عقیق:نشانه‌های ظهور از جذاب‌ترین و پرطرفدارترین بخش‌های معارف
مهدوی است. اختصاص بخش عمده‌ای از روایات مهدویت به این موضوع، بهترین گواه بر این
مسئله است. این جذابیت از سویی باعث افزایش اقبال عمومی به این مسئله و در نتیجه
اصل اندیشه مهدویت میشود، اما از سوی دیگر، افزون بر ایجاد زمینه مناسب برای ورود
خرافات، طمع شیادان را برای جعل و تحریف روایات را، دو چندان می‌کند. از این‌رو، نظر به فقدان پژوهش‌های
مستند در این زمینه، شایسته است با انجام تحقیقات مبتنی بر اصول و قواعد فهم حدیث
و با جداسازی احادیث صحیح از ضعیف و مطالب مستند از غیرمستند، علاوه بر پالایش
معارف مهدویت از خرافات، زمینه‌های سوءاستفاده از این موضوع نیز، از میان برداشته
شود.
در
سلسله مقالات مباحث مهدویت، تلاش خواهد شد كه با اعتماد به روایات و احادیث اسلامی،
تصویری کامل، منسجم و معقول از نشانه های حتمی ظهور و رخدادهای مرتبط، ارائه شود.
کم‌ترین نتیجه این تلاش، این است که محققان خواهند توانست در خصوص مباحث مهدویت،
مطالب مستند را از مطالب غیرمستند تمیز بدهند و در مقام قضاوت و تحلیل، از استناد
به مطالب غیرمستند بپرهیزند.
در
مقاله شانزدهم، به وجوب فقهی شناخت نشانه های حتمی ظهور، اشاره شد. و در مقاله
هفدهم، به این پرسش پاسخ داده شد که آیا در نشانه های ظهور و بخصوص در نشانه های
حتمی ظهور از جمله یمانی، سفیانی و ...، امکان بداء، تغییر و بلکه عدم وقوع، مطرح
است یا نه؟ و در مقاله هجدهم به اهمیت فراوان جایگاه شورش سفیانی به عنوان
بزرگترین دشمن امام عصر و اولین نشانه حتمی ظهور، که به نوعی تمام علائم حتمی ظهور
با این نشانه در ارتباط هستند، پرداخته شد و به این نکته مهم، اشاره گردید که یکی
از اساسی‌ترین اهداف قیام سفیانی، حمله به مناطق شیعه نشین، کشتار شیعیان و حمله
به مراکز مقدسه شیعه در کشور عراق، است.
تأثير این رخداد عظیم در کیان تشیع و تهدیدی که از ناحیه سفیانی متوجه
شیعیان جهان میشود، بررسی ابعاد این ماجرا و آگاهی از زوایای مختلف آن را ضروری
می‌نماید. در مقاله نوزدهم، به معرفی اولین نشانه حتمی ظهور، سفیانی و ابعاد
گسترده این رخداد و ارتباط ان با حوادث کشور سوریه در آخرالزمان و منطقه شام،
پرداختیم.
و
در مقاله بیستم، به این پرسش، پاسخ داده خواهد شد که آیا سفیانی، نماد است یا
حقیقت؟ به عبارت دیگر، می توان به سفیانی به عنوان نماد تفکر حاکم و جریان مخالف
شیعه نگریست؟ و یا در عین حال اینکه در گستره جهان اسلام، یک تفکر ضد شیعی قلمداد
میشود، هیچ استبعادی ندارد که رهبر این جریان، شخصی واحد و از خاندان ابوسفیان
باشد. در مقاله بیستم و یکم، به تبیین ویژگی های شخصی، جسمانی و اوصاف شخصی
بزرگترین دشمن امام عصر، پرداخته شد.
اکنون
به دین، مذهب و گرایش سفیانی به دنیای غرب و پیمان مشترک نظامی سفیانی با تمدن غرب
خواهیم پرداخت و از احادیث چنین برداشت می شود که سفیانی بعد از جنگ های داخلی
ویرانگر در سرزمین شام و منطقه سوریه، و شکست رقبای داخلی به عنوان حاکم بی منازع
سوریه در هنگامه ظهور، بزرگترین مانع در برابر امام عصر در راه آزادی سازی قدس و
فلسطین، می باشد که از پشتیبانی نظامی و حمایت دنیای غرب برخوردار است.
دین،
مذهب و گرایش سفیانی
در
روایات، حقیقت اسلام و مسلمانی، از سفیانی نفی شده است. امام باقر علیه السلام نیز
در این‌باره می‌فرمایند:
السُّفْيَانِيُّ...
لَمْ يَعْبُدِ اللَّهَ قَطُّ وَ لَمْ يَرَ مَكَّةَ وَ لَا الْمَدِينَةَ قَط [1]
سفیانی
... او هرگز خدا را نپرستیده است و هرگز وارد مکه و مدینه نشده است ... .
سفیانی،
تنها در ظاهر مسلمان است. موید این مطلب روایت است که در کتاب احقاق الحق آمده
است:
... و يكون بالوادي اليابس عدة عديدة فيقولون له: يا هذا، ما يحل لك أن تضيع الإسلام،
أما ترى ما الناس فيه من الهوان و الفتن؟ فاتق اللّه و اخرج، أما تنصر دينك؟
فيقول: لست بصاحبكم. فيقولون: أ لست من قريش، ... و ما نزل بهم من الذل و
الهوان... .[2]
... در وادی یابس، تعداد اندکی نزد سفیانی مي‌روند و به او میگویند: سزاوار
نیست که تو باعث از میان رفتن اسلام شوی، آیا ذلت مردم و فتنههایی که آنان را
فراگرفته، نمیبینی؟ آیا تو از قریش نیستی ... و از آنچه بر قریش از ذلت و خواری و
فتنه های دچار شده است ...
.
حمایت
دنیای غرب از سفیانی و دشمن امام عصر
و
اما گرایشات سفیانی؛ روايات اسلامی، نشان مى‌دهند كه سفيانى از حمایت رومی ها
(غربی ها) برخوردار است.
در
کتاب الغیبه شیخ طوسی نقل شده است که سفیانی قبل از خروج از وادی یابس (منطقه درعا در سوریه) ابتدا به روم
(غرب) رفته و با حمایت رومی ها (دنیای غرب)، وارد منطقه شام و سوریه خواهد شد.
يُقْبِلُ
السُّفْيَانِيُّ مِنْ بِلَادِ الرُّومِ مُنْتَصِراً فِي عُنُقِهِ صَلِيبٌ وَ هُوَ
صَاحِبُ الْقَوْمِ.[3]
سفیانی
در حالیکه رهبری قومی را بر عهده دارد مانند شخص نصرانی و صلیب به گردن، از بلاد
روم می‌آید.
و
هدفش علاوه بر تسلط بر منطقه شام و غلبه بر ابقع و اصهب (رقبای داخلی در منطقه
سوریه، این دو اسم رمز می باشند)، جلوگیری و ممانعت از نفوذ نیروهای خراسانی
ایرانی زمینه ساز ظهور در راه آزادسازی قدس، می باشد. در کتاب کفایه المهتدی نقل
شده است:
... و يذهب إلى الروم لدفع الملك الخراسانى، و يرجع منها منتصرا فى عنقه
صليب.[4]
... او برای از میان بردن حکومت خراسانی (ایرانیان) به روم می‌رود و مانند شخص
نصرانی و صلیب به گردن از آنجا برمی‌گردد.
علامه
مجلسی در کتاب بحارالانوار به نقل از کتاب الغیبه شیخ طوسی، به جای کلمه منتصرا،
کلمه متنصرا را ذکرکرده است یعنی مسلمان مسیحی شده؛ متن روایت الغیبه شیخ طوسی در
بحار الانوار علامه مجلسی چنین است:
يُقْبِلُ
السُّفْيَانِيُّ مِنْ بِلَادِ الرُّومِ مُتْنَصِراً فِي عُنُقِهِ صَلِيبٌ وَ هُوَ
صَاحِبُ الْقَوْم.[5]
سفیانی
در حالیکه رهبری قومی را بر عهده دارد و به مسیحیت گرویده است، صلیب به گردن از
بلاد روم می‌آید.
شاید
منظور از به گردن آویختن صلیب، ارتباط او با صلیبیون (رومی ها) و تعهد او در برابر
آنها باشد و نیز ممکن است مانند جدش، معاویه واقعا صلیب به گردن آویخته باشد. چرا
که در تاریخ نقل شده است: معاویه در حالی از دنیا رفت، که صلیب به گردن داشت.
علاوه
بر مطالب قبلی، روایات دیگری نیز ذکر شده است که نشانگر همپیمانی و حمایت غربی ها
از سفیانی می باشد. چراکه در روایتی ذکر شده است سفيانى بعد از خسف بیداء و شکست
در عراق، از دمشق به منطقه رمله در کشور فلسطين، پناه مى برد.
... ثُمَّ يَسِيرُ حَتَّى يَأْتِيَ الْعَذْرَاءَ هُوَ وَ مَنْ مَعَهُ وَ قَدْ
أُلْحِقَ بِهِ نَاسٌ كَثِيرٌ وَ السُّفْيَانِيُّ يَوْمَئِذٍ بِوَادِي الرَّمْلَةِ
حَتَّى إِذَا الْتَقَوْا وَ هُمْ يَوْمَ الْإِبْدَالِ ... .[6]
... سپس حضرت مهدی علیه السلام با همراهانش به مرج عذراء در دمشق مى‌آيند در
حالى كه بسيارى از مردم به آن حضرت پيوسته‌اند و سفیانی (بعد از عقب نشینی از
عراق) در منطقه رمله فلسطین مستقر می شود تا اینکه سرانجام بین دو لشکر، درگیری
پیش می آید و آن روز ابدال و دگرگونی ها است ... .
البته
قبل از این اتفاقات، هم پیمانان رومی (غربی ها) سفیانی در هنگامه ظهور، در منطقه
رمله در کشور فلسطین، نیروی نظامی، پیاده کرده اند.
... يَسْتَقْبِلُ مَارِقَةُ الرُّومِ حَتَّى تَنْزِلَ الرَّمْلَة ... .[7]
... رومی ها (غربی ها) نیز وارد رمله فلسیطین شده اند ... .
... وَ تَنْزِلُ الرُّومُ فِلَسْطِين ... .[8]
... و رومی ها (غربی ها) وارد فلسطین شده اند ... .
آشكار
است كه سفیانی بعنوان خط مقدم دفاع از يهوديان و رومى‌ها وارد پيكار با حضرت مهدى
عليه السلام مى‌شود. زیرا روایات از شكست يهوديان كه با شكست سفيانى ايجاد خواهد
شد، سخن گفته‌اند.
علامه
مجلسی در کتاب بحار الانوار از کتاب تفسیر قمی نقل می کند:
... وَ إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا[9]يَعْنِي إِنْ عُدْتُمْ
بِالسُّفْيَانِيِّ عُدْنَا بِالْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ
عَلَيْهِ.[10]
... اگر بازگردید، ما هم باز می گردیم یعنی اگر با شما یهودیان با سفیانی
برگردید، ما هم با قائم آل محمد باز می گردیم.
نشانه
ديگر گرايش سفیانی به غربى‌ها اين است كه باقيمانده نيروهاى سفيانى، پس از شكست و
كشته شدن او به سوى غرب مى‌گريزند. در کتاب کافی مرحوم کلینی، از امام باقر علیه
السلام، نقل شده است:
... قَالَ إِذَا قَامَ الْقَائِمُ وَ بَعَثَ إِلَى بَنِي أُمَيَّةَ
بِالشَّامِ فَهَرَبُوا إِلَى الرُّوم ... .[11]
وقتی
حضرت مهدی علیه السلام، قیام می کنند لشکری را به سمت شام و برای جنگ با بنی امیه،
می فرستند و آنها به سمت روم (غربی ها) فرار می کنند.
و
نیز علامه مجلسی، در کتاب بحار الانوار، نقل می کند:
... وَ يَأْخُذُ السُّفْيَانِيَ أَسِيرا ... ثُمَّ يُرْسِلُ
جَرِيدَةَ خَيْلٍ إِلَى الرُّومِ لِيَسْتَحْضِرُوا بَقِيَّةَ بَنِي أُمَيَّة ...
.[12]
... و سفیانی اسیر می شود ... سپس گروهی را به سمت غربی ها می فرستند که
باقیمانده نیروهای بنی امیه و سفیانی را تحویل دهید ... .
البته
درباره سفیانی، یک مطلب بسیار قطعی وجود دارد، و آن عناد و تعصب شدید او بر ضد شیعیان
امام علی علیه السلام است که در روایات معتبر گزارش شده است. از جمله در روایت از امام باقر علیه السلام نقل شده است:
... ُ فَإِنَّ حَنَقَهُ وَ
شَرَهَهُ إِنَّمَا هِيَ عَلَى شِيعَتِنا ... .[13]
... خشم و کینه سفیانی تنها متوجه شیعیان ماست و تنها بر کشتن آنها حریص است ...
و
نیز در روایتی از امام باقر علیه السلام نقل شده است:
... وَ يَظْهَرُ السُّفْيَانِيُّ وَ مَنْ مَعَهُ حَتَّى لَا يَكُونَ لَهُ هِمَّةٌ
إِلَّا آلَ مُحَمَّدٍ وَ شِيعَتَهُمْ فَيَبْعَثُ بَعْثاً إِلَى الْكُوفَةِ
فَيُصَابُ بِأُنَاسٍ مِنْ شِيعَةِ آلِ مُحَمَّدٍ بِالْكُوفَةِ قَتْلا وَ صَلْبا
... .[14]
... سفیانی و سپاهیانش، تمام هم و غم‌شان کشتن شیعیان آل محمد است. پس
سپاهی به کوفه می‌فرستند و گروهی از شیعبان طعمه شمشیر می شوند و یا بر فراز چوبه
دار قرار می‌گیرند ... .
و
در روایت دیگری از امام باقر علیه السلام، سیر اقدامات سفیانی و مراحل پیشروی وی
را کامل تر توصیف می کند؛ امام به روشنی اشاره می‌کند، تمام هم و غم سفیانی، حمله
به عراق و اشغال آن و کشتن شیعیان می‌باشد:
... فَأَوَّلُ أَرْضِ تخرب أَرْضُ الشَّامِ يَخْتَلِفُونَ عِنْدَ ذَلِكَ عَلَى ثَلَاثِ
رَايَاتٍ رَايَةِ الْأَصْهَبِ وَ رَايَةِ الْأَبْقَعِ وَ رَايَةِ السُّفْيَانِيِّ
فَيَلْتَقِي السُّفْيَانِيُّ بِالْأَبْقَعِ فَيَقْتَتِلُونَ وَ يَقْتُلُهُ
السُّفْيَانِيُّ وَ مَنْ مَعَهُ وَ يَقْتُلُ الْأَصْهَبَ ثُمَّ لَا يَكُونُ لَهُ
هِمَّةٌ إِلَّا الْإِقْبَالَ نَحْوَ الْعِرَاقِ وَ يَمُرُّ جَيْشُهُ بِقِرْقِيسَا
... وَ يَبْعَثُ السُّفْيَانِيُّ جَيْشاً إِلَى الْكُوفَةِ وَ عِدَّتُهُمْ
سَبْعُونَ أَلْفاً فَيُصِيبُونَ مِنْ أَهْلِ الْكُوفَةِ قَتْلًا وَ صَلْباً وَ سَبْياً
... .[15]
... اول جایی که خراب میشود، شام است در این زمان سه پرچم در مقابل هم می‌ایستند:
سپاه اصهب، ابقع و سفیانی. در ابتدا سفیانی با ابقع می‌جنگد، او و همراهانش را
کشته و به دنبال آن اصهب را هم هلاک می‌کند. سپس تمام توجه و تلاش سفیانی، حمله به
عراق و اشغال آن می‌باشد. پس سپاهیانش را به قرقیسیا می‌رساند ... پس از آن سفیانی
سپاهی را به سوی کوفه گسیل می‌دارد که هفتاد هزار نفرند. آنها در آنجا به قتل و کشتار
و اسارت مردم می‌پردازند
... .
بنابراین
مشخص شد که دین سفیانی، اسلام است و دارای گرایشات متمایل به رومی ها (غربی ها)
است و اما در مورد مذهب سفیانی و اینکه شیعه است و یا سنی، صراحتا مطلبی در روایات
ذکر نشده است.
نکته
پایانی
روايات
اسلامی، نشان مى‌دهند كه سفيانى از حمایت رومی ها (غربی ها) برخوردار است. در کتاب
الغیبه شیخ طوسی نقل شده است که سفیانی قبل از خروج از وادی یابس (منطقه درعا در
سوریه) ابتدا به روم (غرب)
رفته و با حمایت رومی ها (دنیای غرب)، وارد منطقه شام و سوریه خواهد شد. و هدفش
علاوه بر تسلط بر منطقه شام و غلبه بر ابقع و اصهب (رقبای داخلی وی در منطقه سوریه، این دو اسم رمز می باشند)،
جلوگیری و ممانعت از نفوذ نیروهای خراسانی ایرانی زمینه ساز ظهور در راه آزادسازی قدس،
می باشد. روایات دیگری نیز ذکر شده است که نشانگر همپیمانی و حمایت غربی ها از
سفیانی می باشد. سفيانى بعد از خسف بیداء و شکست در عراق، از دمشق به منطقه رمله
در کشور فلسطين، پناه مى برد. البته قبل از این اتفاقات، هم پیمانان رومی (غربی
ها) سفیانی در هنگامه ظهور، در منطقه رمله در کشور فلسطین، نیروی نظامی، پیاده
کرده اند.
... يَسْتَقْبِلُ مَارِقَةُ الرُّومِ حَتَّى تَنْزِلَ الرَّمْلَة ... .[16] ...
وَ تَنْزِلُ الرُّومُ فِلَسْطِين ... .[17]
... رومی ها (غربی ها) نیز وارد رمله فلسیطین شده اند ... . ... و رومی ها
(غربی ها) وارد فلسطین شده اند
...
آشكار
است كه سفیانی بعنوان خط مقدم دفاع از يهوديان و رومى‌ها وارد پيكار با حضرت مهدى
عليه السلام مى‌شود. زیرا روایات از شكست يهوديان كه با شكست سفيانى ايجاد خواهد
شد، سخن گفته‌اند. علامه مجلسی در کتاب بحار الانوار از کتاب تفسیر قمی نقل می کند:
... وَ إِنْ عُدْتُمْ عُدْنا[18]يَعْنِي إِنْ عُدْتُمْ
بِالسُّفْيَانِيِّ عُدْنَا بِالْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَوَاتُ اللَّهِ
عَلَيْهِ.[19]
... اگر بازگردید، ما هم باز می گردیم یعنی اگر با شما یهودیان با سفیانی
برگردید، ما هم با قائم آل محمد باز می گردیم.
پی نوشت:
[1] . نعمانی، الغیبه، ص306.
[2] . شوشتری، احقاق الحق، ج29، ص567.
[3] . شیخ طوسی، الغیبه، ص463.
[4] . میرلوحی، كفايه المهتدى فى معرفه المهدى ، ص648.
[5] . مجلسی، بحار الانوار، ج52، ص354.
[6]. شیخ مفید، الاختصاص، ص 256.
[7] . شیخ مفید، الاختصاص، ص 256.
[8] . شیخ طوسی، الغیبۀ، ص 463.
[9] . سوره اسراء، آیه 8.
[10] . مجلسی، بحار الانوار، ج 51، ص 46.
[11] . کلینی، الکافی، ج 8، ص 51.
[12] . مجلسی، بحار الانوار، ج 52، ص 344.
[13] . نعمانی، الغیبۀ، ص 301.
[14] . مجلسی، بحار الانوار، ج52، ص222.
[15] . نعمانی، الغیبۀ، ص280.
[16] . عیاشی، التفسیر، ج 1، ص 64.
[17] . شیخ طوسی، الغیبۀ، ص 463.
[18] . سوره اسراء، آیه 8.
[19] . مجلسی، بحار الانوار، ج 51، ص 46
منبع:فرهنگ.
