دلشاد تهرانی در جلسات آشنایی با نهج‌البلاغه
فقدان ادب و تربیت، اساس هر شری است. اگر معضلات اقتصادی وجود دارد و اگر آسیب‌های اجتماعی را در جامعه مشاهده می‌کنیم بیشترین دلیل آن به تربیت برمیگردد و بیشترین سرمایه ما باید برای آموزش افراد صرف شود.
عقیق:مصطفی دلشاد تهرانی شارح و مترجم نهج‌البلاغه در تازه‌ترین جلسه از «سلسله درس‌های آشنایی با نهج‌البلاغه و معارف آن»، که عصر روز گذشته (دوشنبه 12 مرداد) در خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد، با بیان اینکه حکومت اسلامی باید برای تحقق چهار هدف اعم از عدالت، امنیت، رفاهت و تربیت تلاش و برنامه‌ریزی کند. عدالت، امنیت و رفاهت، بسترساز تربیت انسان است.این شارح و مترجم نهج‌البلاغه با اشاره به اینکه عدالت در اندیشه امام علی(ع) ملازم آزادی، اخلاق، حقوق و قانون است، عنوان کرد: عدالت زمانی می‌تواند به درستی محقق شود که همه وجوه آن در همه عرصه‌ها از جمله عدالت فردی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی، مدیریتی، اقتصادی، قضایی و فرهنگی دیده شود.
دلشاد تهرانی ابراز داشت: مراد از امنیت این است که فرد و جمع از نظر فکری، اعتقادی، روابط، مناسبات، تعامل، شغل، درآمد و سیاست ورزی در یک حریمی باشند که هیچ تعدی به آنان صورت نگیرد. در اندیشه امیرمؤمنان امنیت بسیار گسترده دیده شده و شامل امنیت فردی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی، قضایی، فرهنگی، اعتقادی، مرزی، خانوادگی، مدیریتی و موارد دیگر است.
وی گفت: در اندیشه و سیره حضرت امیر (ع) اگر اموری اعم از خراج، زکات، مالیات و ... به درستی ساماندهی شوند بسیاری از مسائل قابل حل خواهد بود و اگر در جایی نابسامانی وجود دارد یکی از جاهایی که نمی‌تواند به درستی کار کند دستگاهی است که باید مالیات را جمع کند.
این استاد دانشگاه عنوان کرد: حضرت علی (ع) در نامه 53 نهج‌البلاغه خطاب به مالک اشتر می‌فرماید: مالیات‌های دریافتی از مردم را ساماندهی کن و به گونه‌ای برنامه‌ریزی مالیاتی داشته باش که امور مالیات‌دهندگان به سامان برسد. وضعیت گروه‌های جامعه به سامان نمی‌شود مگر با به سامانی مالیات‌دهندگان زیرا مردم همگی روزی‌خوار خراج و خراج‌دهندگان هستند و عموم مردم باید از مالیات استفاده کنند تا وضعشان به سامان برسد.
وی تصریح کرد: حضرت امیر (ع) در توصیه‌ای به مالک اشتر از ایشان خواستند که در برنامه‌ریزی مالیاتی پیش از اینکه نگاهش به گرفتن مالیات باشد باید نگاهش به عمران و آبادانی باشد و گرفتن مالیات جز با عمران و آبادی، تولید و درآمد به درد نمی‌خورد چرا که گرفتن مالیات به تنهایی، سرزمین را ویران و مردم را نابود خواهد کرد از این رو باید تخفیف‌ها و گذشت‌های مالیاتی صورت گیرد و در برخورد با مردم باید مدارا کرد.
دلشاد تهرانی ادامه داد: اگر جایی در جامعه خراب بود این خرابی‌های مملکت به دلیل تنگناهای اقتصادی مردم است، با توجه به آیه 61 سوره هود حضرت امیر (ع) واژه «واستعمرکم فیها» را این گونه تفسیر می‌کند که بیش از هر کاری موظف هستیم تلاش اقتصادی کنیم و عمران و آبادانی را بستر کمال، تعالی و تربیت انسان‌ها قرار دهیم چرا که با فقر نمی‌توان به سوی کمال حرکت کرد.
این شارح نهج‌البلاغه عنوان کرد: از جمله وظایف حکومت اسلامی این است که سهم‌های درآمد عمومی را به طور درست به مردم برساند و بسترهای اقتصادی باید برای همگان فراهم شود نه یک گروه خاص.
وی گفت: انسان به وسیله رفاه باید به آسایش برسد نه اینکه به اسم رفاه، دغدغه پیدا شود. در بسیاری از جوامع طلب رفاه باعث دغدغه شده است و بر اساس فرمایش حضرت امیر (ع) ما باید به سوی تربیت همگانی و اخلاق همگانی حرکت کنیم لذا کمال سعادت، تلاش برای بسامانی همگانی است. پیشوای عادل، هدایتگر و هدایت یافته است و می‌تواند بستر هدایت را برای مردم فراهم کند.
دلشاد تهرانی اظهار داشت: فقدان ادب و تربیت، سبب و علت و اساس هر شری است اگر معضلات اقتصادی وجود دارد و اگر آسیب‌های اجتماعی را در جامعه مشاهده می‌کنیم بیشترین دلیل آن به تربیت برمیگردد و بیشترین سرمایه ما باید برای آموزش افراد صرف شود و حکومتی می‌تواند چنین رفتار کند که خودش بیش از همه اهل عمل باشد.
وی با اشاره به خطبه 182 نهج‌البلاغه گفت: حضرت امیر (ع) در آخرین خطبه خویش فرمودند مردم! من آن موعظه‌هایی که پیامبران برای امتشان بیان کردند را بیان کردم و هر کاری را که می‌توانستم همانند اولیای الهی برای تربیت شما انجام دادم؛ مرزهای حلال و حرام را برای شما جدا کردم و از عدالتم لباس عافیت برای شما پوشاندم، با گفتار و کردارم معروف را در کنار شما گستراندم و اخلاق را با عمل خویش مفروش کردم بنابراین اگر عدالت برپا شود وضع همگی درست می‌شود.
این مترجم و شارح نهج‌البلاغه اگر در یک حکومت، زمامداران در ادب، روابط خوب، وفق و مدارا، گشاد‌ه‌رویی و ... مواضع انسانی پیشقدم بودند به جامعه نیز سرایت می‌کند. ابن ابی‌الحدید می‌گوید: زمامداران مانند رودهای بزرگ هستند که روهای کوچک از آن جاری می‌شوند اگر آب داخل رودهای بزرگ باشد شاخه‌ها هم پاک می‌شود و تا حکومت پاک نشود نمی‌توان از مردم انتظار داشت که درست رفتار کنند.
منبع:فارس
211008
