۰۴ آذر ۱۴۰۳ ۲۳ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۲۸ : ۰۷
اشارات قرآن درباره امام زمان(عج)
قرآن درباره ظهور و قيام حضرت مهدي (ع) به صورت كلي بحث كرده و بشارت به تشكيل حكومت عدل جهاني و پيروزي صالحان داده است.
عقیق: انديشة «مهدويت»، در اسلام ريشه قرآني دارد و اين کتاب آسماني، با قاطعيت تمام، پيروزي نهايي «حق» بر «باطل» را به تمامي انسان‌ها نويد داده است. قرآن درباره ظهور و قيام حضرت مهدي (ع) به صورت كلي بحث كرده و بشارت به تشكيل حكومت عدل جهاني و پيروزي صالحان داده است. مفسران شيعه و برخي از مفسران اهل سنّت، اين گونه آيات را ـ به استناد روايات اهل بيت عليهم السلام و نظرات دانشمندان اسلامي ـ مربوط به حضرت مهدي (ع) دانستهاند.
آيه اوّل
«وَلقَدْ كَتَبْنا فِي الزّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذّكْرِ أنّ الارضَ يرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ؛ وهمانا، در زبور پس از ذکر نوشتيم كه زمين را بندگان شايستة من، به ارث خواهند برد». (انبیاء، 105)
در اين آيه به يكي از روشن‌ترين پاداش‌هاي دنيوي صالحان (حكومت روي زمين)، اشاره شده است. در رواياتي چند، اين رويداد مهم، در عصر ظهور حضرت مهدي (ع) دانسته شده است.
در تفسير آية شريفه از امام باقر عليه السلام نقل شده است: «اين بندگان صالح، همانا آل محمد هستند كه خداوند، مهدي آنان را پس از كوشش ايشان مبعوث مي‌کند. پس ايشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذليل خواهد كرد».
همچنین، در مزامير داود تعبير ياد شده و يا مشابه آن، در چند مورد ديده ميشود و نشان ميدهد با تمام تحريفات موجود در اين كتاب‌ها، اين قسمت همچنان از دستبرد مصون مانده است. همچون: «متبركان خداوند، وارث زمين خواهند شد؛ اما ملعونان وي منقطع خواهند شد...». و یا «صديقان وارث زمين شده، هميشه در آن ساكن خواهند بود».
آيه دوم
«وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَي الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ؛ و خواستيم بر كساني كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند، منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] كنيم». (قصص، 5)
اين آيه طبق فرمايش امام علي (ع)، در نهج البلاغه و رواياتي چند از ديگر امامان عليهم السلام، ناظر به پيروزي مستضعفان بر مستكبران است و اينكه سرانجام، جهان از آنِ شايستگان خواهد شد.
آيه ياد شده، هرگز از يك برنامة موضعي و خصوصي مربوط به بني اسرائيل سخن نميگويد؛ بلكه بيانگر يك قانون كلي براي همه عصرها و قرن ها است. اين بشارتي در زمينه پيروزي حق بر باطل و ايمان بر كفر است. نمونه كامل تر آن، حكومت پيامبر اسلام (ص) و ياران آن حضرت (ص) بعد از ظهور اسلام بود.
گستردهترين نمونه آن نيز، ظهور حكومت حق و عدالت در تمام كره زمين به دست حضرت مهدي (ع) خواهد بود.
اين آيه از جمله آياتي است كه به روشني، بشارت به «ظهور» چنين حكومتي ميدهد؛ از اين رو اهل بيت عليهم السلام، در تفسير آن به اين ظهور بزرگ اشاره كردهاند. از امام علي (ع) در نهج البلاغه آمده است: «دنيا پس از چموشي و سركشي ـ همچون شتري كه از دادن شير به دوشندهاش خودداري ميكند و براي بچهاش نگه ميدارد ـ به ما روي ميآورد... سپس آيه و «نريد ان نمن...» را تلاوت فرمود».
و در حديث ديگري مي فرمايد: «اين گروه آل محمد صلی الله عليه وآله هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمت و فشاري كه بر آنان وارد ميشود، برميانگيزد و به ايشان عزّت ميدهد و دشمنانشان را ذليل و خوار ميكند».
آيه سوم
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْض كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضي لَهُمْ وَ لَيبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يعْبُدُونَني لا يشْرِكُونَ بي شَيئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛ خدا به كساني از شما كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كردهاند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين سرزمين، جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كساني را كه پيش از آنان بودند، جانشين [خود] قرار داد. و آن ديني را كه برايشان پسنديده است، به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمني مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت كنند و چيزي را با من شريك نگردانند و هر كس پس از آن به كفر گرايد؛ آنانند كه نافرمانند». (نور، 55)
در آيات پيش از اين آيه، سخن از اطاعت و تسليم در برابر فرمان خدا و پيامبر (ص) است و در اين آيه، بحث ادامه يافته و نتيجه اين اطاعت ـ كه همان حكومت جهاني است ـ بيان شده است. بر اساس آن، خداوند به كساني كه از شما ايمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، وعده ميدهد كه آنان را قطعاً خليفة روي زمين خواهد كرد؛ همان گونه كه پيشينيان را خلافت روي زمين بخشيد و دين و آييني را كه براي آنان پسنديده، به طور ريشهدار و پا بر جا در صفحه زمين مستقر خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را، به امنيت و آرامش مبدّل خواهد كرد. مردم تنها خدا را پرستيده و چيزي را شريك او قرار نخواهند داد.
بعد از اين برتري و فراگيري حكومت توحيد و استقرار آيين الهي و از ميان رفتن هر گونه اضطراب، ناامني و شرك، كساني كه بعد از آن كفر بورزند، به يقين فاسق واقعي خواهند بود!
پی نوشت ها:
درسنامه مهدویت
تفسیر و مفسران
تفسیر نمونه
الغیبه
منبع:قدس
211008
آيه اوّل
«وَلقَدْ كَتَبْنا فِي الزّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذّكْرِ أنّ الارضَ يرِثُها عِبادِيَ الصّالِحُونَ؛ وهمانا، در زبور پس از ذکر نوشتيم كه زمين را بندگان شايستة من، به ارث خواهند برد». (انبیاء، 105)
در اين آيه به يكي از روشن‌ترين پاداش‌هاي دنيوي صالحان (حكومت روي زمين)، اشاره شده است. در رواياتي چند، اين رويداد مهم، در عصر ظهور حضرت مهدي (ع) دانسته شده است.
در تفسير آية شريفه از امام باقر عليه السلام نقل شده است: «اين بندگان صالح، همانا آل محمد هستند كه خداوند، مهدي آنان را پس از كوشش ايشان مبعوث مي‌کند. پس ايشان را عزّت داده، دشمنانشان را ذليل خواهد كرد».
همچنین، در مزامير داود تعبير ياد شده و يا مشابه آن، در چند مورد ديده ميشود و نشان ميدهد با تمام تحريفات موجود در اين كتاب‌ها، اين قسمت همچنان از دستبرد مصون مانده است. همچون: «متبركان خداوند، وارث زمين خواهند شد؛ اما ملعونان وي منقطع خواهند شد...». و یا «صديقان وارث زمين شده، هميشه در آن ساكن خواهند بود».
آيه دوم
«وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَي الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ؛ و خواستيم بر كساني كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند، منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم] گردانيم و ايشان را وارث [زمين] كنيم». (قصص، 5)
اين آيه طبق فرمايش امام علي (ع)، در نهج البلاغه و رواياتي چند از ديگر امامان عليهم السلام، ناظر به پيروزي مستضعفان بر مستكبران است و اينكه سرانجام، جهان از آنِ شايستگان خواهد شد.
آيه ياد شده، هرگز از يك برنامة موضعي و خصوصي مربوط به بني اسرائيل سخن نميگويد؛ بلكه بيانگر يك قانون كلي براي همه عصرها و قرن ها است. اين بشارتي در زمينه پيروزي حق بر باطل و ايمان بر كفر است. نمونه كامل تر آن، حكومت پيامبر اسلام (ص) و ياران آن حضرت (ص) بعد از ظهور اسلام بود.
گستردهترين نمونه آن نيز، ظهور حكومت حق و عدالت در تمام كره زمين به دست حضرت مهدي (ع) خواهد بود.
اين آيه از جمله آياتي است كه به روشني، بشارت به «ظهور» چنين حكومتي ميدهد؛ از اين رو اهل بيت عليهم السلام، در تفسير آن به اين ظهور بزرگ اشاره كردهاند. از امام علي (ع) در نهج البلاغه آمده است: «دنيا پس از چموشي و سركشي ـ همچون شتري كه از دادن شير به دوشندهاش خودداري ميكند و براي بچهاش نگه ميدارد ـ به ما روي ميآورد... سپس آيه و «نريد ان نمن...» را تلاوت فرمود».
و در حديث ديگري مي فرمايد: «اين گروه آل محمد صلی الله عليه وآله هستند، خداوند مهدي آنها را بعد از زحمت و فشاري كه بر آنان وارد ميشود، برميانگيزد و به ايشان عزّت ميدهد و دشمنانشان را ذليل و خوار ميكند».
آيه سوم
«وَعَدَ اللَّهُ الَّذينَ آمَنُوا مِنْكُمْ وَ عَمِلُوا الصَّالِحاتِ لَيسْتَخْلِفَنَّهُمْ فِي الْأَرْض كَمَا اسْتَخْلَفَ الَّذينَ مِنْ قَبْلِهِمْ وَ لَيمَكِّنَنَّ لَهُمْ دينَهُمُ الَّذِي ارْتَضي لَهُمْ وَ لَيبَدِّلَنَّهُمْ مِنْ بَعْدِ خَوْفِهِمْ أَمْناً يعْبُدُونَني لا يشْرِكُونَ بي شَيئاً وَ مَنْ كَفَرَ بَعْدَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ الْفاسِقُونَ؛ خدا به كساني از شما كه ايمان آورده و كارهاي شايسته كردهاند، وعده داده است كه حتماً آنان را در اين سرزمين، جانشين [خود] قرار دهد؛ همان گونه كه كساني را كه پيش از آنان بودند، جانشين [خود] قرار داد. و آن ديني را كه برايشان پسنديده است، به سودشان مستقر كند و بيمشان را به ايمني مبدل گرداند، [تا] مرا عبادت كنند و چيزي را با من شريك نگردانند و هر كس پس از آن به كفر گرايد؛ آنانند كه نافرمانند». (نور، 55)
در آيات پيش از اين آيه، سخن از اطاعت و تسليم در برابر فرمان خدا و پيامبر (ص) است و در اين آيه، بحث ادامه يافته و نتيجه اين اطاعت ـ كه همان حكومت جهاني است ـ بيان شده است. بر اساس آن، خداوند به كساني كه از شما ايمان آورده و اعمال صالح انجام دادهاند، وعده ميدهد كه آنان را قطعاً خليفة روي زمين خواهد كرد؛ همان گونه كه پيشينيان را خلافت روي زمين بخشيد و دين و آييني را كه براي آنان پسنديده، به طور ريشهدار و پا بر جا در صفحه زمين مستقر خواهد ساخت و خوف و ترس آنها را، به امنيت و آرامش مبدّل خواهد كرد. مردم تنها خدا را پرستيده و چيزي را شريك او قرار نخواهند داد.
بعد از اين برتري و فراگيري حكومت توحيد و استقرار آيين الهي و از ميان رفتن هر گونه اضطراب، ناامني و شرك، كساني كه بعد از آن كفر بورزند، به يقين فاسق واقعي خواهند بود!
پی نوشت ها:
درسنامه مهدویت
تفسیر و مفسران
تفسیر نمونه
الغیبه
منبع:قدس
211008
گزارش خطا
