تکالیف و وظایف والدین نسبت به فرزندان در سیره رضوی (۲)
تربیت به معنای فراگیر آن عبارت است از جهت دهی استعدادهای موجود در آحاد جامعه به سوی بالفعل شدن، که بی شک این امر اساس کار ائمه و سیره رضوی بوده است.
عقیق:تربیت رضوی یعنی جهت دهی و هدایت استعداد افراد به سمت و سوی کمالات دینی و مظاهر اسلامی که در واقع کمالات الهی انسان است. یکی از سعادت های خانواده، داشتن فرزند است و فرزندان به فضای خانه و خانواده، گرمی و نشاطِ خاصی می بخشند. به ندرت دیده می شود خانواده بی فرزند، در مسیر طبیعی خود سیر کند. از این رو امام رضا (ع) فرموده است: إنَّ اللهَ تَعَالی إذَا أرَادَ بِعَبدٍ خَیراً، لَم یُمِتهُ حَتَّی یُرِیَهُ الخَلَفَ؛ هر گاه خداوند، خیر بنده ای را بخواهد، او را نمی میراند تا اینکه جانشینش (فرزندش) را به او نشان دهد. هر یک از والدین و فرزندان نسبت به یکدیگر حقوق و تکالیفی دارند که باید به آن توجه کرده و به مرحله عمل برسانند.از سنت های مهم و ارزشمند در ابتدای تولد، دادن صدقه است. صدقه از ماده «صدق» و به معنای راستی کامل است و در اصطلاح شرع، صدقه بر مالی اطلاق می شود که با قصد قربت، به مصرف اصلاح امور مردم و رفع نیازمندی های فردی و اجتماعی برسد، و همچنین بر هر عملی که از طریق خدمت و احسان به نوع انجام گیرد، «صدقه» گفته می شود. هر مسلمانی به واسطه ی آموزه های قرآنی و روایی، کمک به نیازمندان را در برنامه های خود منظور می دارد و از صرف مقداری از توانایی های خود در رفع نیازمندی های نیازمندان دریغ نمی کند. زیرا او دریافته است که هر چه را در راه خدا انفاق کند، خداوند، جای آن را پر می کند و او بهترین دهندگان است. چراکه خداوند می فرماید: «ما أنفَقتُم مِن شَیءٍ فَهُوَ یُخلِفُهُ وَ هُوَ خَیرُ الرَّازِقین» (سوره سبا: آیه 39).حضرت رضا (ع) در اهمیت دادن صدقه برای سلامتی فرزندان، روایت ذیل را با مضمون داستانی بیان کرده که ذکر آن، خالی از لطف نیست: چند سالی در بنی اسرائیل خشک سالی شدیدی پدید آمد. زنی لقمه نانی داشت، آن را در دهانش قرار داد که بخورد، سائلی صدا زد ای کنیز خدا! گرسنه ام. زن [با خود] گفت: در این زمان صدقه می دهم پس لقمه را از دهانش خارج کرد و به فقیر داد. این زن بچه کوچکی داشت که در حال جمع آوری هیزم از صحرا بود که گرگی آمد و او را برد. در این هنگام مادر صدایش را شنید و دنبال گرگ دوید. پس خداوند متعال جبرئیل را فرستاد و غلام را از دهان گرگ خارج کرد و به مادرش برگرداند. پس جبرئیل به او گفت: ای کنیز خدا! آیا به این لقمه به جای آن لقمه راضی شدی؟پی نوشت ها:1-عطاردی، مسند الامام الرّضا (ع): ج 2: 468.2-صدوق، ثواب الاعمال: 167.3-مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ج 8: 123.منبع:قدس211008