فرشته خواندن زن يا هر نوع تعبيري كه صورت گيرد آزاد است، اما نكته مهم و حساس در این عبارت و عبارات مشابه اين است كه چرا در اکثر موارد زن به " فرشته" تشبيه شده است در حالي كه در شرايط عادي و به چشم معمولي هرگز نوع بشر فرشته اي را در زمين نديده و از مشخصاتش هم علم و آگاهي درستي نداشته تا الگويي در دست داشته باشد و با معيارهاي موجود از زن كه در نظر دارد مورد مقايسه و سنجش قرار دهد و چنان نتيجه بگيرد كه بالاخره "زن فرشته اي بوده و به صورت انسان از آسمان فرود آمده است" به چه دليلي مي توان اين گفته ها را با حالات روحي و اعمال و رفتار مشترك ميان همه زنان كه صفت عمومي جنسيت اناث باشد تطبيق دارد؟ تا اگر قابل انطباق بودند كه قابل انطباق هم هستند بتوان وجه اشتراكي بين زن وفرشته قائل شد.

ریشه تشبيه

لازم به ياد آوري است كه به طور كلي موضوع "فرشته" در فرهنگ ديني، بر خلاف فرهنگ مدني موضوعي فرضي يا وهمي نيست و جنبه شاعرانه ندارد. بلكه واقعيتي بسيار مهم است و از اصالت، قداست و حقانيت برخوردار است كه يكي از اجزاي عالم هستي تلقي گشته و در شئون زندگي منشا اثر است و ريشه ماورا الطبيعه اي داشته و در خارج از حيطه محسوسات و معقولات مطرح مي شود. اين موضوع در حيطه عقل، علم و حواس ظاهري قرار نمي گيرد و اعتقاد بدان در عالم دين بر پايه اصول و موازين و تعاليم حقه ديني و در امتداد شناخت مبدا و معاد و با اتكا و اعتماد به اصالت و حقانيت معجزاتي است كه راهگشاي پيشرفت دين بوسيله انبيا عليهم السلام بوده است.

بنابر اين سخن از فرشته در فرهنگ ديني غير از آن چيزي است كه در فرهنگ مدني و يا از ديرباز در عرفيات ملل و جوامع مطرح بوده است و بر اساس وهم و خيال و بدون پشتوانه عقلي، علمي، منطقي و حسي به مرور زمان و طي اعصار و قرون متمادي جنبه افسانه اي يافته و مورد قبول يا لااقل مورد بحث و فحص قرار گرفته است. هر چند كه در مقام تحقيق مستند، پيدايش عنوان يا اصطلاح "فرشته"در عرفيات يا حتي در فرهنگ عامه را هم بر گرفته از تعليمات اديان آسماني در همان ادوار اوليه ظهورشان مي دانيم. بنابراين نبايد موضوع يا نام يا عنوان "فرشته" موجود در فرهنگ عامه حتي متون فرهنگ مدني را با مشابه خود در فرهنگ ديني يكي گرفت.

زيرا اولي فرضي، خيالي و وهمي است و دومي از حقيقت محض جهان هستي سر در مي آورد. لذا در فرهنگ عامه گر چه موضوعي زيبا، جذاب و مطبوع و فانتزي است حداقل فايده وجوديش اين است كه به بشر اجازه مي دهد در يكي از ابعاد مهم تعالي و حس كمال جويي مورد آرزويش، اگر نتواند خود را به مراتب كمال پاكي و پاكيزگي برساند، دستكم به تصور و تجسم وجودي "مقدس" در ذهن خود، احساس برائت از آلودگي ها را تحقق بخشد. يعني با تصور و تجسم موجودي به نام "فرشته" در افسانه ها، به وجود "قداست" پايبند گردد.

موضوع تشبيه زن يا دختر به فرشته در متون ديني جنبه خيالي يا فانتزي نداشته و مانند هنر نقاشي نيست كه اگر بپذيرند يا نپذيرند چندان تفاوتي نكند، بلكه ناديده گرفتنش در دين ما را از درك بسياري از اسرار و رموز درست زيستن باز داشته و از فوايد مهمي محروم مي نمايد، از آن جمله است مشكلات حاصل از عدم درك و آگاهي از قداست ذاتي موجود در زن كه ناشناخته ماندن آن و محروميت از آثارش سرنوشت جهان را تغيير داده است. بنابراين چنانچه به استناد آيات قرآن مجيد اولا پديده تشبيه زن به فرشته در عالم دين بي سابقه نبوده و از ديرباز در ميان پيروان اديان هم رواج كامل داشته است

ضرورت اعتقاد مومنين به وجود مخلوقاتي غير مادي از جمله فرشته در قرآن مجيد مكرر گوشزد شده كه نيازي به نقل آيات نيست. فقط باید ذکر شود که در 89 آيه قرآن مجید به فرشته و فرشتگان اشاره شده كه هر كدام به تنهايي مي تواند به چنين ايمان و اعتقادي قوت بخشد.

منبع:مهر

211001