سنگهاي حكاكي شده به خط كوفي+تصاوير
سنگهايي كه در تصاوير زير مشاهده ميشود و خط كوفي بر روي آنها نقش بسته، متعلق به قرن چهارم و پنجم هجري است.
عقیق:در تصاوير زير خطوطي كه روي سنگها حكاكي شده و در بر دارنده آيات كلام الله مجيد ميباشد به خط كوفي و متعلق به صدر اسلام، يعني قرن چهارم و پنجم هجري است.اين سنگها بيشتر در منطقه مكه وجود داشته و در اماكن مساجد و ساختمانهاي ديگر نصب بوده است.خط كوفي نام خطي از خطوط اسلامي است كه منسوب به شهر كوفه بوده و گفته ميشود كه در آنجا شكل گرفته و توسعه يافته است. نخستين نسخههاي قرآن با اين خط نوشته ميشد.از سدۀ سوم هجري به بعد با فراگير شدن خط نسخ و ديگر دبيرههاي نوآوري شده بهتدريج كاربرد خط كوفي كمتر شد تا اينكه پس از سده پنجم هجري تقريباً كنار گذاشته شد و ديگر آن همهگيري پيشين را نداشت و بيشتر كاربرد تزئيني و محدود يافت.خط كوفي بيشتر متشكل از خطوط مستقيم و زاويهدار است و كمتر انحنا يا دور در آن مشاهده ميشود، اغلب شيوههاي نگارش اين خط با حركتهاي عمودي و افقي ممتد و بلندي همراه است.هرچند در نسخههاي متأخر اين خط نقطهگذاري و اعراب ديده ميشود اما در بيشتر متوني كه به اين خط در سدههاي نخست اسلامي نوشته شده نقطههايي براي نشان دادن حركتهاي حروف (زير و زبر) آمده و اثري از نقطهها براي تفكيك حروف مشابه نيست.هرچند قديميترين نمونههاي باقي مانده از قرآن با خطوطي ابتدايي و تكامل نيافته نگارش شدهاند اما تقريباً ميتوان گفت همزمان با ظهور اسلام، خط كوفي هم شكل گرفت و قرآن با خط كوفي نوشته شد و بعدها با سوادآموزي ياران و شاگردان محمد اين خط وسعت يافت.در سدههاي اوليۀ اسلامي در پي نياز به داشتن خطي منزه كه بتوان آن را بدون غلط خواند خط كوفي مراحل تكامل را بهسرعت طي كرد. خط يا دبيرۀ عربي و به تبع آن خط كوفي كه رسميترين و سازمانيافتهترين شيوه نگارش اين خط بود اصلاحات و ابداعاتي را در كمتر از دو سده تجربه كرد تا به خطي كامل براي ثبت قرآن و ساير متون تبديل شود.البته اين تغييرات با مخالفتهايي نيز مواجه بود و گروهي معتقد بودند كه بايد قرآن همچنان به همان شكل زمان محمد نوشته شود. اما سرانجام نياز شديد به خطي بر اساس قاعده و نظم آسان بر نظر محافظهكاران پيروز شد.با گذشت زمان و به ويژه پس از سده پنجم هجري كاربرد نوشتاري و كتابت كوفي به خطوط نسخ و محقق واگذار گرديد و خط ثلث نيز در كتيبهنگاري گوي سبقت را از كوفي ربود.با گسترش اسلام و كشورگشايي مسلمانان خط كوفي به عنوان خط عمومي اسلام به شرق و غرب سرزمينهاي اسلامي راه يافت و با ورود به هر سرزميني، اين خط تحت تأثير فرهنگ و تمدن آنجا تغييراتي پذيرفت و به خط محلي آن سرزمين يا شهر مشهور شد.افزون بر آن با گسترش خطوطي چون نسخ و محقق كاربرد كوفي براي نگارش متن قرآن كاهش پيدا كرد و بيشتر براي كتيبههاي تزئيني در سرلوح كتابها يا بر روي بناهاي مختلف بهكار رفت.211008