پاسخ دفتر آیت الله مکارم به پرسشی در مورد حجاب

بسمه تعالى

برادر عزيز جناب آيت الله مدرسى يزدى (دامت تأييداته)

با اهداء سلام و تحيت؛ نامه‌ اى از طرف جنابعالى درباره فتوايى كه پانزده سال پيش از طرف حضرت آيت الله العظمى مكارم شيرازى صادر شده و بعضى از مغرضين مايلند از آن سوء استفاده كنند منتشر شده بود، گرچه لحن نامه  از جنابعالى بعيد به نظر مى‌رسيد، ولى ما پاسخ منطقى  آن را خدمتتان عرض مى‌كنيم :

1. قسمت عمده بحث شما درباره شك در ضرورت بود و ادعا كرده‌ايد تحصيل دختران در زمان ما ضرورتى ندارد، پس جنابعالى منكر كبراى مسأله نيستيد كه اگر ضرورتى پيدا شد اين حكم اجرا بشود. تشخيص موضوع را مراجع معظم به مكلّف و اهل خُبره واگذار مى‌كنند، وظيفه آنها بيان حكم است.

2. نكته مهم ديگر اينكه جنابعالى ضرورت را مسأله خوف مرگ دانسته‌ايد و مفهومش اين است كه تنها براى معالجه چشم يا گوش و يا بيمارى‌هاى شديد كه منجر به مرگ نمى‌شود در صورت ضرورت به طبيب غير همجنس مراجعه نكنند، هرچند چشمشان نابينا و گوششان كر شود. تنها در صورت خوف مرگ مجاز دانسته‌ايد، اين چيزى است كه هيچ فقيهى به آن فتوا نمى‌دهد. قرآن مجيد در مورد روزه كه يكى از واجبات مهم اسلامى است مى‌گويد: بيماران روزه بر آنها واجب نيست ولابد به خاطر داريد كه فقهاى ما مى‌گويند اگر بيمارى شديدتر شود يا طولانى‌تر گردد هرچند خوف مرگ نباشد روزه ساقط مى‌شود. بنابراين ضرورت از نظر فقه اسلامى منحصر به مرگ نيست.

3. لازم است جمعى از اهل خُبره و كارشناسان بررسى كنند كه آيا در شرائط فعلى ما مى‌توانيم تمام دختران و زن‌ها را از تحصيل ممنوع كنيم و همه بيسواد بمانند، آيا مشكلى براى ازدواج آنها پيدا نمى‌شود؟ آيا بدبين به اسلام نخواهند شد كه مايه حقارت آنها در جامعه شده است؟ آيا ميدان را براى افراد بى‌بندوبار كه تحصيل كنند و استاد دانشگاه و طبيب در امور زنان و مقامات ديگر اجتماعى را بدست آورند آماده نمى‌كند؟ پس چه خوب است كه تشخيص اين موضوع را به اهل خُبره وا گذاريم كه جنابعالى سفارش كنيد جمعى از آگاهان به ضرورت‌هاى زمان و نيازها از اهل دين و ايمان تشكيل شوند و اين موضوع را بررسى كنند كه بيسوادى دختران در جامعه امروز مشكلى براى آنها و جامعه ايجاد مى‌كند يا نه؟ زيرا مى‌دانيم از نظر فقهى تشخيص موضوعات مهم بايد به وسيله اهل خُبره انجام شود.

4. اينكه گفته‌ايد معظم له فرموده‌اند زنان مى‌توانند آرايش كنند، اين يك تهمت است كه بعضى‌ها زده‌اند. امام صادق (علیه السلام) مى‌فرمايد: «زنان مى‌توانند سرمه در چشم كنند و يا انگشتر در دست نمايند» اين فتواى امام صادق است، آیا مى‌توان با آن مخالفت كرد؟ البته بدون شك آرايش كردن به صورتى كه جلب توجه كند حرام است حرام.

5. اميدواريم در قضاوت‌ها عجله نفرماييد آن هم قضاوتى توأم با توهين نسبت به فقهاى بزرگ عصر ما كه ممكن است مسئوليت الهى در روز قيامت داشته باشد و يقين داشته باشيد در دنيا هم آثار آن خداى ناكرده دامن انسان را خواهد گرفت.

با عرض معذرت.

وحید علیان نژاد

مسئول پایگاه اطلاع رسانی دفتر حضرت آيت الله العظمى مكارم شيرازى(مدّظلّه العالى)