مردی که همهٔ تاریخ را تسلیم خود کرد

دنيا را خوار مى‏‌شمرد و این بی‌ارزشی و خواری را به ديگران نیز شناساند. و مى‏‌دانست كه خداوند براى احترام به ارزش او، دنيا را از وی دور ساخته است. از جان و دل به دنيا پشت كرد و ياد آن را در دلش می‌راند. دوست مى‏‌داشت كه زينت‏‌هاى دنيا از چشم او دور نگهداشته شود تا از آن لباس فاخرى تهيّه نسازد يا اقامت در آن را آرزو نكند. (نهج‌البلاغه ؛ خطبه ۱۰۹)

طبيب بود؛ اما نه آنچنان‌که منتظر باشد تا بیمار به سراغش آید. بلکه براى درمان بيماران همواره در حرکت بود؛ مَرهَم‏‌هاى شفابخشِ او آماده، و ابزار داغ كردنِ زخم‌‏ها را گداخته، براى شفاى قلب‏‌هاى كور و گوش‌‏هاى ناشنوا و زبان‌‏هاى لال، آماده بود و با داروى خود در پى يافتن بيمارانِ فراموش‌شده و سرگردان است. (نهج‌البلاغه ؛ خطبه ۱۰۸)

از دنيا چندان نخورد كه دهان را پر كند و به دنيا با گوشه چشم نگريست. دو پهلويش از تمام مردم فرو رفته‌‏تر و شكمش از همه خالى‏‌تر بود. دنيا را بر او عرضه کردند اما نپذيرفت. (نهج‌البلاغه ؛ خطبه ۱۶۰)

بر روى زمين مى‌‏نشست و غذا مى‏‌خورد. چونان برده‌ها ساده مى‏‌نشست. با دستانش كفش خود را وصله مى‌‏زد و جامه‌ی خود را با دست خود مى‏‌دوخت. بر الاغِ برهنه مى‌‏نشست و ديگران را پشت سر خويش سوار مى‌‏كرد. پرده‌‏اى بر در خانۀ او آويخته بود منقّش به نقش و تصويرهای زیبا؛ به يكى از همسرانش فرمود اين پرده را از برابر چشمان من دور كن كه هرگاه نگاهم به آن مى‏‌افتد به ياد دنيا و زينت‏‌هاى آن مى‌‏افتم. كاخ‌‏هاى مجلّل نساخت (سنگى بر سنگى نگذاشت) تا جهان را ترك گفت و دعوت پروردگارش را پذيرفت.

وه! که چه بزرگ است منّتى که خدا با بعثت پيامبر (ص) بر ما نهاده است. (همان)