ارتباط قیام اباعبدالله(ع) با نهضت امام زمان(عج)

آنچه در ادامه می آید بخشی از گفتگو با حجت الاسلام و المسلمین امیر گلپور کارشناس دینی در تشریح ابعاد زیارت عاشورا است.

شما وقتی به فحوای زیارت عاشورا و ارتباط آن با واقعیت های پیرامونی امروز ما نگاه می کنید چه مولفه هایی به ذهن تان می رسد؟

نکته مهمی که وجود دارد یکی از نکات کلیدی که در زیارت عاشورا مطرح می شود  و مورد لعن قرار می گیرد وادادگی در برابر جریان ها و  نظام های سلطه است. ما امروز که به همین نظام سلطه نگاه می کنیم می بینیم درگیر بحران های زیادی هستند و اقتدار خود را تا حد بسیار زیادی از دست داده اند. شما می بینید که امروز آن ها از نظر اقتصادی و فرهنگی و حتی امنیتی درگیر بحران شده اند و نمونه های روشن آن را این روزها به عینه می بینید. بنابراین به نظر می رسد که امروز آن ها پوسته آن هیمنه را حفظ کرده اند اما در حقیقت آن هیمنه فرو ریخته است. فقط ما باید چشم هایمان باز باشد و بتوانیم این تغییرات را به خوبی رصد کنیم.

نکته ای که امروز می تواند به مثابه درس گیری ما از زیارت عاشورا مد نظر باشد این است که کشورهای اسلامی همت کنند و اجازه ندهند که تفکر سازش و خط اشرافی گری آن موج بیداری را منحرف کند. شما امروز می بییند که ما همچنان درگیر همان چالشی هستیم که در جنگ صفین پیش آمد.  همان حرف هایی که در جنگ صفین زده شد که جنگ دیگر بس است امروز هم به عناوین دیگر اما با همان روح و درون مایه زده می شود. علی علیه السلام در آن جنگ چند قدم بیشتر تا پیروزی نداشت  تا طاغوت معاویه را شکست دهد اما آن بحث حکمیت پیش آمد و در ادامه هیمنه معاویه دوباره حفظ و نتیجه اش این شد که یزید به ولیعهدی برسد و در ادامه شاهد رخدادهای عاشورا باشیم.

پس در واقع می توان بین حکمیت به آن شیوه ای که اجرا شد و عدول از نظر امام معصوم (ع) و حادثه عاشورا ربطی برقرار کرد؟

بله همین طور است. وقتی تاریخ را می خوانید می بینید در واقع ریشه واقعه شهادت حضرت اباعبدالله (ع) در این است که یزید بر سر کار آمده است .اما نباید در این مرحله متوقف ماند و پرسید یزید چطور بر قدرت رسید و چطور زمامدار زمان شد؟ چه کسی یزید را بر سر کار آورد؟ شما وقتی نگاه می کنید می بینید حتی خیلی از بزرگان اهل سنت زیر بار یزید نمی رفتند. چطور یزید با آن فساد عیان، سگ بازی و میمون بازی و شراب خواری حاکم جامعه مسلمان می شود؟ پاسخ این است که با حیله ورزی ها، ترفندها و مقدمه چینی های متنوع معاویه. پس ما از یزید به معاویه می رسیم و از معاویه هم دوباره به صفین. اگر امیرالمؤمنین در صفین به آن هدف که نابودی معاویه بود می رسید در واقع نماد طاغوت در آن زمان از بین رفته بود اما این هدف محقق نمی شود و مالک اشتر در یک قدمی پیروزی مجبور به عقب نشینی می کند چرا که یاران حضرت آن بصیرت و بینش را نداشتند که متوجه حقه ها و حیله ها باشند و در توفان حوادث بصیرت داشته باشند و از امام زمانه حرف شنوی داشته باشند.

پس نکته در این جاست که ما اگر می خواهیم به تاریخ نگاه کنیم سلسله حوادث را در کنار هم ببینیم و ببینیم که یک حادثه از کجا می آید. منشأ و عامل رخداد آن حادثه کجاست تا ارزیابی و داوری درستی در آن باره داشته باشیم.

پس شما بر این باور هستید که یکی از کلیدی ترین مواردی که در زیارت عاشورا مطرح می شود تأکید بر استکبارستیزی است؟

بله همین طور است. استکبارستیزی از نکات بارز زیارت عاشورا است و حدود 70 بار این نظام با شبکه ها و اتباع اش لعن می شود. همچنان که ما در زیارت عاشورا می بینیم که با عناوینی چون اشیاعهم، اتباعهم، اولیائهم و نظایر آن از این نظام یاد می شود و از آن تبری جسته می شود.  یعنی کسی که پیرو این نظام باشد، کسی که به این نظام پیوسته باشد، کسی که از حافظان و تقویت کننده های این نظام باشد، کسی که مبلغ این نظام باشد، کسی که این نظام را موجه نشان دهد در واقع همه مورد لعن در زیارت عاشورا واقع می شوند.  ما در زیارت عاشورا عبارتی داریم به نام "الجمت"  یعنی آن هایی که لجام زدند و اسب ها را زین کردند. یعنی حتی کسی که در حادثه عاشورا به اندازه این که اسب های سواران را زین کرده و بر آن ها لگام بسته، در رخداد این واقعه مقصر است و مورد لعن  و تنفر قرار می گیرد. همچنین جریان های مختلف سیاسی مورد لعن قرار می گیرند از آل مروان تا آل سفیان و شمر و یزید و ابن زیاد.

نکته مهم دیگری که در زیارت عاشورا وجود دارد ربط قیام اباعبدالله به نهضت امام زمان (عج) است. در فرازی از  این زیارت نامه این ربط را می بینیم. مثلا آن جا که می فرماید: وَ اَسئَلهُ اَن يبَلِّغَنِي المَقامَ المَحمُودَ لَکُم عِندَالله وَ اَن يرزُقَنِي طَلَبَ ثارِکم مَعَ اِمامٍ هُدَي ظاهِرٍ ناطِقٍ بِالحَقّ مِنکُم / من از خداوند درخواست مي کنم که مرا به مقام شايسته و ستوده اي که براي شما در نزد پروردگار است برساند و مرا نصيب کند که در رکاب امام هدايت از خاندان شما که ظهور کرده و به حق نطق مي کند- حضرت مهدي موعود (ع)- خونخواهي شما نموده و انتقام خون بنا حق ريخته شما را بگيرم."

در این فراز از زیارت عاشورا می گوید خدایا به من توفیق بده که انتقام خون سیدالشهدا (ع) را، انتقام ذبح عقلانیت و معنویت را از آن افرادی که که مسبب این ذبح بودند بگیریم و در رکاب منجی آل محمد (ص) قرار بگیرم.

اما در یک فراز از زیارت عاشورا  عبارت "اَن يرزُقَنِي طَلَبَ ثارِی مَعَ اِمامٍ هُدَي ظاهِرٍ ناطِقٍ بِالحَقّ مِنکُم" را شاهدیم.  این جا نکته بسیار زیبایی وجود دارد. این جا می گوید خدایا به من کمک کن که انتقام خون خودم را بگیرم. این جا نمی گوید خدایا کمک کن انتقام خودن امام حسین (ع) را بگیرم. می گوید انتقام خون خودم را. کانّه خون امام حسین (ع) خون همه ماست که در کربلا ریخته شده است. این نکته را آیت الله سعادت پرور در کتاب "اسرار مقتل سیدالشهدا" می فرمایند که وقتی خون اباعبدالله (ع) ریخته شد در حقیقت خون همه آزادیخوان به زمین ریخته شد.

پس یک بعد از عظمت زیارت عاشورا گره خوردن فرهنگ حسینی با فرهنگ مهدوی و مهدویت است. در واقع رمز عزت و سربلندی شیعه در دو بال است؛ بال سرخ شهادت طلبی متأثر از حماسه حسینی و بال سبز مهدوی و فرهنگ انتظار.

منبع:شبستان