نقش اثرگذار «قم» در امر ظهور

مردی از شهر قم مقدمه‎ساز امر ظهور
طبق استدلال بسیاری از پژوهشگران عرصه مهدویت این ماجرا تطبیق کاملی به ماجرای  برپایی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی(ره) دارد و زمانی که منظومه سخنان امام(ره) مورد مطالعه قرار می‎گیرد، ایشان بر این موضوع اصرار دارند که انقلاب اسلامی قرار است تا حکومت امام زمان(عج) ادامه پیدا کند و در واقع انقلاب اسلامی مقدمه‎ای برای امر ظهور است. در جلد21 صحیفه نور نقل است که امام خمینی(ره) فرمودند: «انقلاب ما نقطة شروع انقلاب بزرگ جهان اسلام، به پرچمداری حضرت حجت ارواحنا فداه است که خداوند بر همه مسلمانان و جهانیان منت نهد و ظهور فرجش را در عصر حاضر قرار دهد.»

اما علامه مجلسی در جلد 57 بحارالانوار از قول امام صادق(ع) نقل می‎کند خداوند به شهر قـم بر سایر شهرها به واسطه اهالى آن بر تمامى سـاکنـان مشـرق و مغرب از جـن و انـس اجتجـاج کرده است. خـداونـد اهل آن را مستضعف (در دیـن) نمـى‌گذارد بلکه تـوفیق‌شان مى‌دهد و تأییدشان مى‌کند ... زمانـى می‎آید که شهر و اهل قـم بر دیگـر مـردم حجت‌انـد و آن در زمان غیبت قائم ماست تـا ظهور او «ذلک فى زمان غیبه قائمنا(ع) الى ظهوره)؛ اگر چنین نباشد، زمیـن ساکنان خـود را فرو مـى برد.

نقش اثرگذار قم 

همچنین روایتی دیگر از امام صادق(ع) منقول است که دلالت بر نقش اثرگذار علمی و معرفتی شهر مقدس قم در بین دیگر بلاد دارد که در نهایت ختم به ماجرای امر ظهور می‎شود. امام(ع) فرمودند: به زودی شهر کوفه از مؤمنان تهی می‌شود و علم و دانش از آنجا رخت بر می‌بندد و چون ماری که در گوشه‌ای چنبره زده است محدود می‌شود و آنگاه علم در شهری که به آن قم می‌گویند آشکار می‌شود و این شهر پایگاه علم و فضیلت و معدن دانش و کمال می‌شود، به گونه‌ای که روی زمین هیچ مستضعفی نمی‌ماند که از دین آگاهی نداشته باشد - حتی زنان پرده‌نشین - و این هنگام نزدیکی ظهور قائم ما خواهد بود. در ادامه روایت امام صادق(ع) قم را سرچشمه علم و دانش در بین سایر کشورهای دیگر معرفی می‎کند به این صورت که «خداوند، قم و مردمش را جانشینان حضرت حجت قرار می دهد و اگر چنین نبود زمین اهلش را فرو می‌برد و حجتی بر زمین نمی‌ماند. علم و دانش از شهر قم به شرق و غرب جهان سرازیر می شود».

ایرانیان بانیان امر ظهور
از سوی دیگر، در آیات و روایات ذیل آن، ایرانیان به عنوان اصلی‎ترین بانیان امر ظهور شناخته شده‎اند که قوت صحت نقش مهم و آخرالزمانی شهر مقدس قم را بالا می‎برد. از جمله این آیه که خداوند در سوره مائده آیه54 می‎فرماید: ( یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ مَن یَرْتَدَّ مِنکُمْ عَن دِینِهِ فَسَوْفَ یَأْتِی اللّهُ بِقَوْمٍ یُحِبُّهُمْ وَیُحِبُّونَهُ أَذِلَّةٍ عَلَى الْمُؤْمِنِینَ أَعِزَّةٍ عَلَى الْکَافِرِینَ یُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللّهِ وَلاَ یَخَافُونَ لَوْمَةَ لآئِمٍ). ای کسانی‌که ایمان آورده‌اید، هر کس از شما از آیین خود بازگردد (به خدا زیانی نمی‌رساند) خداوند در آینده جمعیتی را می‌آورد که دارای این ویژگیها هستند: 1ـ خدا آنها را دوست دارد 2- آنها خدا را دوست دارند. 3ـ  آنها در برابر مؤمنان متواضع و در برابر کافران سخت و هستند5- آنها در راه خدا جهاد می‌کنند و از سرزنش ملامت دیگران هراسی ندارند.

به گفته راغب اصفهانی طبق نظر تمام مفسرین پس از نزول این آیه، از پیامبر اکرم(ص) پرسیدند: منظور از این آیه چیست؟ و افرادی که دارای این ویژگیها هستند چه گروهی‌اند؟ رسول خدا(ص)  در پاسخ، دست بر شانه سلمان نهاد و فرمود: این شخص و قوم او هستند. سپس فرمودند «لو کان الدّین بالثّریا لناله رجال من ابناء فارس» اگر دین در ثریا باشد، مردانی از فارس(ایران) آن را به دست می‌آورند. (مفردات راغب).

ارتباط دوران پس از ظهور و باب بهشت بودن قم
نکته جالبی در احادیث نسبت به شهر قم و حرم حضرت معصومه(س) وجود دارد، معرفی کردن این شهر مقدس به عنوان «دری از درهای بهشت» است. در این زمینه امام رضا(ع) فرمودند «إنَّ لِلْجَنَّةِ ثَمَانِیَةَ أبْوَاب وَ لاِهْلِ قُمْ وَاحِدٌ مِنْهَا فَطُوبَی  لَهُمْ ثُمَّ طُوبی  لَهُمْ ثُمَّ طُوبی  لَهُمْ». (بهشت هشت در دارد که اهل قم یکی  از آن درهای  هشت‌گانه را در اختیار دارند; خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها، خوشا به حال آنها) ارتباط بهشت‎گونه بودن دوران پس از ظهور امام زمان(عج) و باب بهشت بودن شهر قم ارتباطی بسیار بجایی است که جا دارد درباره این مسأله مطالعاتی صورت گیرد. گسترش عدالت, وفور نعمات، عدم فقر، درختان چهار فصل، تکامل عقل و ... از جمله مواردی هست که در روایات به آنها اشاره شده است که به اذعان علما حاکی از بهشت‎گونه بودن دوران پس از ظهور دارد. بنابراین شاید بتوان گفت شهر قم دری از درهای ورود به سرزمین بهشت‎گونه پس از ظهور امام زمان(عج) است.