نقش مهم اخلاق در زندگی زناشویی

عقیق:در دین مبین اسلام به اخلاق نیکو بسیار اشاره شد، این موضوع در همه ابعاد زندگی اجتماعی انسان‎ها از جایگاه ویژه‎ای برخوردار است و رعایت آن باعث افزایش نفوذ کلام و رفتار در افراد می‎شود.

نقش اخلاق در زندگی فردی و اجتماعی بر هیچ‎کس پوشیده نیست، انسان بااخلاق محبت دیگران را به‎سوی خود جلب می‎کند و این واکنش موجب تداوم تعاملات اجتماعی می‎شود.

بسیاری از کارشناسان مسائل اجتماعی، رعایت اخلاق زناشویی را یکی از مهم‎ترین و اساسی‎ترین اصول زندگی زناشویی می‎دانند، اگر از ابتدا به این امر توجه شود در آینده نیز تأثیرات زیادی را شاهد خواهیم بود.

قطع بر یقین همیشه اخلاقی رفتار کردن کار آسانی نیست، اما اگر به آموزه‎های دینی و مشورت با افراد خبره توجه شود، می‎توان زندگی را بر مبنای اخلاق نیکو شکل داد و به‎موجب آن بسیاری از اختلافات زناشویی را کاهش داد.

* خود برتربینی بزرگ‌ترین آفت عشق

تعصب و خودبرتربینی یکی از صفات زشت اخلاقی است که طی مرور زمان مشاهده می‎شود و گاهی نیز در اوایل زندگی مشترک وجود دارد، اما به گفته بسیاری از افراد این صفات در کنار عشق محو می‎شود، اما بعد از گذشت اندک زمانی موجب کم‎رنگ شدن مفهوم عشق شده و مشکلاتی نیز به‎وجود می‎آورد.

«ب ـ ط 26 ساله» یکی از شهروندانی است که این روزها در دادگاه طلاق روزگار سپری می‎کند، دختری که از سن کم به‎واسطه عشق و علاقه‎ای که به همسرش داشت، تن به ازدواج داد و هم اکنون نیز در راهروهای دادگاه در پی حکم طلاق است.

این جوان در گفت‎وگو با فارس، با بیان اینکه من علاقه بسیار شدیدی به همسرم داشتم و احساس می‎کردم با ازدواج با او حتماً خوشبخت می‎شوم، اظهار کرد: در سن کم بعد از ورود به دانشگاه و آشنا شدن با افراد جدید، تحت تأثیر همسرم قرار گرفتم و بعد از گذشت مدتی از دوستی، تصمیم به ازدواج گرفتیم.

وی بیان کرد: در اوایل آشنایی رابطه بسیار خوبی داشتیم، من به‎شدت تحت تأثیر اخلاق و رفتار همسرم قرار گرفتم‎ زیرا او از وضعیت ظاهری و اقتصادی خوبی برخوردار بود.

این شهروند مازندرانی با اشاره به مخالفت خانواده به این ازدواج خاطرنشان کرد: پدر و مادرم رضایتی به این ازدواج نداشتند، چندین‎بار مانع شدند اما با اصرار و تهدید موفق به جلب رضایت‎شان شدم.

وی تصریح کرد: اگر خانواده در همان زمان مانع این ازدواج می‎شدند، هرگز به این سرنوشت دچار نمی‎شدم.

* وضعیت اقتصاد زوجین یکی از پیش‌زمینه‎های ازدواج

اگر فردی در زندگی، خود را برتر از دیگری ببیند این امر موجب مشاجره شده و نقش زناشویی کم‎رنگ می‎شود، طرفین برای رهایی از این اختلاف به دادگاه‎های طلاق مراجعه و تصمیم به جدایی می‎گیرند.

این جوان وضعیت اقتصادی را یکی از پیش‌زمینه‎های ازدواج دانست و گفت: گاهی وضعیت مالی از جایگاه ویژه‎ای برخوردار است اما اگر مفهوم اخلاق در زندگی مشترک درک نشود، هیچ‎گاه ثروت به چشم نمی‎آید.

وی با اشاره به خیانت‎های همسر در زندگی زناشویی افزود: مدتی به رفتارهای همسرم مشکوک شدم و او را زیر نظر گرفتم، به‎تازگی متوجه شدم که همسرم با فرد دیگری در ارتباط است.

این شهروند مازندرانی با بیان اینکه من و همسرم از دو خانواده با سطح فکر متفاوت بودیم، تصریح کرد: همسرم از جایگاه اجتماعی و اقتصادی بالایی برخوردار است و من از خانواده‎ای با سطح متوسط بودم و این موضوع موجب بروز اختلافات زیادی شد.

وی به تعصب خانواده شوهر اشاره کرد و گفت: خانواده همسرم همیشه به‌خاطر شرایط بد اقتصادی خانواده‎ام، به همسرم سرکوفت زده و چندین بار هم در مقابل بستگان شخصیت خانوادگی‎ام را زیر سوأل بردند، من به‎ناچار برای تخلیه روحی خود با همسرم مشاجره می‎کردم.

*رعایت حقوق طرفین امر ضروری در تداوم زندگی زناشویی است

کارشناس اجتماعی در گفت‎وگو با فارس، رعایت حقوق طرفین را یکی از مهم‎ترین موضوعات دانست و اظهار کرد: مردان و زنانی که ازدواج را تجربه کردند، به این باور رسیدند که ازدواج بین آنها موجب پیوند عاطفی شدید می‎شود، البته باید توجه کرد که اگر این امر مقدس بر پایه درک و منطق و هم‎چنین رعایت حقوق طرفین نهادینه نشود، به‎راحتی موجب تخریب بنیان خانواده خواهد شد.

معصومه طاهری بیان کرد: رفتار و گفتار صحیح هر فرد نشان‎دهنده شخصیت آدمی است، به‌واسطه اخلاق می‎توان از هنجارهایی که دامن‎گیر جوانان این مرز و بوم شده است، جلوگیری کرد.

وی با اشاره به دوستی‎های کاذب بین دختر و پسر گفت: ازدواج‎هایی که به‌واسطه دوستی‎های کاذب شکل می‎گیرد، اگر به موازین اخلاقی و خانوادگی توجه نشود، به‎راحتی از هم پاشیده خواهد شد و امر طلاق نیز به‎خوبی گویای این مطلب است، این موضوع نه‎تنها گریبان‎گیر فرد است بلکه به جامعه نیز منتقل می‎شود.

طاهری به رعایت اخلاق نیکو و جلب اعتماد طرفین تأکید کرد و ادامه داد: تحقیقات متعددی نشان داد که محبت همسر و فرزند با رعایت اخلاق نیکو و جلب اعتماد طرفین دوام بیشتر پیدا می‎کند و زندگی که با قوانین خشک و بی‎روح شکل گیرد، به‎راحتی از هم گسسته می‌شود.

وی با بیان اینکه در هر زندگی باید به نعمت اخلاق و گذشت توجه شود، خاطرنشان کرد: اخلاق حسنه و گذشت، از نعمت‎های بزرگ الهی شمرده می‎شود و در سایه آن زندگی آرامش‎بخش به واقعیت تبدیل می‌شود، اگر به این سرمایه توجه نشود به‎راحتی می‎توان گفت که نهاد خانواده تضعیف می‎شود.

* عشق به‎تنهای لازمه ازدواج صحیح نیست

دختران و پسران زیادی در جامعه وجود دارند که زندگی را فقط بر مبنای عشق و علاقه می‎سازند، البته نمی‎توان این موضوع را کتمان کرد، اما عشق و علاقه در کنار اخلاق نیکو و رعایت حقوق زوجین دوام پیدا می‎کند.

طاهری با بیان اینکه آمار طلاق در جامعه رو‎به افزایش است، تصریح کرد: اگر سری به دادگاه‎های طلاق بزنیم، بسیاری از افراد با بیان اینکه ما با یکدیگر تفاهم نداریم و تصمیم به جدایی گرفتیم، به این مکان مراجعه می‎کنند.

این استاد دانشگاه تفاهم بین زوجین را یکی از نکات بسیار حائز اهمیت دانست و گفت: اگر به عمق این تصمیم توجه کنیم، سوالی که در ذهن به‎وجود می‎آید این است که آیا در زمان قبل از ازدواج، به کلمه تفاهم توجه‎ای کردند که اینک به‎راحتی با بیان این موضوع تن به جدایی می‎دهند؟!

وی مراجعه به مشاوره و مشورت با افراد خبره را یکی از پیش زمینه مهار اختلافات خانوادگی عنوان کرد و ادامه داد: می‎توان با استفاده از مشاوران خبره، از بسیاری از آسیب‎هایی که در آینده گریبان‎گیر زوج می‎شود جلوگیری کرد، اما به‎راستی چند درصد از افراد جامعه به این امر توجه می‎کنند و زندگی خود را بر مبنای تصمیم درست پایه‎گذاری می‎کنند؟!

طاهری با اشاره به اینکه محبت بین زن و شوهر بر پایه صداقت شکل می‎گیرد، خاطرنشان کرد: تلاش همه مشاوران خانواده بر این است که با روش‎های گوناگون محبت و صداقت را در خانواده‎ها پررنگ‎تر کنند، وقتی محبت و صداقت بین زن و شوهر تداوم داشته باشد، شاهد رشد و سرزنده بودن نهاد مهم خانواده خواهیم بود.

* رفتار و گفتار صحیح اصل اساسی در ازدواج

تصمیمات شتاب‎زده و بدون آگاهی موجب می‎شود که به‎ سادگی تن به ازدواج‎های ناموفق دهیم و قضاوت زودهنگام نیز یکی از مهم‌ترین آسیب‎های اجتماعی است که در جامعه به وفور مشاهده می‎شود.

اگر روابط زناشویی بر پایه رفتار و گفتار درست پایه‎گذاری شود، می‎توان بسیاری از سوءتفاهم‎هایی که به‎راحتی منجر به طلاق می‎شود را کاهش داد.

محقق علوم اجتماعی در گفت‎وگو با فارس، با اشاره به فرق بین عشق و نیاز اظهار کرد: زمانی یک عشق پایدار باقی می‎ماند که فرق بین عشق و نیاز مشخص شود، عشق یک امر پاک الهی است که خداوند در وجود همه انسان‎ها به ودیعه گذاشته است.

الهام علی‎نیا تصریح کرد: نیاز یک امر مشترک بین انسان و حیوان و یک نیاز آنی و زودگذر است، مانند زمانی که انسان احساس تشنگی و گرسنگی می‎کند و با خوردن و آشامیدن در تلاش برای رفع آن است.

وی ثبات اخلاقی را یکی از موارد حائز اهمیت عنوان کرد و افزود: عوامل اخلاقی و روانی متعددی در موفقیت و حفظ روابط زناشویی موثر هستند، ثبات در ویژگی‎های اخلاقی از جمله مواردی است که در زندگی مشترک نقش به‎سزایی ایفا می‎کند.

* کم کردن توقعات بی‎جا لازمه تداوم زندگی مشترک

قرآن به‎عنوان راهنمای بشریت، در مورد اختلافات بین زن و شوهر، راه‎حل‎های بسیار عقلانی اشاره کرد که با توجه به فرامین اسلامی و الگو قرار دادن معصومین، می‎توان به این امر مهم پی برد.

کلیدهای خوشبختی در زندگی زناشویی شامل صبر و بردباری، صداقت و راستی، اعتماد و اطمینان، نظم و انضباط، تعهد و وفاداری و احساس مسئولیت از سوی طرفین است.

علی‎نیا توجه جوانان به مسائل زودگذر را یکی از معضلات جدی در امر ازدواج دانست و ادامه داد: این روزها دختران و پسران فقط به موضوعات ظاهری توجه می‎کنند، عشق‎هایی بر مبنای هوس‎های زودگذر شکل می‎گیرد، زمانی که تاریخ انقضای این نوع عشق فرا می‎رسد، مشکلات و اختلافات پررنگ می‎شوند.

وی بیان کرد: گاهی مشکلات زناشویی از سهل‎انگاری در انجام وظایف زناشویی سرچشمه می‎گیرد، هرچند انتظارات زیاد از جانب زن و مرد باعث بروز مشکلات دیگری می‎شود، اگر خواسته‎های هر یک از زوجین در چارچوب خانواده برطرف نشود، ناخودآگاه به بیرون از خانواده کشیده شده و طلب نیاز از دیگران صورت می‎گیرد.

این محقق علوم اجتماعی با اشاره به اینکه لازمه تداوم زندگی مشترک کم‎کردن انتظارات بی‎جا است، اضافه کرد: زن و شوهر باید انتظاراتی که باعث خدشه‎دار شدن زندگی مشترک می‎شود را کاهش دهند و برای جلب اعتماد و اطمینان تلاش کنند، متأسفانه کمتر کسی به این موضوع توجه می‎کند و رفع این‎گونه معضلات را به آینده موکول می‎کنند.

وی در پایان گفت: احترام زن و شوهر به یکدیگر در اسلام از جایگاه مهمی برخوردار است، همسران باید به‌گونه‎ای رفتار کنند تا مشکلات را با راه‎حل‎های منطقی و استفاده از مشاوران مربوطه هموار کنند و در جهت کسب آگاهی از خصوصیات جنس مخالف تلاش کنند.

* عشق بزرگ‎ترین نعمت الهی

کارشناس مسائل اجتماعی نیز در گفت‎وگو با فارس اظهار کرد: عشق یکی از نعمت‎های مهم خداوند است که در هر انسانی قرار داد تا به‌وسیله آن بتوان با مشکلاتی که به‎طور طبیعی در هر زندگی وجود دارد مقابله کرد، این امر زمانی میسر می‎شود که زوج، زندگی را میدان اخلاق بدانیم.

محمد آرامش ریشه اختلافات خانوادگی را در خصوصیات زشت اخلاقی دانست و خاطرنشان کرد: اگر فردی دارای صفات زشت اخلاقی باشد، قطع بر یقین زندگی به میدان جنگ تبدیل می‎شود و آرامش از فرد و اطرافیان سلب خواهد شد.

وی بیان کرد: امروزه شبکه‎های مجازی متعددی موجب به‎وجود آمدن دوستی‎های مخرب شده است و این موضوع در زندگی افراد متأهل هم مشاهده می‎شود که جای بسی تأسف دارد.

آرامش تصریح کرد: خیانت به همسر و بدبین‎شدن طرفین موجب از هم گسستن نهاد خانواده می‎شود، اگر فرزندی هم در زندگی مشترک وجود داشته باشد، ضرر قابل توجه‌ای به آن وارد می‌شود.

وی به همه‎گیر شدن طلاق در جامعه امروزی اشاره کرد و گفت: اگر بعضی از صفات اخلاقی که در زندگی زناشویی موجب تخریب زندگی مشترک می‎شود را ریشه‎یابی نکنیم، ناخودآگاه مانند ویروس به نهاد خانواده سرایت کرده و باز هم مسئله طلاق به‎راحتی نمایان می‎شود.

* برداشت آخر

از خودگذشتگی و چشم‎پوشی از خطاهای یکدیگر، بهترین راهکار برای زوجین به‎شمار می‎رود، اما به‎راستی چه تعداد از افراد در این امر پیش‎قدم هستند؟! هیچ‎گاه نباید خود را از دیگران برتر و بهتر دید، زیرا همه افراد از توانایی‎هایی برخوردار هستند.

امروزه جوانان زیادی به‌دنبال همسر زیبا و خوش‎سیما هستند، اما کمتر کسی به مقوله اخلاق توجه می‎کند، بروز انواع شبکه‎های اجتماعی و دوستی‎های کاذب موجب شد که افراد محدودی به امر ازدواج از دیدگاه درونی توجه کنند و متأسفانه جوانان زیادی فقط به ظواهر توجه کرده و در آینده با مشکلات جدی روبه‎رو می‎شوند.

متأسفانه ریشه بسیاری از خیانت‎های زناشویی و اختلافات خانوادگی، از بدخلقی و عدم اخلاق نیکو نشأت می‎گیرد، اما اگر این موضوع ریشه‎یابی شود، به‎راحتی می‎توان نتیجه گرفت که بسیاری از افراد در برابر احترام متقابل و داشتن اخلاق حسنه واکنش مثبت نشان می‎دهند، تا جایی که از اختلافات زناشویی نیز کاسته می‌شود.

منبع:فارس