پنج سختی که مومن به آنها مبتلا است

از این رو است که خداوند در آیه 35 سوره مبارکه انبیاء می فرماید: «وَنَبْلُوكُم بِالشَّرِّ وَالْخَيْرِ فِتْنَةً» یعنی «ما شما را با خوب و بد می آزماییم.»

امیرالمومنین على (ع) می فرمایند: «اى مردم! خداوند شما را پناه داده است كه بر شما ستم روا ندارد اما پناه نداده است كه آزمايشتان نكند. خداوند عظيم الشأن فرموده است: «براستى در اين [داستان] نشانه هايى است و ما بى گمان آزمايش كننده بوديم.»

امام صادق (ع) فرموده اند: «امير المؤمنين (ع) بيمار شدند و گروهى به عيادت آن حضرت (ع) رفتند و عرض كردند: چگونه ايد اى امير المؤمنين؟ فرمودند: بد. عرض كردند: سبحان اللّه! چنين سخنى از چون شمايى؟! فرمودند: خداوند متعال مى فرمايد: «و شما را با بد و خوب مى آزماييم». خوبى، همان تندرستى و توانگرى است و بدى، همان بيمارى و نادارى. و اين هر دو براى آزمايش و امتحان است.»

باید توجه داشت که وسایل آزمایش و ابتلاء متنوع اند همچون، فقر و بیماری، همسر و فرزند و ...

خداوند در آیه 16 سوره مباره فجر می فرماید: «وَأَمَّا إِذَا مَا ابْتَلاهُ فَقَدَرَ عَلَيْهِ رِزْقَه» یعنی «و امّا هنگامي که برای امتحان روزیش را برای او تنگ مي گیرد.»

البته بنابر تصریح قرآن تنها فقر و ناداری وسیله آزمایش الهی نیست بلکه زمانی نیز پول و ثروت وسیله ابتلای انسان ها می شود از این رو است که در آیه 131 سوره مبارکه طه می فرماید: «وَلا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلَى مَا مَتَّعْنَا بِهِ أَزْوَاجًا مِنْهُمْ زَهْرَةَ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا لِنَفْتِنَهُمْ فِيه» یعنی «و هرگز چشمان خود را به نعمت های مادی که به گروه هایی از آنان داده ایم میفکن، این ها شکوفه های زندگی دنیاست تا آنان را در آن بيازماييم.»

قرآن کریم همچنین در تبیین چرایی آزمایش ها و ابتلائات در آیه 154 سوره مبارکه آل عمران می فرماید: «براى اين است كه خدا آنچه را در سينه هايتان داريد بيازمايد و آنچه را در سينه هايتان است پاك و خالص گرداند و خدا به راز سينه ها آگاه است».

امیرالمومنین علی (ع) نیز در این باره می فرمایند: «بدانيد كه خداوند متعال درون مردمان را آشكار ساخت نه اين كه از رازهاى نهفته و درونهاى پوشيده شان آگاه نبود بلكه تا آنان را بيازمايد كه كدام يك بهتر عمل مى كنند. آن گاه ثواب، سزاى [كار نيك] باشد و عقاب، كيفر [كار بد].»

همان حضرت (ع) فرموده اند: «به ثروت و رفاه، دل شاد مشو و از تهيدستى و گرفتارى، اندوه به دل راه مده؛ زيرا طلا با آتش گداخته و ناب مى شود و مؤمن با بلا و گرفتارى.»

در این میان و بنابر آموزه های روایی ما آزمون مومنین سخت تر و مکرر است تا ایمان آنها ناب و خالص تر شود. از این رو است که مومنین ابتلائات فراوان را از سر می گذارنند.

پيامبر خدا (ص) می فرمایند: «مؤمن، با پنج سختى دست به گريبان است: مؤمنى ديگر كه به او حسادت مى ورزد، منافقى كه او را دشمن مى دارد، كافرى كه با او مى جنگد، نفْسى كه با او كشمكش مى كند و شيطانى كه در صدد گمراه كردن او است.»

امیرالمومنین (ع) نیز در این باره فرموده اند: «شتاب بلا به سوى مؤمنِ پرهيزگار بيشتر از شتاب باران به سوى زمين گود است.»

امام صادق (ع) می فرمایند: «سخت ترين بلاها و آزمايش ها را پيامبران از سر مى گذرانند، پس از آنها جانشينان و پيروانشان و سپس به ترتيب كسانى كه نزد خدا مقامى ارجمندتر دارند.»

امام باقر (ع) نیز فرموده اند: «مؤمن به هر بلايى گرفتار مى شود و به هر مرگى مى ميرد، امّا خودكشى نمى كند.»