دوبالی که شخص مؤمن رابه سعادت میرساند

نماز جماعت و مجالس وعظ و سخنرانی آیت‌الله ناصری در مسجد کمرزرین اصفهان برقرار است و این استاد اخلاق به صورت هفتگی، چهارشنبه شب‌ها پذیرای عموم به ویژه طلاب و روحانیون است.

از این پس قرار است مباحث اخلاقی این عالم ربانی با محوریت شرح دعای صحیفه سجادیه تقدیم علاقه‌مندان شود. این قسمت به «خوف و رجا» اختصاص دارد.

دو صفت انسان‌های خوب، خوف و رجا است؛ اولیاء الهی همواره بین خوف و رجا بودند، اولیاء الهی که قرب حق پیدا کردند به واسطه این دو بال خوف و رجا بود.

مؤمن نیز با دو بال به سعادت، تکامل، قرب حق و حیات ابدی دست می‌یابد؛ یکی خوف و دیگری رجا. خوشا به حال کسانی که این دو صفت را دارند.

خوف بر دو قسم است: خوف مذموم که نباید باشد و خوف ممدوح که مؤمنین باید از این خوف برخوردار باشند.

خوف مذموم، ترس بی‌جا است. چند لفظ در قرآن ذکر شده است، از جمله خوف‌، خشیت و جُبن که همگی به ترس معنا می‌شوند، اما هر یک از این الفاظ معانی خاصی دارند.

به‌طور مثال در ترس از تاریکی، قوه عاقله مغلوب و مقهور قوه واهمه شده است و فرد خیالاتی است. این خوف، مذموم است. چگونه می‌توان این ترس را معالجه کرد؟ هرچه بیش‌تر اجتناب کنیم این مقهوریت و مغلوبیت قوه عاقله بیش‌تر می‌شود و این صفت جلوه‌گر شده و دیگر از تاریکی مختصر هم می‌ترسد، اما اگر با آن مبارزه کنیم و چندین مرتبه در تاریکی رفت و آمد کنیم متوجه می‌شویم که در آن تاریکی هیچ خبری نیست.

یا ترس از جن؛ اجنه وجود دارند و کاری هم با کسی ندارند. چه بسا مؤمنین‌شان خدمتکار شما هستند و به امر الهی از مؤمنان قضا و بلا را دفع می‌کنند، لذا اگر اذیت‌شان نکنیم، ما را اذیت نمی‌کنند، بنابراین چه بترسیم یا نترسیم اجنه کاری با ما ندارند.

ترس از مرگ؛ مرگ، خواه ناخواه خواهد آمد، اینکه ترسیدن ندارد. هر زمانی که مأموریت داشته باشد حضرت عزرائیل(ع) تشریف می‌آورند. حضرت عزرائیل یکی از ملائکه مقرب درگاه الهی بوده و تنها به دستور پروردگار متعال گام برمی‌دارد و بسیار دوستدار مؤمنین است.

حقیقت مرگ همانند عوض کردن لباس است؛ لباس کثیف را از تن خارج می‌کنند و لباس تمیزی بر تن‌مان می‌پوشانند. در واقع مرگ یک لباس روحانی است که هیچ محدودیتی به لحاظ زمان و مکان ندارد و به‌راحتی می‌تواند از دیوار یا سایر موانع عبور کند.

بنابراین ما به واسطه اعمال، رفتار و گفتارمان از مرگ می‌ترسیم اما ترسی که ارزشمند است و به انسان ارزش می‌دهد ترس ممدوح است.