۰۲ آذر ۱۴۰۳ ۲۱ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۴ : ۰۳
انتشار هفتگی مطالب، جذب مخاطب ثابت و اثرگذاری نیازمند روزآمدسازی های منظم برنامه این گروه بود و خدا کمک کرد و با فعالیت دسته جمعی تعدادی از بچه های مسجد این کار محقق شد و هر هفته هم ادامه دارد، ایده هایی که کم کم پخته و پخته تر شد و مخاطبانی که گاه خودشان تولید محتوا می کردند. به تدریج یک گنجینه و بانک قیمتی از مجموعه فایل های محتوایی با کیفیت تولید شد.
حضور در نمایشگاه رسانه های دیجیتال و گردهمایی های مشابه آشنا شدن این گروه با فعالان فرهنگی را به هم نزدیک کرد و به تدریج بخش های محتوایی هم رفته رفته پخته تر شد. معرفی کتاب مناسب محور، یادداشت های قرآنی و حدیث روز، یادداشت های تاریخ و تحلیل های مسایل روز را می توان بخشی از بسته فرهنگی مسجد نما نام برد..
بخش های مسجد نما شامل بخش های اصلی تارنما و انواع محصولات مسجد نما است. بخش های اصلی تارنما شامل تولیدات مسجدنما، تولیدات مخاطبان مسجدنما، تجربیات و ایده های مسجدی و پیوندهای پیشنهادی.
بخش انواع محصولات مسجدنما هم شامل طرح های گرافیکی برای چاپ، برنوشته (بنر)، بسته های فرهنگی تابلو اعلانات، ایده ها و تجربیات فرهنگی، پرده نگار، جزوه و بروشور، فیلم و صوت، انواع کارت، هفته نامه قابل ویرایش سنگر محله از بخش های این مسجد نما است.
خبرنگار ما گفتگویی با محمد حسین شاه آبادی، مدیر مسئول تارنمای «مسجد نما» در رابطه با اهداف ایجاد این انجام داده است که مشروح آن از نظر شما میگذرد.
- ابتدا بفرمایید هدفتان از ایجاد تارنمای مسجد چه بوده است؟
این پایگاه از هفته اول سال 93 فعالیت خود را آغاز کرد و برنامه اصلی آن این بود که مطالب را به صورت محتوایی و گرافیکی در اختیار مساجد قرار دهد و بنا بر این بود که نیاز مساجد و نهادهای فرهنگی و کانون های فرهنگی هنری در خصوص تابلو اعلانات مساجد را برطرف کند. از اینرو فعالان مسجد نما که نهاد مستقل دانشجویی است، با رویکرد دانشجویی این کار آغاز کردند اما در حال حاضر ما با نهادهای مختلف به ویژه مرکز مطالعات راهبردی تربیت اسلامی همکاری داریم.
تارنمای مسجدنما با هدف «پاسخگویی به نیازهای فرهنگی مساجد» تأسیس شد و در مرحله اول تمرکز خود را روی نیازهای روزانه و مناسبتی (نظیر طرح تعقیبات نماز مغرب، پردهنگار دعای جوشن کبیر جهت نمایش در شبهای قدر) و طرحهای آماده چاپ گرافیکی و بستههای محتوایی و گرافیکی هفتگی برای تابلو اعلانات قرار داد. مسجدنما محدود به طرحهای چاپی نماند و قالبهای چندرسانهای دیگر را نیز مدنظر قرار داده است. همچنین علاوه بر گردآوری مجموعهای از آثار خوب مناسب مساجد، توانسته ظرفیت تولید و طراحی و به اشتراکگذاری محصولات مسجدی را فعال کند و با طرح موضوعات مختلف و نیازهای مسجد، باشگاه ایدهپردازی مجازی فعالان حوزه مسجد را با هدف رفع مشکلات و انتقال تجربیات، عملی کرد.
- چه طور شد که تابلو اعلانات مساجد را مورد توجه قرار دادید؟
زیرا که فعالان سایت مسجد نما در نهادهای مذهبی و مساجد فعالیت داشتند و این نقطه ضعف جدی را احساس می کردند که مساجد در تابلو اعلانات ضعیف عمل می کنند و با وجود آنکه مسجد رسانه ای در اختیار و مفید است اما تابلو اعلانات مساجد آن گونه که باید فعال نیستند بنابراین ما تصمیم گرفتیم تابلو اعلانات مساجد را احیا کنیم و فعالیت دانشجویی خود را آغاز کردیم. ابتدا با بسته های سیاه، سفید، پوستر و به تدریج کار ما گسترش یافت زیرا تلاش ما برطرف کردن نیاز مساجد در این زمینه بوده است.
یکی از فضاهایی که در اغلب مساجد وجود دارد و ظرفیت خوبی برای معرفتزایی و بهبود نمای مسجد دارد، تابلو اعلانات است. در یک دیدگاه ارتباطی، تابلو اعلانات مسجد، رسانه منحصر به فردی است که بهطور مستقیم با مؤمنان و مسجدیان در ارتباط است. ظرفیت تابلو اعلانات، فراتر از کارکرد اطلاعرسانی، شامل معرفتافزایی، شکلدهی به هویت دینی و بومی، همبستگی اجتماعی است.تابلو اعلانات از طرفی، رسانهای ارزانقیمت است؛ تأمین و نصب آن آسان بوده و نیاز به فضای فیزیکی خاصی از زیربنای مسجد ندارد. از طرف دیگر، کار کردن با آن آسان است. تهیه و نصب اطلاعیه و… با توجه به گسترش فناوریها از سوی تولیدکننده به سهولت انجام میشود و تنها کاری که مخاطب این رسانه باید انجام بدهد، ایستادن به مدت کوتاهی، مشاهده (و مطالعه) تابلو است. منبر، خطابه، روضه و نماز جماعت، هر یک در ساعت و محدوده خاصی برگزار میشوند و در صورت غیبت یا تأخیر مخاطب، همه یا بخشهایی از پیام از دست میرود، اما از ویژگیهای برجسته تابلو اعلانات، نیازمند نبودن آن به زمان یا تعداد خاصی از مخاطبان است. بهعنوانمثال، محتوایی که در ابتدای هفته در تابلو نصب شده، تا ابتدای هفته آینده مورد استفاده مخاطبان است.
- مخاطبان مسجد نما چه کسانی بودند؟ مخاطبان ایده و نظر در مورد سایت هم ارایه می کردند؟
از شهرهای بزرگ تا روستاهای مناطق محروم و دوردست، مساجد و نهادهای فرهنگی مخاطب داشتیم و ما متناسب با نیازهای فعالان مسجدی، چیزهای مختلفی طراحی کردیم. قالبها متنوع شده بود. علاوه بر کارهای چاپی مثل برنوشته (بنر)، جزوه، دفترک (بروشور)، محصولات چندرسانهای مثل پردهنگار هم تولید شد. برای بسیاری از مناسبتها کارهای ویژه انجام دادیم؛ مثل کارهای مناسبتی هفته دفاع مقدس، محرم و اربعین. یک خط تولید قشنگی از ایده و نیاز تا تولید و مصرف شکل گرفت، به این معنا که فعالان مسجدی نیازهایشان را مینوشتند، فعالان مسجدی دیگر به صورت خودجوش طرح گرافیکی مدنظر را طراحی و تولید میکردند.
- بخش های محتوایی سایت در چه موضوعاتی است؟قرآن، اهل بیت، امام روح الله، امام خامنه ای، فرهنگ پایداری، احکام، روزنوشت، ایام ویژه، کتاب و کتابخوانی، نیایش، یادداشت ویژه، تقوم ایام معرفی کتاب مناسبتمحور، یادداشتهای قرآنی و حدیثی روز، یادداشتهای تربیتی، تاریخی و تحلیلهای مسائل روز و… از جمله محتواهای تهیه شده است.
تمام تلاش ما تامین محتوا برای تابلوهایی که در مساجد نصب می شود. در حال حاضر قریب 100 هفته است که در مسجد نما محتوا تولید و در اختیار کاربران قرار می گیرد. به گونه ای که محتواهای مورد نیاز در سایت مسجد نما قرار می گیرد و مساجد می توانند محتواها را ازسایت جمع آوری کرده و بعد اقدام به انتشار کنند. به کاربران پیشنهاد شده است که بر اساس نیاز مخاطبان اقدام به انتشار محتواها داشته باشند. در مسجدنما علاوه بر بسته تابلو اعلانات نشریه مسجد نما را هم هر هفته منتشر می کنیم و بسته های رسانه ای نیز در اختیار مخاطبان قرار می گیرد. علاوه بر آن گلچینی از سخنان علما را جمع آوری می کنیم و در اختیار مساجد قرار می دهیم، مساجدی که تلویزیون داشته باشند، می توانند این مطالب را برای مخاطبان پخش کنند.تلاش فعالان مسجد نما همواره در این راستا بوده است که به صورت چهره به چهره مسجد نما تبلیغ شود اما در حال حاضر 500 مسجد و نهاد فرهنگی در کشور از «مسجد نما» استفاده می کنند. امروز ما در شبکه های اجتماعی همچون تلگرام برای مخاطبان خود برنامه ریزی کرده و برنامه داریم.
-فقط خودتان ایده ارایه می دهید یا از ایدههای دیگران هم استفاده می کنید؟
مسجدنما در مسیر پویایی و پیشرفت خود بخشهایی را برای بحث و گفتوگو پیرامون تجربیات و ایدههای فعالیت مسجدی راه انداخت که با استقبال همراهان مواجه شد؛ استقبالی که نویدبخش پیدایش یک شبکه اجتماعی از فعالان واقعی مسجدی در دل مسجدنماست. از جمله این بخشها، مسجد و دهه فجر بود که نظرات و مسائل واقعی مختلفی از سوی مخاطبان در آن به بحث و اشتراک نظر گذاشته شد و فعالان مسجدی توانستند از نظرات و ایدههای دوستان خود در نقاط دیگر کشور استفاده کنند.
برپایی غرفه مسجدنما در نمایشگاه رسانههای دیجیتال انقلاب اسلامی و حضور در گردهماییهای مشابه، آشنا شدن ما و فعالان فرهنگی را با همدیگر نتیجه داد. امروز مسجدنما، یک نمانام شناخته شده برای فعالان فرهنگی و مسجدی است.
- چرا به سراغ مسجد رفتید و احساس کردید که باید برای مساجد تولید محتوا داشته باشید؟
علیرغم وجود مشکلات فراوان بر سر راه مسجدمحوری و تحقق نقش و کارکرد عالی و بایسته مساجد، عده کثیری از مؤمنان هر روز با آن در ارتباط هستند. از طرفی مساجد کانون عبادی و سیاسی واجتماعی به شمار می روند بنابراین نمای ظاهری و معنویمعرفتی مسجد در این میان، از جایگاه خاصی برخوردار است. امروز بعد از آنکه مسجدنما طرفداران بسیاری را برای خود جلب کرده است ما برای نوجوانان هم که دانش آموز هستند مطالبی را تحت عنوان مدرسه نما تولید می کنیم. زیرا که دانش آموزان مدارس که ساعت ها در مدارس مشغول به درس هستند هم باید محتواهایی را برایشان تهیه کنیم تا بتوانند بهره برداری از این محتواهای ارایه شده در ساعت هایی که مدارس هستند، داشته باشند.
تارنما
مخاطبان علاوه بر جستجوی کلیدواژه ها و با استفاده از برچسب ها می توانند از طریق دسته بندی های زیر به مطالب و محتوای مورد نیاز خود دست پیدا کنند.
نقشه تارنما:
دسته بندی موضوعی، دسته بندی بر اساس ماه های شمسی، دسته بندی بر اساس ماه های قمری، دسته بندی بر اساس رویدادهای مناسبتی، دسته بندی بر اساس محل استفاده، دسته بندی بر اساس مخاطب، دسته بندی بر اساس تولیدکننده، دسته بندی بر اساس قطع، دسته بندی بر اساس قالب.
بسته های هفتگی:
مخاطبان مهمترین بخش مسجد نما را بسته های فرهنگی آن می دانند. بسته های کم حجم، محتوایی، متنوع که با طراحی مناسب برای نصب در تابلو اعلانات مساجد، مدارس و دانشگاه ها، ادارات و جاهای دیگر، هر هفته در مسجدنما بارگذاری می شود. این بسته ها در قالب بسته های محتوایی متنی قابل ویرایش((word بستر طراحی شده (PDF) در دو نسخه (با نشان مسجد نما و بدون نشان مسجد نما)، بسته طرح های گرافیکی هفته (رنگی و سیاه سفید) به صورت جداگانه قابل دریافت هستند. محتوای این بسته ها شامل موارد زیر است:
قرآن:
هر هفته یک آیه از متن عربی و ترجمه روان فارسی با رویکرد تدبری مورد توجه قرار می گیرد. در مسجد نما تلاش می شود برای نور گرفتن هرچه بیشتر از آیات، یک ایده متناسب با مناسبت های هر هفته از دل آیه استخراج و در قالب یک یادداشت کوتاه پرورانده شود. گفتنی است، تلاش می شود ارتباط طولی محتوایی هر یادداشت با یادداشت های قلبی و ارتباط عرضی معنای آن با دیگر یادداشت های مختلف مسجد نما حفظ شود.
اهل بیت:
توجه به احادیث اهل بیت به مثابه ثقل اصغر در کنار ثقل اکبر (قرآن) از سیاست های مسجد نماست که با همان شیوه و تاکید بر متن عربی، توجه به معنای روان فارسی، پرداخت ایده در قالب یادداشت کوتاه و خواندنی، تناسب با موضوعات روز مناسبی هفته، سیر محتوایی تربیتی، تکمیل دیگر مطالب مسجد نما و ...) انجام می شود.
امام روح الله:
در شناخت موقعیت تاریخی خود، ناچار از شناخت اندیشه های بنیانگذار انقلاب اسلامی هستیم. از باب « آب دریا را اگر نتوان کشید/هم به قدر تشنگی باید چشید. هر هفته بخشی از این اندیشه از منابع معتبر انتخاب و با رعایت امانت منتشر می شود.
امام خامنه ای:
در پرداختن به اندیشه رهبری تلاش بر این است تا قسمت های کمتر مورد توجه قرار گرفته و در عین حال مهم و کاربردی مطرح گردید. این بخش ها نیز متناسب با نیازها و اقتضائات روز و به صورت مناسبتی محور تهیه می گردد.
فرهنگ پایداری:
در جستجوی اکتشاف و استخراج گنج جنگ، مسجد نما به سراغ شهدا و رزمندگان می رود تا راه حل هایی برای مسایل زندگی امروز ما پیدا کند. مبنای این بخش خاطرات و رویدادهای واقعی است که گاهی با توضیح و تحلیل پردازش مناسب تری پیدا می کند.
تقویم ایام:
تقویم ایام علاوه بر یادآوری مناسبت های رسمی جمهوری اسلامی ایران، تاریخ انقلابی، جهان اسلام و مستضعفین و برخی مناسبت های بین المللی، تلاش دارد اهداف تربیتی مختلفی را با مرور رویدادهای تاریخی و بعضا نقل قول ها و عبرت های تاریخی محقق سازد.
کتاب و کتابخوانی:
همه باید کتابخوان شوند، مسجد نما کتاب هایی متناسب با عموم مسجدیان در موضوعات عمومی مانند معارف اسلامی، تاریخ، دفاع مقدس و ... در قالب های تحلیلی، داستانی معرفی می کند. در این معرفی تلاش می شود کتاب هایی ویژه برای گروه های کودک و نوجوان نیز مطرح می شود.
ایام ویژه:
این بخش به یک رویداد تاریخی همزمان با سالگرد آن می پردازد. ایام ویژه به اشخاص و رویدادهای مهم ولی کمتر شناخته شده توجه بیشتری نشان می دهد. از جمله اهداف تربیتی این بخش شناساندن ابعاد سیاسی اجتماعی انقلاب اسلامی است.
یادداشت ویژه:
یادداشت ویژه بخش غیر ثابت است. این بخش گاهی از جهت ضرورت و تاکید بر مسئله ای به بستر هفتگی اضافه می شود.
روزنوشت:
روزنوشت، تحلیل و تاملاتی است بر آنچه در مسایل اجتماعی کشور و جهان می گذرد، گرچه هیچ بخشی از مسجد نما بدون ارتباط با مسایل و نیازهای روز نیست، روزنوشت مستقیما به مسایل روز می پردازد.
احکام:
در بخش احکام تلاش می شود معارف اهل بیت در حوزه مسایل شرعی به شیوه ای مناسب مطرح گردد و به نیازها و سوالات روز و مسایل کاربردی مومنین توجه شود.
نیایش:
آثار و برکات عجیب دعا و تاکید ویژه در آن، بخش ثابتی را در مسجد نما به نمایش اختصاص داده است. این بخش ضمن تاکید بر متن عربی و معنای فارسی، بر دعاهای مأثور رسیده از امامان نظیر صحیفه سجادیه توجه دارد.
بسته های ویژه:
گاهی علاوه بر بسترهای هفتگی متناسب با نیازهای خاص مساجد و یا سیاست های ویژه مسجد نما، پرونده های ویژه نیز تحت عنوان بسته های ویژه تولید می گردد. از جمله این موارد است بسته ویژه پیاده روی اربعین که به مناسبت حضور هرساله جمع عظیمی از مومنین در گردهمایی چند میلیونی کربلا تولید شد و مجموعه ای از تصاویر، پوستر، یادداشت، جزوه در جهت تشویق و ترغیب به زیارت اربعین درباره آن، آمادگی جهت شرکت در این تجمع فراهم گردد.
طرح های گرافیکی:
شروع کار مسجد نما با همین طرح های گرافیکی بود. مفاهیم و پیام های تربیتی از طریق تصویر بهتر منتقل می شوند و به مسجد محافظه می مانند. طرح های گرافیکی مسجد نما به صورت های مختلف رنگی، سیاه سفید و در اندازه های متفاوت تهیه می شوند. برای مناسبت های خاص نیز طرح های ویژه تولید و یا تامین می گردد.
ایده و تجربیات:
تجربه از علم هم بالاتر است. ایده های خلاقانه ای که در مساجد کشور اجرا می شوند تلاش های خالصانه ای که با کمترین امکانات بیشترین نتایج را به بار آورده اند، راه حل هایی که فعالان فرهنگی تربیتی جای جای کشورمان برای مشکلات مشترک خود پیدا کردند همگی بسیار ارزشمندند. مسجد نما این ایده ها و تجربیات را برای موضوعات و مناسبت های ویژه به بحث و اشتراک می گذارد.
دستیار فرهنگی:
بسیاری از فعالان مسجدی و فرهنگی دوست دارند کارهای فرهنگی و تربیتی بکنند اما وقت کافی برای تولید محتوای خوب ندارند. کارهای فرهنگی تربیتی در مسجد، منحصر به تابلو اعلانات نیست، ما برای همه نیازهای معرفتی مسجد فکر می کنیم. نمای مسجد باید معرفت زا باشد. مسجد نما تلاش می نماید انواع محتوای صوت و تصویر، پرده نگار، بنر، جزوه، بروشور، نشریه و کارت را فراهم کند مثلا اگر یک فعال مسجدی خواست برنامه معنوی اعتکاف را برگزار کند. همه نیازهایشان از برنوشته (بنر) لایه باز ثبت نام تا نشریه روز آخر اعتکاف، نظرسنجی، مسابقه را به سهولت در دسترس داشته باشد و در نقش مدیر تصمیم گیر برنامه های اعتکاف مسجدش را با استفاده از تجربیات و ایده های دیگر مساجد تنظیم کند. طبیعی است مسجد نما در هدایت و جهت دهی به برنامه های مساجد نیز موثر خواهد بود.
پیشنهادهای روزانه:
مسجد نما محتواهای خوبی را که اینترنت می یابد در قالب پیشنهادهای روزانه و ضمیمه بسته ها به مخاطبان خود پیشنهاد می دهد به این ترتیب با بازنشر کارهای خوب دیگران بار سنگین تولید محتوا به ویژه در قالب های چندرسانه ای از دوش مسجدنما برداشته می شود و گنجینه ای پیوندهای باارزش پدید می آید به جای آنکه به چند جا سر بزنید، فقط یک بار به مسجد نما بیایید.
منبع:شبستان