وی با بيان اين مطلب که ما پيرو خليل حق هستيم، فرمودند: خداوند متعال در قرآن که سوره «حج» فرمود شما فرزند حضرت ابراهيم خليل عليه السلام هستيد؛ رسول گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و سلم نيز مسلمانان را به فرزندي خود خواند؛ از طرفي هر فرزندي آثار خير پدر خود را حفظ مي‌کند، از آنجا که پدر ما يعني خليل حق، نخستين کاري که ايشان انجام دادند، اين بود که کعبه و مسجد الحرام را ساختند و ما که به نوعي فرزند کعبه هستيم بايد در حفظ اين ميراث کوشا باشيم.
آيت الله جوادي آملي با اشاره به لزوم داشتن خلوص نيت در انجام امور خير اذعان داشت: حضرت ابراهيم عليه السلام و حضرت اسماعيل عليه السلام به عنوان معماران کعبه، جزء به جزء آن را با ياد خداوند متعال ساختند و طبق بيان قرآن کريم تمام سنگ‌هاي خانه کعبه را با ذکر «ربنا تقبل منا» روي يکديگر مي‌گذاشتند؛ کارگران براي رفع خستگي زير لب زمزمه‌اي دارند؛ کساني که مردان الهي هستند، اذکار خير بر زبانشان جاري مي‌شود. حضرت اميرالمؤمنين عليه السلام نيز، وقتي مشغول کشاورزي بودند و خاک را شيار مي‌کردند، بخش پاياني سوره «قيام» را مي‌خواندند.
وی با اشاره به کارکردهاي فرهنگي و اجتماعي مساجد خاطرنشان کرد: پيامبر صلي الله عليه و آله و سلم تنها براي اقامه نماز مسجد را بنا نساختند بلکه ايشان فرمودند مسجد جاي مرداني است که نه تنها پاک هستند، بلکه پاکي را نيز دوست دارند؛ پيامبر گرامي اسلام صلي الله عليه و آله و سلم فرمودند که مسجد جاي مرداني است که نه تنها مي‌خواهند پاک باشند، بلکه دوست‌دار طهارت نيزهستند.
آيت الله جوادي آملي تصريح کرد: مسجدي‌ها در طهارت و پاکي‌ها تخصص دارند و مسجد جاي متخصصان طهارت است؛ مسجد جايي به حساب مي‌آيد که علاقه‌مندان به طهارت اجتماع مي‌کنند و شهر و کشور را مي‌سازند، همانطور که به لطف الهي در انقلاب اسلامي مشاهده کرديم که وقتي صدا از مساجد برخاست، نظام اسلامي سامان پذيرفت. وقتي مردم از مسجد و با هدايت محققان ديني قيام کنند، به اهداف خود خواهند رسيد.
وی با اشاره به وظيفه ائمه جماعات در گسترش مباحث علمي در مساجد بيان داشت: در مسجد بايد بحث‌هاي علمي و فرهنگي مطرح شود و اين وظيفه امام جماعت است که بحث‌هاي غيرعلمي، بي‌سند و غيرسازنده را کنترل کند تا در مسجد بيان نشود؛ مسجد رد حقيقت محل فراگيري مباحث علمي و معرفتي است. مواردي که انسان‌ها از مسجد ياد مي‌گيرند، مي‌تواند جلوي انحرافات آنها را در زندگي بگيرد و فرد را به مسير سعادت راهنمايي کند.
آيت الله جوادي آملي مساجد را محور مهم اتحاد ميان مردم جامعه دانست و گفت: حضور در مساجد باعث استحکام برادري در ميان مردم جامعه خواهد شد؛ انسان‌ها در مسجد درس وحدت و هم‌دلي ياد مي‌گيرند، کسي که به مسجد مي‌رود، کينه‌ها را رها مي‌کند و با ديگران هم‌دل و هم‌زبان مي‌شود؛ لذا شخصي که به مسجد نرفته، نمي‌تواند آيين وحدت را بياموزد.
در حاشيه اين مراسم، ذاکران اهل بيت عليه السلام در وصف حضرت علي عليه السلام و حضرت فاطمه سلام الله عليها به مديحه‌سرايي پرداختند. همچنين آيت‌الله العظمي جوادي‌آملي از خيران و هيئت امناي مسجد محله چالکا با اهداي يک جلد قرآن کريم تجليل کرد.
