دانی که چرا خانه حق گشته سیه‌پوش؟

باد صبا درآمد فردوس گشت صحرا
آراست بوستان را نیسان به فرش دیبا

 

و بعد از کسایی، ناصرخسرو قبادیانی، سنایی غزنوی، قوامی رازی، عطار نیشابوری، مولوی، سیف فرغانی، محتشم کاشانی و... تا امروز ژولیده نیشابوری- که مورد نظر ماست- درباره خورشید کربلا سروده‌اند؛ اما ژولیده نیشابوری یا همان حسن فرحبخشیان (که در فرحبخش نیشابور) متولد شده و به جهت سرودن شعری به دست ساواک به زندان می‌افتد. لحظه ورود حسن فرحبخشیان آیت‌الله طالقانی می‌گوید: «این ژولیده‌مو را دیگر کجا آوردید؟» از آن پس این صفت، تخلص حسن فرحبخشیان می‌شود.

از ژولیده نیشابوری چندین شعر به یادگار مانده و سال‌های سال است عاشقان سیدالشهداء(ع) آن را زمزمه می‌کنند. یکی از این خیل و سیل، غزل درخشان و پرمحتوای زیر است:

عالم همه محو گل رخسار حسین است/  ذرات جهان در عجب از کار حسین است
دانی که چرا خانه حق گشته سیه‌پوش/   زیرا که خدای تو عزادار حسین است

ژولیده 41 اثر از خود باقی گذاشته که حجم وسیعی از آن درباره امام‌حسین(ع) است. عشق ژولیده به حضرت خورشید تا آنجاست که زیارت عاشورا را در قالب مثنوی می‌ریزد و به مشتاقان حضرتش ارائه می‌کند. بسیاری از اشعار ژولیده بر سینه مساجد و تکایا جلوه‌گری می‌کند؛

الهی بهر قربانی به درگاهت سر آوردم
نه تنها سر برایت بلکه از سر بهتر آوردم
پی ابقاء قَد قامَت به ظهر روز عاشورا
برای گفتن اللّه‌اکبر، اکبر آوردم
برای کشتن دونان به دشت کربلا یا رب
چو عباس همایون‌فر، امیر لشکر آوردم
پی آزادی نسل جوان از بند استعمار
برادرزاده‌ای چون قاسم فرّخ‌فر آوردم
علی را در غدیر خم، نبی بگرفت روی دست
ولی من روی دست خود، علی‌اصغر آوردم

پرواضح است در بیشتر اشعار ژولیده که نگارنده تمام آنها را خوانده است بیشتر به سوگ و عشق توجه شده و از این نظرگاه است که بسیاری از مداحان اهل بیت (علیهم‌السلام)  نوحه‌ها و اشعار او را در ماه محرم می‌خوانند و جماعت شیفته حضرت خورشید اشک می‌ریزند و بر سر و سینه می‌زنند. از دیگر اشعار ژولیده که در سوگ امام حسین(ع) در لفافه‌ای از حب، عشق و فرهنگ حسینی سروده شده غزلی است که زبان حال حضرت زینب(س) است و با این مطلع آغاز می‌شود:

یا حسین آن که دل از غیر تو ببرید منم/  آن که لا جرعه می‌ وصل تو نوشید منم

 

مسیر روشنی که ژولیده- که تا سوم ابتدایی تحصیل کرده بود- طی کرده برای خیلی از دکتر‌های زبان ادبیات فارسی و شاعران پیشنهاد می‌شود. عشقی که در دل ژولیده مشتاق زبانه می‌کشید او را وادار می‌کرد اصلاً غیر از امام حسین(ع) به چیز دیگری فکر نکند و خودش شیفته‌وار و عاشقانه با شعرش نهایت ارادتش را ترسیم می‌کند: