چرا امام حسین(ع) به کوه «اجا» نرفت؟

عذیب الهجانات نام یکى از منزلگاه ها نزدیک کوفه است و چون آب داشته، عذیب گفته مى‏‌شد. معناى آن آب خوشگواراست. موقعیت آن میان قادسیه و مغیثه از منازل راه کوفه است که تعلق به بنى تمیم دارد.
در عذیب‌الحجانات بود که نافع‌بن هلال، مجمع‌بن عبدالله، ‏عمروبن خالد و طِرِمّاح بن عدی به اردوگاه حسینی وارد شدند. حر بن یزید ریاحی که هنوز فرماندهی سپاه یزید را داشت تصمیم گرفت ایشان را بازداشت کرده و یا به کوفه بازگرداند. حر این مساله را به تازه‌واردان اعلام کرد. ‏
در این هنگام بود که امام(ع) با حر از در مخالفت برآمد و فرمود: من اجازه چنین کاری را به تو نمی‌دهم و همانطوری که خود را از گزند تو ‏حفظ می‌کنم، از آنان نیز محافظت خواهم کرد، زیرا اینها همانند اصحابی که با ‏من از مدینه آمدند، یاران من هستند، پس اگر بر آن پیمان که با من بستی، استواری، آنها را رها کن وگرنه ‏با تو می‌جنگم، حر از بازداشت آنها صرفنظر کرد.‏

توقف در عذیب‌الجانات و مذاکره طرماح
پس از این جریان طرماح به نزد امام(ع) آمد و مذاکراتی با او داشت. طِرِمّاح بن عَدِیّ بن جَبَلَة بن عَدِیّ از یاران امام علی(ع) و امام حسین(ع) و از شاعران شیعه بود. او پیشتر نامه امام علی(ع) را به معاویه رسانده بود و حال از کوفه می‌آمد.
طرماح پس از دادن مجدد خبر شهادت مسلم‌بن عقیل به امام(ع) عرض کرد: با شما یاران اندکی را می‌بینم و همین لشکریان حر در ‏مبارزه بر شما غالب آیند و من یک روز پیش از آمدن از کوفه، مردم انبوهی را در بیرون ‏شهر دیدم پرسیدم که اینان کیانند؟ گفتند: لشکری است که سرگرم سان هستند که ‏آماده جنگ با حسین گردند و من تاکنون چنین لشکر عظیمی را ندیده بودم، تو را به خدا ‏سوگند تا توانی به آنان نزدیک شو و اگر خواهی که در مامنی فرود آیی که سنگر تو باشد ‏تا تدبیر کار خویش کنی و تو را چاره کار معلوم گردد، با من بیا تا تو را در کوه اجا فرود ‏آوردم، بخدا سوگند که این کوه سنگر ما بوده و هست و ما را از پادشاهان عنان، حمیر و ‏نعمان‌بن منذر حفظ کرد و به خدا سوگند هیچگاه تسلیم نشدیم و این خواری را به خود ‏نخریدیم. قاصدی نزد قبیله طی در کوه اجا و سلمی بفرست، ده روز نگذرد که قبیله طی ‏سواره و پیاده نزد تو آیند و تا هر زمان خواهی نزد ما باش و اگر خدای ناکرده اتفاقی رخ ‏دهد، من با تو پیمان می‌بندم که ده هزار مرد طایی پیشروی تو شمشیر زنند و تا زنده‌اند ‏نگذارند دست هیچکس به تو رسد.‏

توافق با حر، رد پیشنهاد طرماح
روز 27 ذی‌الحجه بود که امام با حربن یزید ریاحی مواجه شده بود. حر مأمور بود تا امام حسین(ع) را دستگیر کرده و با خود به کوفه ببرد و سرور آزادگان اجازه چنین کاری را نداد، از این رو توافق آن شد که امام نه به مدینه و نه کوفه، بلکه به جایی غیر از این دو برود.
امام حسین(ع) در پاسخ به طرماح فرمود: خداوند تو را و قبیله‌ات را جزای خیر دهد. ما و این گروه یعنی اصحاب حر ‏پیمانی بسته‌ایم که نمی‌توان از آن بازگردم و معلوم نیست عاقبت کارما و آنها به کجا ‏می‌انجامد، اگر قصد یاری داری شتاب کن، خدا تو را ببخشاید.
طرماح می‌گوید: دانستم به ‏یاری مردان محتاج است، نزد اهل خویش رفته و آنها را اصلاح نموده و وصیت کردم و در ‏بازگشت شتاب کردم، اهل من از علت شتابم جویا شدند، مقصود خود را گفتم و از راه ‏بنی‌ثعل روانه گردیدم تا به عذیب الهجانات رسیدیم سماعه بن بدر را ملاقات کردم و او ‏خبر کشته شدن امام حسین (ع) را به من داد؛ سپس بازگشتم.‏

منبع:ایکنا