید برخی مسلمانان از رسول خدا، ایشان حصیر را جمع کرد و در پاسخ کسانی که علت این کار را پرسیدند، فرمود: ترسیدم نماز شب بر شما واجب شود و شما توان آن را نداشته باشید. ابن نجّار و مطری از این محل به «مصلّی النّبی صلّی الله علیه و آله باللّیل: نمازگاه شبانه پیامبر(ص)» یاد کرده‏اند. در سده‌های بعد، در آن مکان محرابی ساخته شد.

به فرمان عبدالمجید از حکمرانان عثمانی(م.1270ق.) ‌هنگام مرمّت و تعمیر بنای مسجد نبوی، محراب قدیمی تهجّد را تعمیر و نماسازی کردند و بر روی آن با خطی زیبا این آیه را نوشتند: {وَ مِنَ اللَّیْلِ فَتَهَجَّدْ بِهِ نافِلَةً لَکَ عَسی‏ أَن یَبْعَثَکَ رَبُّکَ مَقاماً مَحْمُوداً}: پاره‏ای از شب را به نماز بیدار باش که برای تو افزون بر نمازهای واجب است. باشد که خداوند تو را به مقام پسندیده (شفاعت) مبعوث گرداند.»(2)

سمهودی در باب فضیلت نماز نزد این ستون، روایت‌هایی آورده است؛ از جمله آن که محمد بن حنفیه، فرزند امام علی(ع) به سعید بن عبدالله بن فضیل که در آن‌جا نماز می‌‌گزارد، گفت: این جا مصلای رسول خدا هنگام به جای آوردن نافله شب بوده است؛ از این رو، پیوسته آن‌جا باش.

مسلمانان در گذر تاریخ برای نماز ‌گزاردن در کنار این ستون بسیار اشتیاق داشتند و اکنون نیز پشت محراب تهجّد گرد می‌آیند. این محراب اکنون نیز موجود است؛ ولی در برابرش مانعی گذاشته‏اند تا مردم آن را نبینند و مدت‌ها است که زائران بدان دسترسی ندارند و مردم از نماز ‌گزاردن در کنار آن محروم شده‏اند. این در حالی است که تبرّک به آن مستحب دانسته شده است. ابن زباله (م.199ق.) از این ستون یاد نکرده است.

پی نوشت:

1_(اسراء/17، 79)

منبع: شبستان

211008