۰۶ آذر ۱۴۰۳ ۲۵ جمادی الاول ۱۴۴۶ - ۱۸ : ۰۲
توصیه های اخلاقی به زائرین حرم حسینی
رعایت اخلاق اسلامی، یکی از ضروریات سفر است. کسانی که می‌خواهند از مسافرت خود بهره برده، مورد عنایت حضرت حق قرار گیرند، باید نکاتی را رعایت نمایند.
عقیق:در سفرهای زیارتی، به دلیل ازدحام جمعیت و نیز محدودیت امکانات، معمولًا مشکلاتی بروز می‌کند که اگر زائر دارای ویژگی‌های فوق نباشد، ممکن است از کنترل خارج شود و با دیگران درگیر و موجب آزار و اذیت آنان را فراهم سازد. برای پیشگیری از بروز چنین وضعیتی، در مرحله اول نیاز به ورع و پارسایی است تا زائر بتواند از یک‌سو خود را کنترل و از سوی دیگر به ثمرات زیارت دست یابد.
امام باقر (ع) در رابطه با سفر حاجیان به دیار نور فرموده است: مَا یُعْبَأُ مَنْ یَسْلُکُ هَذَا الطَّرِیقَ إِذَا لَمْ یَکُنْ فِیهِ ثَلاثُ خِصَالٍ: وَرَعٌ یَحْجُزُهُ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ وَ حِلْمٌ یَمْلِکُ بِهِ غَضَبَهُ وَ حُسْنُ الصُّحْبَةِ لِمَنْصَحِبَهُ؛ کسی که به حج می‌رود و این راه را طی می‌کند، اگر سه خصلت در وی نباشد مورد عنایت و توجه خداوند قرار نمی‌گیرد: ورع و پارسایی که او را از گناه بازدارد؛ صبر و بردباری که بتواند خشم خود را در اختیار گیرد؛ خوش رفتاری با همراهان.
از این روایت می‌توان فهمید که در همه سفرهای معنوی و زیارتی رعایت این نکات، مهم و ضروری است.
بنابراین ورع می‌تواند مانع انجام گناه و موجب آمرزش شود. انس بن مالک می‌گوید: مردی که می‌خواست به مسافرت برود، نزد رسول خدا (ص) آمد و به آن حضرت عرض کرد: به من سفارش و توصیه ای بفرمایید. پیامبر (ص) به او فرمود: اتَّقِ اللَّهَ حَیْثُ مَا کُنْتَ وَ أَتْبِعِ السَّیِّئَةَ الْحَسَنَةَ وَ خَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ؛ هر کجا بودی از خدا بترس و تقوی داشته باش، بدی را با خوبی پاسخ ده و با مردم با اخلاق نیکو برخورد کن.
سپس هنگامی که حضرت با او خداحافظی کردند به وی فرمود: زَوَّدَکَ اللَّهُ التَّقْوَی وَ جَنَّبَکَ الرَّدَی وَ غَفَرَ لَکَ ذَنْبَکَ وَ وَجَّهَکَ إِلَی الْخَیْرِ حَیْثُمَا تَوَجَّهْتَ؛ خداوند تقوای تو را افزون کند و تو را از بدی‌ها دور دارد، گناه تو را ببخشد و به هر سو رو می‌کنی، تو را به خیر و خوبی راهنمایی و متمایل سازد.
زائر در مرحله بعد باید تمرین کند تا در برابر مشکلات و سختی‌ها صبور و بردبار بوده، آشفته و خشمگین نشود. رسول خدا (ص) در این زمینه بیان می دارند: خشم ایمان را تباه می‌کند، چونان که سرکه عسل را خراب و فاسد می‌کند.
بر این اساس آمده است که روزی عربی بیابانی نزد حضرت آمد و عرض کرد: من مردی بیابان نشینم، سخنانی جامع به من بیاموز تا راهنمای عملم باشد.
حضرت فرمودند: به تو فرمان می‌دهم خشمگین نشوی!
عرب سه‌بار سؤال خود را تکرار کرد و حضرت همان پاسخ را داد، تا آن‌که آن مرد به خود آمد و گفت: پس از این دیگر چیزی سؤال نمی‌کنم؛ رسول خدا (ص) جز به خیر، مرا فرمان نداده است. همچنین امام صادق (ع) می فرمایند: هیچ بنده ای خشم خود را فرو نبرد مگر آن‌که خداوند بر عزّت او در دنیا و آخرت بیافزاید.
بنابراین هر زائری باید مراقب خود باشد تا بر کسی خشم نگیرد و اگر خشمگین شد، خشم خویش را فرو بَرد و اجازه ندهد به درگیری و خشونت مبدّل گردد.
سفارش دیگر، خوش‌رفتاری با همسفران است. بر این اساس امام صادق (ع) فرمود: خویشتن را آماده ساز تا با هرکس همراه می‌شوی، همنشینی خوب و خوش اخلاق باشی، زبانت را نگه دار و خشمت را فرونشان، از کارهای بیهوده و بی‌فایده کم کن، عفو و بخشش ات را برای دیگران بگستران و سخیّ و گشاده‌دست باش.
یکی از اصحاب امام صادق (ع) نیز می‌گوید: به آن حضرت عرض کردم: حدود حسن خلق چیست؟ امام در جواب فرمود: این است که نرم‌خو باشی، سخن شیرین بگویی و با برادر دینی ات با خوش‌رویی برخورد نمایی.
همچنین ابو ربیع شامی می‌گوید: خدمت امام صادق (ع) رسیدم، در حالی که خانه پر از جمعیت بود و جمعی از اهالی خراسان و شام و دیگر نقاط جهان آن‌جا حضور داشتند، به شکلی که من جایی را نیافتم تا بنشینم. سپس امام در حالی که تکیه داده بودند، روی دوزانو نشسته، فرمودند: ای شیعیان آل محمد، از ما نیست آن کس که به هنگام خشم، خود را کنترل نکند و از ما نیست آن کس که با همنشین خود، به خوشی سخن نگوید و با هم‌نوعان خود خوش‌خلقی ننماید و با رفیقان خود رفاقت نکند و برای همسایگان خود همسایه خوبی نباشد. ای شیعیان آل محمد، از خداوند بترسید و تا می‌توانید تقوا داشته باشید؛ و لاحول و لا قوة إلّا باللَّه»
پی نوشت ها:
1-کلینی، کافی، ج 2: 103، 110، 302؛ ج 4: 286.
2-قاضی‌عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: 68-73.
منبع:قدس
211008
امام باقر (ع) در رابطه با سفر حاجیان به دیار نور فرموده است: مَا یُعْبَأُ مَنْ یَسْلُکُ هَذَا الطَّرِیقَ إِذَا لَمْ یَکُنْ فِیهِ ثَلاثُ خِصَالٍ: وَرَعٌ یَحْجُزُهُ عَنْ مَعَاصِی اللَّهِ وَ حِلْمٌ یَمْلِکُ بِهِ غَضَبَهُ وَ حُسْنُ الصُّحْبَةِ لِمَنْصَحِبَهُ؛ کسی که به حج می‌رود و این راه را طی می‌کند، اگر سه خصلت در وی نباشد مورد عنایت و توجه خداوند قرار نمی‌گیرد: ورع و پارسایی که او را از گناه بازدارد؛ صبر و بردباری که بتواند خشم خود را در اختیار گیرد؛ خوش رفتاری با همراهان.
از این روایت می‌توان فهمید که در همه سفرهای معنوی و زیارتی رعایت این نکات، مهم و ضروری است.
بنابراین ورع می‌تواند مانع انجام گناه و موجب آمرزش شود. انس بن مالک می‌گوید: مردی که می‌خواست به مسافرت برود، نزد رسول خدا (ص) آمد و به آن حضرت عرض کرد: به من سفارش و توصیه ای بفرمایید. پیامبر (ص) به او فرمود: اتَّقِ اللَّهَ حَیْثُ مَا کُنْتَ وَ أَتْبِعِ السَّیِّئَةَ الْحَسَنَةَ وَ خَالِقِ النَّاسَ بِخُلُقٍ حَسَنٍ؛ هر کجا بودی از خدا بترس و تقوی داشته باش، بدی را با خوبی پاسخ ده و با مردم با اخلاق نیکو برخورد کن.
سپس هنگامی که حضرت با او خداحافظی کردند به وی فرمود: زَوَّدَکَ اللَّهُ التَّقْوَی وَ جَنَّبَکَ الرَّدَی وَ غَفَرَ لَکَ ذَنْبَکَ وَ وَجَّهَکَ إِلَی الْخَیْرِ حَیْثُمَا تَوَجَّهْتَ؛ خداوند تقوای تو را افزون کند و تو را از بدی‌ها دور دارد، گناه تو را ببخشد و به هر سو رو می‌کنی، تو را به خیر و خوبی راهنمایی و متمایل سازد.
زائر در مرحله بعد باید تمرین کند تا در برابر مشکلات و سختی‌ها صبور و بردبار بوده، آشفته و خشمگین نشود. رسول خدا (ص) در این زمینه بیان می دارند: خشم ایمان را تباه می‌کند، چونان که سرکه عسل را خراب و فاسد می‌کند.
بر این اساس آمده است که روزی عربی بیابانی نزد حضرت آمد و عرض کرد: من مردی بیابان نشینم، سخنانی جامع به من بیاموز تا راهنمای عملم باشد.
حضرت فرمودند: به تو فرمان می‌دهم خشمگین نشوی!
عرب سه‌بار سؤال خود را تکرار کرد و حضرت همان پاسخ را داد، تا آن‌که آن مرد به خود آمد و گفت: پس از این دیگر چیزی سؤال نمی‌کنم؛ رسول خدا (ص) جز به خیر، مرا فرمان نداده است. همچنین امام صادق (ع) می فرمایند: هیچ بنده ای خشم خود را فرو نبرد مگر آن‌که خداوند بر عزّت او در دنیا و آخرت بیافزاید.
بنابراین هر زائری باید مراقب خود باشد تا بر کسی خشم نگیرد و اگر خشمگین شد، خشم خویش را فرو بَرد و اجازه ندهد به درگیری و خشونت مبدّل گردد.
سفارش دیگر، خوش‌رفتاری با همسفران است. بر این اساس امام صادق (ع) فرمود: خویشتن را آماده ساز تا با هرکس همراه می‌شوی، همنشینی خوب و خوش اخلاق باشی، زبانت را نگه دار و خشمت را فرونشان، از کارهای بیهوده و بی‌فایده کم کن، عفو و بخشش ات را برای دیگران بگستران و سخیّ و گشاده‌دست باش.
یکی از اصحاب امام صادق (ع) نیز می‌گوید: به آن حضرت عرض کردم: حدود حسن خلق چیست؟ امام در جواب فرمود: این است که نرم‌خو باشی، سخن شیرین بگویی و با برادر دینی ات با خوش‌رویی برخورد نمایی.
همچنین ابو ربیع شامی می‌گوید: خدمت امام صادق (ع) رسیدم، در حالی که خانه پر از جمعیت بود و جمعی از اهالی خراسان و شام و دیگر نقاط جهان آن‌جا حضور داشتند، به شکلی که من جایی را نیافتم تا بنشینم. سپس امام در حالی که تکیه داده بودند، روی دوزانو نشسته، فرمودند: ای شیعیان آل محمد، از ما نیست آن کس که به هنگام خشم، خود را کنترل نکند و از ما نیست آن کس که با همنشین خود، به خوشی سخن نگوید و با هم‌نوعان خود خوش‌خلقی ننماید و با رفیقان خود رفاقت نکند و برای همسایگان خود همسایه خوبی نباشد. ای شیعیان آل محمد، از خداوند بترسید و تا می‌توانید تقوا داشته باشید؛ و لاحول و لا قوة إلّا باللَّه»
پی نوشت ها:
1-کلینی، کافی، ج 2: 103، 110، 302؛ ج 4: 286.
2-قاضی‌عسکر، آداب سفر و زیارت عتبات عالیات: 68-73.
منبع:قدس
211008
گزارش خطا
