عقیق:به تصویر درآوردن زندگی قهرمانان هر کشور در مدیوم تئاتر، بخش لاینفکی بوده است که در ایران نیز همواره دنبال شده است. انقلاب اسلامی و هشت سال جنگ تحمیلی بستری بود برای ظهور و اوج‌گیری قهرمانان و این روند تا به امروز – با توجه به حفظ سنگر مقاومت – ادامه داشته است. یکی از قهرمانانی که ظهورش انقلاب و جنگ بود و اوجش جایی غیر از این دو بستر، بی‌شک جاوید الاثر احمد متوسلیان بوده است.
«شیر در زنجیر» روایتی است از گمنامی سرداری پرآوازه میان مردمانی که شاید امروزه روز، دیگر میان دلمشغولی‌هایشان جایی برای یاد و خاطره وی نداشته باشدند. نمایش، روایتی صمیتی، ساده و گیرا از زندگی احمد متوسلیان در چند مقطع مبارزات پیش از انقلاب، جبهه و در نهایت اعزام به لبنان است. اثر در عین نهیب زدن به دغدغه‌های روشنفکرانه در تلاش است تا به دور از کلیشه و شعار با ارائه بازی‌های جذاب و گیرا، احمد متوسلیان را عاری از رتوش روایت کند.
روشنفکری مجرمانه !
«شیر در زنجیر» با انتقاداتی تند و تیز به جریان شبه‌روشنفکری آغاز می‌شود. این انتقادات ارائه شده در «شیر در زنجیر»، روشنفکران را کبد و مغز و ریه گندیده‌هایی می‌نامد که در کافه‌ها به سیگار دود کردن مشغولند و به خیال خود مشغول مدیریت جهان. احتمالاً این انتقادات کنایه به کسانی است که ساخت این گونه تئاترها را به دلیل ترس از اتهام از جانب جریان شبه‌روشنفکری کاملاً نادیده می‌گیرند و به زعم خود نمایش، مشغول به اقتباس‌های تاثیرگذار از آثار کلاسیک‌اند . در همین بستر ماجرای زندگی احمد متوسلیان با فلش‌بک به مقاطعی از زندگیش روایت می‌شود: از مبارزات اول انقلاب و زندانی شدن در زندان ساواک تا مبارزه با معاندین تجزیه‌طلب در کردستان در ناآرامی‌های اوایل انقلاب و جبهه و نهایتاً اعزام به لبنان. در بستر همین روایت از زندگانی حاج احمد متوسلیان شخصیت‌های تاثیرگذار دیگری چون شهیدان محمدابراهیم همت، ممود شهبازی و حاج حسین همدانی در بخش‌هایی مختلف روایت به مخاطب عرضه می‌شود.
شاید یکی از انتقادات همیشگی نسب به روایت زندگی شهدا، عرصه‌های جانبازی جبهه‌ها ، اسطوره‌سازی‌های دست نیافتنی و غلوهای متعدد باشد؛ اما احمد متوسلیان «شیر در زنجیر» با بازی کامران تفتی در واقع تصویری باورپذیر و جامع از وی است. احمد متوسلیانی که در عین پایبندی محکمش به اصول خود و اعتقاد به نظم در امور و با وجود تند مزاج بودنش، دوستی مهربان و قهرمانی باورپذیر است. احمد متوسلیانی که ابداً در امور نظامی مسامحه ندارد، شخصیت رئوف دارد. همین جامع بودن دید و باورپذیر بودن شخصیت قهرمان داستان را باید از محاسن اصلی اثر دانست.
نمایش در طول چند شب برگزاری خود تماشاچیان بسیاری به حوزه هنری کشانده است. نمایش در پی این اعتماد، ارتباط بی‌نظیری میان بازیگران و مخاطبان برقرار میکند و به آشتی‌کنانی بود میان جامعه قهر با تئاتر ایجاد میکند. بدیهی است که این بهترین تجربه در این حوزه نیست و نخواهد بود و همراه با اشتباهات بوده است؛ اما نفس درک خلاء وجود نمایش‌هایی بر مبنای ارزش‌های نظام جمهوری اسلامی ایران که شهدا را در مرکزیت خود قرار دهد؛ اما هنوز هم این خلاء پر نشده است و نیاز است تا ارگان‌های مربوط حمایت‌های درخور توجهی نسبت به این موارد داشته باشند.
محمد خجسته
منبع:تسنیم
