۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۳۴ : ۲۲
پای درس اخلاق حجت‌الاسلام صدیقی
هر جا عدالت مخدوش شد، باید تا مرز جان بپا خاست
در حوزه داخلی هر جا دیدید عدالت مخدوش می‌شود، معارف دین مورد استهزاء قرار می‌گیرد و عفت و اخلاق عمومی مورد هجمه قرار می‌گیرد، باید تا مرز جان بپا خاست و از بین بردن موانع تحقق معارف حقه نباید مضایقه کرد.
عقیق:حجت‌الاسلام والمسلمین کاظم صدیقی امام جمعه موقت تهران و رئیس مدرسه علمیه امام خمینی(ره) در تازه‌ترین درس اخلاق خود که در این مدرسه برگزار شد، به شرح دعای 38 صحیفه سجادیه پرداخت که مشروح آن در پی می‌آید:«اَللَّهُمَّ اِنّى اَعْتَذِرُ اِلَیْکَ مِنْ مَظْلُومٍ ظُلِمَ بِحَضْرَتى فَلَمْ اَنْصُرْهُ»؛ خدایا به تو پناه می‌برم از اینکه مظلومی پیش من مورد ظلم قرار گیرد و من به یاری آن مظلوم اقدامی نکرده باشم.
یکی از مسائلی که در ادیان الهی و در اسلام مورد اهتمام است یاری مظلومان است «مظلوم بما هو مظلوم» ولو اینکه غیر مسلمان باشد.
درباره مسلمان این حدیث مشهور است که حضرت رسول(ص) فرموده‌اند: ««وَ مَنْ سَمِعَ رَجُلًا یُنَادِی یَا لَلْمُسْلِمِینَ فَلَمْ یُجِبْهُ فَلَیْسَ بِمُسْلِمٍ»؛ اگر کسی ندای مظلومی را شنید او دادش بلند بود که ای مسلمانان به دادم برسید و فرد، عکس‌العملی نداشت، لبیکی نگفت، قیامی نکرد، فرمود این مسلمان نیست.
لازمه مسلمان بودن این است که انسان، هوای مسلمانان دیگر را داشته باشد و هرجا نباز بود از آنها حمایت کند برای نصرت آنها کم نگذارد.
خداوند متعال در سوره مبارکه «نساء» فرموده است «وَما لَکُم لا تُقاتِلونَ فی سَبیلِ اللَّهِ وَالمُستَضعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَالنِّساءِ وَالوِلدانِ الَّذینَ یَقولونَ رَبَّنا أَخرِجنا مِن هٰذِهِ القَریَةِ الظّالِمِ أَهلُها وَاجعَل لَنا مِن لَدُنکَ وَلِیًّا وَاجعَل لَنا مِن لَدُنکَ نَصیرًا»؛ چرا در راه خدا، و (در راه) مردان و زنان و کودکانی که (به دست ستمگران) تضعیف شده‌اند، پیکار نمی‌کنید؟! همان افراد (ستمدیده‌ای) که می‌گویند: «پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستمگرند، بیرون ببر! و از طرف خود، برای ما سرپرستی قرار ده! و از جانب خود، یار و یاوری برای ما تعیین فرما!
«وَما لَکُم» اعتراض و نارضایتی خدا است از اینکه چرا شما رزمنده نیستید، چرا غیرت دینی ندارید، چرا حُرُمات خدا مورد تعرض قرار می‌گیرد و شما جوش نمی‌آورید چرا برای «قتال» کشتن و کشته شدن چرا جانتان را در دست نمی‌گیرید.
آنچه مسلم است حفظ حدود الهی، مرزهای دین، حفظ شریعت، حفظ قوانین الهی و دفاع از شعائر دینی مورد تأکید این آیه است. لحن این آیه هم لحن عجیبی است. و «مالکم» چه مرضی بر شما عارض شده چه شده شما را؟! یعنی انسان در حال سلامت اینکه از حال متعارف خارج نشده باشد، قلب و روح سلیمی داشته باشد، انسانیتش دست‌نخورده باشد باید از دین، اولیاء انبیا‌ءش و آنچه مربوط به خدا است دفاع و جانفشانی کند.
در حوزه داخلی که هر جا دیدید عدالت مخدوش می‌شود، معارف دین مورد استهزاء قرار می‌گیرد، عفت و اخلاق عمومی مورد هجمه قرار می‌گیرد، پایگاه‌های عبادت، مساجد مورد تعرض قرار می‌گیرد، عفت و اخلاق عمومی مورد هجمه قرار می‌گیرد. پایگاه‌های عبادت، مساجد مورد تعرض قرار می‌گیرد باید تا مرز جان بپا خاست و از بین بردن موانع تحقق معارف حقه نباید مضایقه کرد.
جبهه بعدی می‌فرماید: «وَالمُستَضعَفینَ» نه تنها باید در سبیل الله که آنچه مربوط به حوزه دین است به پا خیزید و غیرت داشته باشید و انسان‌های سنگرنشین، مرزبان و مدافع باشید تا آن‌جایی که رفع مانع شود بلکه آنچه که لازمه پیروزی است در مرحله اول، ایمان، عشق به شهادت، لبیک گفتن به خدا و رسول این فضائل اخلاقی است که مبنای اخلاقی است که مبنای مبارزه با ظالم و کافران و معاندان است.
گام دیگر، داشتن سلاحِ لازم است آنچه دشمن از سلاح برای مبارزه دارد شما هم در حد آنها بلکه بالاتر از آن را داشته باشید.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»؛ اى کسانى که ایمان آورده اید صبر کنید و ایستادگى ورزید و مرزها را نگهبانى کنید و از خدا پروا نمایید امید است که رستگار شوید.
یکی از وجوه «وَصَابِرُوا» این است که مقابله به مثل داشته باشید. شهید مطهری(ره) در این خصوص می‌فرمود: درباره تجهیزات و حمله باید مجهز بود و هم اینکه آنها به شما هجمه کردند از خودتان دفاع کنید صبر در هر دو بخش لازم است.
آنچه که لازمه صیانت از اقتدار نظام اسلامی در ابعاد سیاسی، نظامی، فرهنگی است باید جبهه حق تمام آنها را تأمین کند.
محبت امام حسین (ع) مؤثرترین عامل در خودسازی است
امام سجاد (ع) چه زیبا فرمود: «اَللَّهُمَّ اِنّى اَعْتَذِرُ اِلَیْکَ مِنْ مَظْلُومٍ ظُلِمَ بِحَضْرَتى فَلَمْ اَنْصُرْهُ» خدایا عذرخواهی می‌کنم از اینکه مظلومی در جلوی چشمانم مورد ظلم قرار گرفته باشد و من از او یاری نکرده باشم. در هر مرحله‌ای به هر مقداری انسان در دفع و رفع ظلم از مؤمن و غیرمؤمن وظیفه دارد با ظلم ستیز کند و نسبت به ظلم حساس باشد.
آدم ظالم در عالم برزخ، گرفتار ظلمت است و هیچ نوری به او نمی‌رسد. بیایید به برکت سیدالشهدا (ع) ابتدائاً به خودمان ظلم نکنیم گاهی در این جمله نورانی دعای عهد که عرضه می‌داریم «وَ اجْعَلْهُ اللَّهُمَّ مَفْزَعاً لِمَظْلُومِ عِبَادِکَ وَ نَاصِراً لِمَنْ لا یَجِدُ لَهُ نَاصِراً غَیْرَکَ» مولای من، من که به خودم ظلم کردم، ناصری جز خدا ندارم شما باید دست ما را بگیرید و از ظلم به خودمان نجاتمان دهید.
«وَمَنْ یَتَعَدَّ حُدُودَ اللهِ فَقَدْ ظَلَمَ نَفْسَهُ»: ظلم، حجاب بسیار خطرناکی است چه ظلم به خود باشد چه ظلم به دیگران و چه ظلم به خدا باشد همه این‌ها خطرناک است، حجاب و مانع رشد است پناه به خدا می‌بریم از اینکه ظالم باشیم و خودمان خبر نداشته باشیم.
در نهضت عاشورایی حضرت سیدالشهداء ویژگی‌ها و خصوصیاتی است، کتاب «خصائص الحسینیه» اثر مرحوم شیخ شوشتری، کتاب بسیار مفیدی برای اهل منبر است. وی تنها پناهگاه خویش را امام حسین (ع) می‌داند.
محبت امام حسین (ع) واقعاً پایگاه عروج در مسائل اخلاقی، مؤثرترین عامل در خودسازی است. هیچ چیزی همانند عشق، انسان را از خود بی‌خود نمی‌کند.
ائمه اطهار علیهم السلام همگی نور واحد هستند. اما مجموعه‌ای که امام حسین (ع) داشت هیچ کسی نداشت. رمز نیامدن حضرت حجت هم همین است هنوز آن مجموعه را به دست نیاورده‌اند.
امتیاز سیدالشهدا (ع)، یاران ایشان است حضرت به خدا عرضه داشته و می‌فرماید: من اصحابی بهتر از اصحاب خودم سراغ ندارم «اللهم أنی لا أعلم أصحاباً خیراً من أصحابی».
اصحاب سیدالشهدا(ع) رسالت را با تمام بصیرت برعهده گرفته بودند
این مجموعه‌ای که ما اکنون آن را نداریم یک شبکه مخلص از جان گذشته‌ای است که واقعاً ولایت‌مدار باشد و عشق، اهرم حرکت‌شان باشد نه تشخیص. بسیاری از جاها هوای نفس نمی‌گذارد انسان به تشخیص خویش عمل کند. شاید اکثر عمرمان را خلاف تشخیص خودمان عمل کرده باشیم؛ کدام طلبه است که نداند نماز شب، چه ظرفیتی دارد؟! نماز شبی که خدای متعال در حق نماز شب‌خوان‌ها می‌فرماید: احدی در عالم سردر نمی‌آورد که من برای شما چه چیزی نگه داشتم این یعنی تو صاحب سرّی هستی که احدی از آن با خبر نیست مگر نماز شب‌خوان.
یا درباره نماز اول وقت، وقتی انسان نمایش را به تأخیر می‌اندازد ملائکه الهی او را نفرین می‌کنند. پروردگار متعال اذان و اقامه را از طریق جبرئیل نازل کرده است. خداوند فرموده «حی علی الصلاة» ولی با این حال ما از جایمان تکان نمی‌خوریم. نماز دیدار خدا و دعوت خاص خدا است حَیَّ یعنی من مشتاقم. چرا نمی‌رویم چرا برخی اوقات با تحمیل می‌رویم؟!
معرفت، درس خواندن، ملا شدن، طلبه شدن بدون عاشق شدن واقعاً آخرش فتنه‌گر شدن است.
مجموعه‌ای که نهضت امام حسین (ع) را برجسته کرده است این است که همه آنها عامل به تکلیف بودند، مأموریت را یافته بودند، رسالت را با تمام بصیرت برعهده گرفته بودند ولی هیچ کدام‌شان خود‌شان نبودند جاذبه شمس وجود حضرت سیدالشهدا (ع) منظومه‌ای به وجود آورده که همه اصحاب ایشان مجذوب آن جاذبه شدند. سیرت امام حسین (ع) جمال خدا است و توجه به آن جمال و ذوب شدن در جمال الهی، باعث شده بود چیزی برای آنها مهم نباشد.
منبع:فارس
گزارش خطا
