۰۳ آذر ۱۴۰۳ ۲۲ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۱ : ۰۲
علت بالا بردن دست هنگام دعا
1ـ صفوان بن یحیى گوید: أبو قرّه1
محدّث رفیق شبرمه از من خواست ترتیب ملاقات او را با امام رضا علیهالسلام
بدهم، من نیز اذن دخول گرفتم و آن حضرت اجازه فرمود، أبو قرّه داخل شد و
از امام علیهالسلام مسائلى درباره حلال و حرام و فرائض و أحکام و معارف
پرسید. در یکی از سؤالات به حضرت عرض کرد: چرا هنگام دعا دستهاى خود را به
آسمان بالا میبرید؟ حضرت فرمود: خداوند هر کدام از بندگان را به نوعى از
عبادت استعباد فرموده و خداوند را پناهگاه و مکانهایى براى عبادت است که
بدان پناه میبرند، بندگان خود را ملزم به رعایت گفتار، علم و عمل و توجّه و
مانند آنها فرمود. توجّه در نماز به کعبه کرد و حجّ و عمره را برایش توجیه
فرمود و مخلوق خود را هنگام دعا و طلب و تضرّع ملزم به باز کردن دستان و
بالا بردن به سمت آسمان فرمود تا نشان از حال استکانت و بندگى و خوارى در
برابر او باشد.
ابطال نظریه رؤیت خدا
2ـ أبو قرّه مجدد پرسید ما روایت شدهایم که «خداوند دیدار و هم سخنى خود
را میان دو تن از پیامبران تقسیم فرمود، صحبت را به موسى علیهالسلام و
رؤیت را به محمّد صلّىاللَّه علیه و آله عطا کرد؛ امام رضا علیهالسلام
فرمود: پس آنکه از طرف خدا [این مطلب را] به جنّ و انس رسانید که: «لا تُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ (انعام103) وَ لا یُحِیطُونَ بِهِ عِلْماً (طه110) وَ لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْء
(شوری11)؛ دیدهها او را درک نکند، علم مخلوق به او احاطه نیابد، چیزى
مانند او نیست»، آیا جز محمّد صلّىالله علیه و آله بود؟ گفت: بله. فرمود:
چگونه ممکن است مردى به سوى تمام مخلوق بیاید و به ایشان بگوید که از جانب
خدا آمده و آنان را به فرمان خدا به سوى خدا خوانده است و بگوید: دیدهها
خدا را در نیابند و علمشان به او احاطه نکند و چیزى مانندش نیست، سپس همین
مرد بگوید: من به چشمم خدا را دیدم و به او احاطه علمى پیدا کردم و او به
شکل انسان است؟! آیا حیا نمیکنید؟! زنادقه نتوانستند چنین نسبتى به او
دهند که او چیزى از جانب خدا آورد آنگاه از راه دیگر خلاف آن را گوید.